İskoçların dünyaca ünlü Afrika’yı keşfederken bununla birlikte misyonerlikte icra eden David Livingstone isminde kaşifinin yaşamı hakkında b...
İskoçların dünyaca ünlü Afrika’yı keşfederken bununla birlikte misyonerlikte icra eden David Livingstone isminde kaşifinin yaşamı hakkında bilgi.
David Livingstone, İskoçyalı doktor, Afrika kaşifi (Lanarkshire / Blantyre 1813 – Afrika / Zambiya 1873). Glasgow’daki College kurlarında tıp ve tanrı bilim öğrenimi görmüş oldu. 1840’da doktor olduktan sonrasında 1841’de Afrika’ya giden Londra Hıristiyanlık Misyonuna katıldı. Aynı yıl Kuruman’dan (şimdi Botswana) yola çıkarak misyon kampları kura kura 1849’da Kalahari Çölü’nü aşıp, Ngami Gölü’nü gören ilk Avrupalı olmak onurunu kazandılar. 1851’de Kolebeng (Botswana) kampından kuzeye ilerleyerek Zambezi Irmağı’nı gören ilk Avrupalı oldu. Kıtayı aşacak büyük gezisine başladı (1853). Bir grup Afrikalıyla Zambezi Irmağı’nın yukarısını izleyerek Zambiya’nın Barotseland Krallığı’ndan (Bulozi) geçti. 1854’te Lunda (Şimal Angola) ülkesine girdi. Hastalık ve uzun yorucu yolculuktan sonrasında bitkin durumda Atlas Okyanusu kıyısındaki Luanda Limanı’na ulaştı.
Zambezi Irmağı’ndan aşağılara indiğinde bulmuş olduğu büyük Mosioatunya Çağlayanı’na “Victoria Çağlayanı” (Zimbabwe) ismini verdi. Irmak yönünden ilerleyerek Hint Okyanusu kıyısındaki Kelimane Limanı’na (Mozambik) ulaşmış olduğu vakit (1856), 20 aylık sürede Avrupalıların bilmediği Afrika Kıtası’nı garptan doğuya aşmış oldu. Aynı yıl Londra’ya döndüğünde kahramanlar benzer biçimde karşılandı ve Missionary Travels and Researches in South Afrika (Cenup Afrika’ daki Misyonerlik Seyahat ve Araştırmaları) 1857, adlı eseri en fazla satan kitaplar arasına girdi. İkinci bulgu gezisini İngiliz Hükümeti üstlendi. Bu kez Zambezi Irmağı’ndan gemiyle inmeyi denediyse de, burgaç ve akıntılar sebebiyle vazgeçip, kuzeydeki Şire Irmağı’nda yol ile birlikte 1859’da Nyasa Gölü’ne (Malavi) erişen ilk İngiliz oldu. Dört yıl süresince bulgu ekibiyle gezisini sürdürdü. Göl çevresini ve yaylalarını öğrendikten sonrasında 1863’te İngiltere’ye çağrıldı. 1866’da tekrardan Şark Afrika’ya ulaştığında, köle ticaretiyle ilgili yeni bilgiler toplamayı, Kongo ve Nil ırmaklarının kaynaklarını bulmayı tasarlıyordu. Tanganika Gölü’ne vardığında gitgide enerjisini yetirdiğini görünce batıya yöneldi. 1867-1868 içinde Mveru ve Bangveulu göllerini (Zambiya) gören ilk Avrupalı oldu.
1868-1870 içinde Mveru Gölü’ nün kuzeyindeki ırmaklar sistemini inceledi. 1871’de Lualaba ya da Yukarı Kongo Irmağı’na ulaştı. Aynı yıl yaşayıp yaşamadığının araştırılması için bir ABD gazetesinin gönderilmiş olduğu H. M. Stanley ekibi onu, Tanganika Gölü kıyısındaki Ujiji Kasabası’nda (Tanzanya) buldu. Ekibinin en güvenilir adamlarıyla Kongo Irmağı’nın kaynağını araştırmaya koyuldu (1872). Ama bir netice alamadan Bangveulu Gölü çevresinde yaşamını yitirdi. Adamları, bedenini mumyalayıp İngiltere’ye taşıdılar ve Westminster Abbey’e gömüldü. Büyük bir kaşif olarak tarihe geçti.
YORUMLAR