Muhammed Abdüh Kimdir?

Ünlü Arap düşünce adamı olan Muhammed Abdüh ve yaşamı ile ilgili genel bilgilerin yer almış olduğu yazımız. MUHAMMED ABDUH (1849- 1905) , B...

Ünlü Arap düşünce adamı olan Muhammed Abdüh ve yaşamı ile ilgili genel bilgilerin yer almış olduğu yazımız.

MUHAMMED ABDUH (1849- 1905), Büyük bir Arap düşünce adamıdır. Cemalettin Afgani’nin en kıymetli öğrencisidir. Tüm İslam aleminde derin etkisinde bırakır yaratmış, İslam dinini, aslındaki cevhere inerek çağıl bir biçimde açıklamıştır.

Muhammed Abdüh, Mısır’da Delta’nın bir köyünde dünyaya geldi, Tantâ medresesinde, Kahire’ de, Ezher İslam Üniversitesi’nde okudu. 1876’da Kahire’de gazeteciliğe başladı, 1879’da profesör oldu. Bu seneler, İngiliz emperyalizminin tüm İslam dünyasını, ayrıca Mısır’ın bağlı bulunmuş olduğu Osmanlı İmparatorluğu’nu acıklı şekilde tehdit etmiş olduğu devredir.

1880’de Mısır’ın resmi gazetesi olan «El-Vakaayî’ul-Mısrîye»nin başına geçen Muhammed Abdüh, çok kıymetli kafa yazıları ile çağıl fikirleri yaymaya başladı, bu yazılar Garp ve Şark dünyasında yankılar uyandırdı. Abdüh, ayrıca, İngiliz emperyalizmine karşı İslam dünyasının hemen hemen yıkılmamış tek kuvveti olan Osmanlı İmparatorluğu’nu şiddetle tutuyordu. 1882’de Mısır’dan ayrıldı, Paris’te gösterim hayatına devam etti. 1885’te Beyrut’a yerleşti. 1899’da II. Abdülhamit onu Mısır müftülüğüne atadı. Muhammed Abdüh, bundan sonrasında, Ezher Üniversitesi’ni yenileştirdi. Cemalettin’in eserlerini Farsça’dan Arapça’ya çevirdi. Talebesi Reşit Rıza’nın 1897’den bu yana yayınladığı «el-Menâr» adındaki dergide fikirlerini yaymaya devam ederken 56 yaşlarında öldü.