NEM a. (fars. rutubet). 1. Hafifçe ıslaklık; rutubet: Nemini alması için çamaşırları güneşte bırakmak. 2. Esk. Çiy. *Esk. Rutubet-...
NEM a. (fars. rutubet).
1. Hafifçe ıslaklık; rutubet: Nemini alması için çamaşırları güneşte bırakmak.
2. Esk. Çiy.
*Esk. Rutubet-dar ya da nem-nâk, nemli, ıslak. || Rutubet-i dide, gözyaşı.
*Isıt, havld. Rutubet yok etme, rutubet gidermek işlemi. (Bk. ansikt. böl.)
*Kim. Müh. Rutubet giderici, hava ya da bir gazın nemini almaya yarayan aygıt.
*Meteorol. Su buharlarının havada ya da bir mekânda normalden az ya da oldukça fazla olması: Bir kır evinde neme karşı tedbir alabilmek. Duvardaki rutubet izleri. || Rutubet oram, havadaki su buharının f etkin basıncının, bu basıncın aynı sıcaklıkta alabileceği en büyük F değerine oranı.
*Tekst. Rutubet oranı, bir tekstil maddesinin, standart kondisyonlama ortamında, şu demek oluyor ki 20 °CTık bir sıcaklıkta ve % 65 bağıl nemde, düzgüsel olarak tuttuğu rutubet miktarı. (Rutubet oranı, bu rutubet miktarını sabitleştirir: mesela pamukta % 8,5; ipekte % 11; ketende % 12; taraklanmış yünde % 18,25; viskoz reyonda % 13.)
*Zootekn. Çok fazla yapağı nemi, yapağıda çokça biriken rutubet. (Kışın ağılda tutulan bir takım sürülerde görülen bu olgu, yünün kalitesinin düşmesine niçin olur, yıkandıktan sonrasında dahi yapağının rengi koyu kalır ve yünün mekanik kalitesi düşer.)
*ANSİKL. Isıt, havld. Havanın nemini yok etme işlemi ya havayı soğurucu maddelerle temas ettirerek ya da, daha çok, su buharının bir kısmını yoğuşturacak şekilde havayı soğutarak sağlanır. Dış havanın bağıl nemi devasa yükseklikte olmasa dahi, mühim seviyede uygulanan bir serinletmeyle çoğu zaman ileri düzeyde bir rutubet yok etme gerçekleştirilebilir; elde kafi soğuklukta su bulunmuyorsa bir soğutma makinesi kullanma yoluna gidilir; bu da çoğu zaman en pahalı işlemdir.
*Meteorol. Havadaki su buharı oranı türlü biçimlerde anlatılır:
1. mutlak rutubet, bir metre küp nemli hava içinde bulunan buharın gram cinsinden miktarıdır;
2. özgül rutubet, bir kilogram nemli havada bulunan buharın gram cinsinden miktarıdır;
3. karışım oranı (ya da mixing-ratiö), bir kilogram kuru havada bulunan buharın gram cinsinden miktarıdır;
4. su buharı basıncı, buharın cıva milimetresi ya da milibar cinsinden kısmi basıncıdır.
Uygulamada, tüm bu değerler birbirine yakındır, çünkü:
a) bir metre küp hava neredeyse bir kilogramdır;
b) bir metre küp hava neredeyse daima 20 g'dan az su buharı ihtiva eder;
c) basıncı milimetre cinsinden gösteren sayı mutlak nemi g/m3 cinsinden gösteren sayıya çok yakındır;
5. bağıl rutubet, yukarıda sözü edilen dört değerden birinin, doymuş havayı belirleyen değere yüzde cinsinden (mesela, oran 0,80 ise, bağıl rutubet 80'dir) oranıdır. Bağıl rutubet 0 olursa tam kuru havayı, 100 olursa doymuş havayı belirtir. Hakikaten de deniz seviyesinde, 20'nin alt kısmındaki değerler (çöl koşulları) çok nadir olarak gözlenir. Buna karşılık doyma durumuna oldukça sık rastlanır. Troposferin en üst noktasında, hava çöllerdeki kadar kurudur (h=20).
*Ziraat ve Hayvc. Toprağın nemi, tarlanın işlenip işlenemeyeceğini, hatta yalnız tarlaya girilip girilemeyeceğini belirler. Bununla birlikte en başta nebat örtüsünü etkisinde bırakır, çünkü bitkiler su fazlalığından olmasıyla birlikte su azlığından da zarar görür. Doyma derecesine nazaran yüzdeyle anlatılan havanın nemi, bitkilerin fizyolojisini düzenler ve toprak üstündeki organlarının ve hasat edilen ya da edilmeye hazır ürünlerin (biçilmiş bitkiler, olgunlaşmaya yakın taneler) su oranını değiştirir. Tanelerin ya da biçilmiş otların nemi, hasat işlemlerini ve on ları gizleme koşullarını düzenler. Havanın nispi nemi, mantarları da etkisinde bırakır, onların gelişmelerini sağlar (mildiyu etkenleri); toprağın nemi ise asalakların (mayısböceği, köstebek) çoğalmasını kolaylaştırır.
Hayvanların barınaklarındaki hava, yataklıklarından ve hayvanlardan çıkan su buharından dolayı (600 kilogram'lık bir inek saatte 520 g dolayında su buharı çıkarır) mühim seviyede nemle yüklüdür. Duvarlardaki fazla nemle savaşım için bu tür şeyler su geçirmez bir katman ile (nemsavar boya, bitümlü kâğıt) kaplanabilir. Havalandırma, su buharının binalardan dışarı atılmasını sağlar. Havadaki nemin hayvanlar üstündeki tesiri iyi bilinmemekteyse de hidrometrik derecedeki artışın sıcağın fena tesirini kamçıladığı bilinmektedir Keçiler ve danalar neme karşı en hassas hayvanlar arasındadır.
NEM, -mmi a. (ar. nemm). Esk. Dedikoduculuk.
1. Hafifçe ıslaklık; rutubet: Nemini alması için çamaşırları güneşte bırakmak.
2. Esk. Çiy.
*Esk. Rutubet-dar ya da nem-nâk, nemli, ıslak. || Rutubet-i dide, gözyaşı.
*Isıt, havld. Rutubet yok etme, rutubet gidermek işlemi. (Bk. ansikt. böl.)
*Kim. Müh. Rutubet giderici, hava ya da bir gazın nemini almaya yarayan aygıt.
*Meteorol. Su buharlarının havada ya da bir mekânda normalden az ya da oldukça fazla olması: Bir kır evinde neme karşı tedbir alabilmek. Duvardaki rutubet izleri. || Rutubet oram, havadaki su buharının f etkin basıncının, bu basıncın aynı sıcaklıkta alabileceği en büyük F değerine oranı.
*Tekst. Rutubet oranı, bir tekstil maddesinin, standart kondisyonlama ortamında, şu demek oluyor ki 20 °CTık bir sıcaklıkta ve % 65 bağıl nemde, düzgüsel olarak tuttuğu rutubet miktarı. (Rutubet oranı, bu rutubet miktarını sabitleştirir: mesela pamukta % 8,5; ipekte % 11; ketende % 12; taraklanmış yünde % 18,25; viskoz reyonda % 13.)
*Zootekn. Çok fazla yapağı nemi, yapağıda çokça biriken rutubet. (Kışın ağılda tutulan bir takım sürülerde görülen bu olgu, yünün kalitesinin düşmesine niçin olur, yıkandıktan sonrasında dahi yapağının rengi koyu kalır ve yünün mekanik kalitesi düşer.)
*ANSİKL. Isıt, havld. Havanın nemini yok etme işlemi ya havayı soğurucu maddelerle temas ettirerek ya da, daha çok, su buharının bir kısmını yoğuşturacak şekilde havayı soğutarak sağlanır. Dış havanın bağıl nemi devasa yükseklikte olmasa dahi, mühim seviyede uygulanan bir serinletmeyle çoğu zaman ileri düzeyde bir rutubet yok etme gerçekleştirilebilir; elde kafi soğuklukta su bulunmuyorsa bir soğutma makinesi kullanma yoluna gidilir; bu da çoğu zaman en pahalı işlemdir.
*Meteorol. Havadaki su buharı oranı türlü biçimlerde anlatılır:
1. mutlak rutubet, bir metre küp nemli hava içinde bulunan buharın gram cinsinden miktarıdır;
2. özgül rutubet, bir kilogram nemli havada bulunan buharın gram cinsinden miktarıdır;
3. karışım oranı (ya da mixing-ratiö), bir kilogram kuru havada bulunan buharın gram cinsinden miktarıdır;
4. su buharı basıncı, buharın cıva milimetresi ya da milibar cinsinden kısmi basıncıdır.
Uygulamada, tüm bu değerler birbirine yakındır, çünkü:
a) bir metre küp hava neredeyse bir kilogramdır;
b) bir metre küp hava neredeyse daima 20 g'dan az su buharı ihtiva eder;
c) basıncı milimetre cinsinden gösteren sayı mutlak nemi g/m3 cinsinden gösteren sayıya çok yakındır;
5. bağıl rutubet, yukarıda sözü edilen dört değerden birinin, doymuş havayı belirleyen değere yüzde cinsinden (mesela, oran 0,80 ise, bağıl rutubet 80'dir) oranıdır. Bağıl rutubet 0 olursa tam kuru havayı, 100 olursa doymuş havayı belirtir. Hakikaten de deniz seviyesinde, 20'nin alt kısmındaki değerler (çöl koşulları) çok nadir olarak gözlenir. Buna karşılık doyma durumuna oldukça sık rastlanır. Troposferin en üst noktasında, hava çöllerdeki kadar kurudur (h=20).
*Ziraat ve Hayvc. Toprağın nemi, tarlanın işlenip işlenemeyeceğini, hatta yalnız tarlaya girilip girilemeyeceğini belirler. Bununla birlikte en başta nebat örtüsünü etkisinde bırakır, çünkü bitkiler su fazlalığından olmasıyla birlikte su azlığından da zarar görür. Doyma derecesine nazaran yüzdeyle anlatılan havanın nemi, bitkilerin fizyolojisini düzenler ve toprak üstündeki organlarının ve hasat edilen ya da edilmeye hazır ürünlerin (biçilmiş bitkiler, olgunlaşmaya yakın taneler) su oranını değiştirir. Tanelerin ya da biçilmiş otların nemi, hasat işlemlerini ve on ları gizleme koşullarını düzenler. Havanın nispi nemi, mantarları da etkisinde bırakır, onların gelişmelerini sağlar (mildiyu etkenleri); toprağın nemi ise asalakların (mayısböceği, köstebek) çoğalmasını kolaylaştırır.
Hayvanların barınaklarındaki hava, yataklıklarından ve hayvanlardan çıkan su buharından dolayı (600 kilogram'lık bir inek saatte 520 g dolayında su buharı çıkarır) mühim seviyede nemle yüklüdür. Duvarlardaki fazla nemle savaşım için bu tür şeyler su geçirmez bir katman ile (nemsavar boya, bitümlü kâğıt) kaplanabilir. Havalandırma, su buharının binalardan dışarı atılmasını sağlar. Havadaki nemin hayvanlar üstündeki tesiri iyi bilinmemekteyse de hidrometrik derecedeki artışın sıcağın fena tesirini kamçıladığı bilinmektedir Keçiler ve danalar neme karşı en hassas hayvanlar arasındadır.
NEM, -mmi a. (ar. nemm). Esk. Dedikoduculuk.
Kaynak: Büyük Larousse
Rutubet (Rutubet) Nedir?
Rutubet artarsa ısı nasıl değişiklik gösterir?
Asit yağmurları sonrasında oluşan rutubet oranı nedir?
YORUMLAR