OBüS a. (fr. obüsten). 1. Direkt atış, havan atışı ve düşey atış yapabilen oldukça kısa namlulu (namlu uzunluğu 10 ile 25 kalibre i...
OBüS a. (fr. obüsten).
1. Direkt atış, havan atışı ve düşey atış yapabilen oldukça kısa namlulu (namlu uzunluğu 10 ile 25 kalibre içinde değişiyor) top. (Bk. ansikl. böl.)
2. TOP MERMlSI'nin eşanlamlısı.
*Balıkç. Balina avcılarının zıpkını fırlatmak için kullandıkları top.
*ANSİKL. Obüs atışları için hususi olarak yapılmış topların kullanımı, Almanya'da XV. yy.'a kadar uzanır. XVIII. yy.'da fransız topçusu tarafınca Valliöre ve Gribeauval sistemlerinde kati olarak benimsenen 6 ile 8 parmaklık obüsleri, XIX. yy.'da 220 ve 270 mm'lik obüsler izledi. Yavaş yavaş obüs, havantopu ile top içinde, namlu uzunluğu 10 ile 25 kalibre içinde değişim gösteren alev ateş bir tabanca olarak ortaya çıktı. Günümüzde, görerek meydana getirilen direkt atış, yalnız uçaksavar ya da tanksavar topçuları için geçerlidir. Harp faaliyetinde gitgide daha uzağa müdahale etmek zorunda kalan klasik topçu sınıfı, her açıda atış yapabilen "obüsler†ile donatılmıştır. Top ve obüs sözcükleri terminolojide birbirine karışmaktadır.
Her şeyden ilkin bir mevzi savaşı olan Birinci Dünya savaşı, bir takım obüsün gelişmesine şahit oldu: mesela, çapları 155 mm (Schneider 1915-1917) ile 400 mm (Schneider, demiryolu üstünde) içinde değişim gösteren kuşatma, siper, sahra obüsleri, ikinci Dünya savaşı, sahra obüslerinin çaplarının büyümesiyle (105 ve 155 mm, sonrasında 203 ve 240 mm) ve tekerlekli (transız yapısı 105 Mle 36, amerikan yapısı 105 HM2 ya da kundağı motorlu (amerikan yapısı 105 HM7, alman yapısı 105 “Wespe") obüslerin yaygınlaşmasıyla dikkati çekti. Günümüzde, 155 mm'lik ya da 152 mm'lik obüs, sahra topçusunun temel malzemesidir: amerikan yapısı kundağı motorlu M 109 obüsü (atış erimi: 16 km) bu tür şeyler içinde en belirgin olanıdır, bu durumu hemen hemen donatım aşamasında olan 175, 203 ve 240 mm'lik obüsler izler. Tekerlekli obüslere örnek olarak, 18 km erimli 155 mm'lik BF 1950 ile ardılı 155 mm'lik TRF 1 (atış erimi: 24 km) gösterilir. Avustralya-Kanada yapımı 155 mm' lik en yeni obüsün erimi ise 32 km'dir.
1. Direkt atış, havan atışı ve düşey atış yapabilen oldukça kısa namlulu (namlu uzunluğu 10 ile 25 kalibre içinde değişiyor) top. (Bk. ansikl. böl.)
2. TOP MERMlSI'nin eşanlamlısı.
*Balıkç. Balina avcılarının zıpkını fırlatmak için kullandıkları top.
*ANSİKL. Obüs atışları için hususi olarak yapılmış topların kullanımı, Almanya'da XV. yy.'a kadar uzanır. XVIII. yy.'da fransız topçusu tarafınca Valliöre ve Gribeauval sistemlerinde kati olarak benimsenen 6 ile 8 parmaklık obüsleri, XIX. yy.'da 220 ve 270 mm'lik obüsler izledi. Yavaş yavaş obüs, havantopu ile top içinde, namlu uzunluğu 10 ile 25 kalibre içinde değişim gösteren alev ateş bir tabanca olarak ortaya çıktı. Günümüzde, görerek meydana getirilen direkt atış, yalnız uçaksavar ya da tanksavar topçuları için geçerlidir. Harp faaliyetinde gitgide daha uzağa müdahale etmek zorunda kalan klasik topçu sınıfı, her açıda atış yapabilen "obüsler†ile donatılmıştır. Top ve obüs sözcükleri terminolojide birbirine karışmaktadır.
Her şeyden ilkin bir mevzi savaşı olan Birinci Dünya savaşı, bir takım obüsün gelişmesine şahit oldu: mesela, çapları 155 mm (Schneider 1915-1917) ile 400 mm (Schneider, demiryolu üstünde) içinde değişim gösteren kuşatma, siper, sahra obüsleri, ikinci Dünya savaşı, sahra obüslerinin çaplarının büyümesiyle (105 ve 155 mm, sonrasında 203 ve 240 mm) ve tekerlekli (transız yapısı 105 Mle 36, amerikan yapısı 105 HM2 ya da kundağı motorlu (amerikan yapısı 105 HM7, alman yapısı 105 “Wespe") obüslerin yaygınlaşmasıyla dikkati çekti. Günümüzde, 155 mm'lik ya da 152 mm'lik obüs, sahra topçusunun temel malzemesidir: amerikan yapısı kundağı motorlu M 109 obüsü (atış erimi: 16 km) bu tür şeyler içinde en belirgin olanıdır, bu durumu hemen hemen donatım aşamasında olan 175, 203 ve 240 mm'lik obüsler izler. Tekerlekli obüslere örnek olarak, 18 km erimli 155 mm'lik BF 1950 ile ardılı 155 mm'lik TRF 1 (atış erimi: 24 km) gösterilir. Avustralya-Kanada yapımı 155 mm' lik en yeni obüsün erimi ise 32 km'dir.
Kaynak: Büyük Larousse
YORUMLAR