OTOTOMİ a. (fr. autotomie; yun. autos, kendi, kendiliğinden, ve tome, kopma' dan). Zool. Eklenti ya da üyelerin ansızın ve refle...
OTOTOMİ a. (fr. autotomie; yun. autos, kendi, kendiliğinden, ve tome, kopma' dan). Zool. Eklenti ya da üyelerin ansızın ve refleks sonucu kopması.
*ANSİKL. Ototomiye türlü hayvanlarda rastlanır: derisidikenliler (yılanyıldızı), sürüngenler (kertenkele) ve bilhassa eklembacaklılar (kabuklular, çokayaklılar, örümcekler, böcekler). Bir kertenkele uzun kuyruğundan yakalanırsa, kuyruk topar, kertenkele kaçar. Çekirge büyük bacaklarından birinden tutulursa, bacağını kökünden bırakır. Bir takım kemiricilerde (yediuyuk- layan, Apodemus cinsi) kuyruğu örten ten tabakası en küçük bir çekmeyle koparak ayrılır. Kabuktaki algılayıcı sinir uçlarına meydana getirilen birdenbire tazyik sonucu ortaya çıkan bu refleks bir müdafa aracıdır. Kopma süratli bir kas kasılmasıyla gerçekleşir ve eklentiyi en zayıf yerinden kopartır. Ototomiyi önceleri bünye (ototomi düzlemleri ihtiva eder) hazırlar. Her ototomi düzleminin küçük çapta önünde, atardamarda bir büzgen bölüm, toplardamardaysa bir büzülgenlik bulunmaktadır; kopma esnasında hiçbir kanama meydana gelmez. Ototomi, kopan bölümün tekrardan oluşmasıyla (yenilenme) sonuçlanabilir. Pek çok hayvanda ototomi, bir organ için yalnızca bir kez olabilir, çünkü yenilenme ototomi mekanizmasını bozar.
*ANSİKL. Ototomiye türlü hayvanlarda rastlanır: derisidikenliler (yılanyıldızı), sürüngenler (kertenkele) ve bilhassa eklembacaklılar (kabuklular, çokayaklılar, örümcekler, böcekler). Bir kertenkele uzun kuyruğundan yakalanırsa, kuyruk topar, kertenkele kaçar. Çekirge büyük bacaklarından birinden tutulursa, bacağını kökünden bırakır. Bir takım kemiricilerde (yediuyuk- layan, Apodemus cinsi) kuyruğu örten ten tabakası en küçük bir çekmeyle koparak ayrılır. Kabuktaki algılayıcı sinir uçlarına meydana getirilen birdenbire tazyik sonucu ortaya çıkan bu refleks bir müdafa aracıdır. Kopma süratli bir kas kasılmasıyla gerçekleşir ve eklentiyi en zayıf yerinden kopartır. Ototomiyi önceleri bünye (ototomi düzlemleri ihtiva eder) hazırlar. Her ototomi düzleminin küçük çapta önünde, atardamarda bir büzgen bölüm, toplardamardaysa bir büzülgenlik bulunmaktadır; kopma esnasında hiçbir kanama meydana gelmez. Ototomi, kopan bölümün tekrardan oluşmasıyla (yenilenme) sonuçlanabilir. Pek çok hayvanda ototomi, bir organ için yalnızca bir kez olabilir, çünkü yenilenme ototomi mekanizmasını bozar.
Kaynak: Büyük Larousse
YORUMLAR