Pergel - Pergel Pergel , birbirine üstten eklenmiş iki koldan meydana gelen, çember çizmeye ve minik mesafeleri ölçmeye yarayan al...
Pergel
-
Pergel
Pergel, birbirine üstten eklenmiş iki koldan meydana gelen, çember çizmeye ve minik mesafeleri ölçmeye yarayan alet. Pergel, geometri şekillerinin çiziminde kullanıldığı şeklinde çeşitli meslek dallarında da ölçü aleti olarak kullanılmaktadır. Ufak doğru parçaları ve açılar arasındaki mesafeler de pergellerle ölçülür. Çember ya da çember yayları çizmek vasıtasıyla çözülen problemler vardır. Bu şekilde problemlere cetvel ve pergelle çözülebilir problemler denir. Cetvele lüzum kalmadan yalnız pergel yardımıyla çizilen düzlem geometriye de pergel geometrisi denmektedir.
Açıların ikiye bölünmesi, bir eşkenar üçgen, muntazam beşgen, on ve on beş kenarlı vb. çokgenlerin çizilmesi cetvel ve pergelle çözülebilen problemlere, herhangi bir açının üçe bölünmesi, çemberin herhangi bir sayıda eşit bölüme bölünmesi, cetvel ve pergelle çözülemeyen geometrik problemlere misaldir.
Pergel çeşitleri ve kullanıldığı bölgeler
Ölçek pergeliBu pergeller bir kolludur. Çoğu zaman harita çalışmalarında kullanılır. Elips pergeliBu pergeller elips çiziminde kullanılır. Yaylı pergelBuna nokta pergeli de denir. Uçları yay üstüne yerleştirilmiştir. Şapkacı pergeliBuna eskiden Fes Pergeli denilirdi. Sonrasında şapka pergeli adını aldı. Durağan(durgun) pergelUçları durağan(durgun) ve iki kolu vardır. Tomrukların çaplarını ölçmede kullanılır. Taşçı pergeliBirer uçlarının birbirine eklendiği, öteki uçları ise sivri demirlerle bittiği, iki cetvelden ibarettir. Taş ustaları bu pergeli dik çıkmada ve ayrıntıları çizmede kullanırlar. Uzunluk pergeliİki kolay koldan meydana gelen, daire çiziminde kullanılan pergellerdir. Nokta pergeliÇok minik çemberleri çizmede kullanılır. Şehadet ve başparmak içinde tutularak döndürülen bir üst sap yardımıyla kullanılır ve çizimler yapılır. Oran pergeliDiğer pergellere benzeyen, fakat kollar yerine taksimatlı cetvelleri bulunan ölçü aleti. üç kollu pergelHeykeltraşçılıkla uğraşan sanatkarlar, yapmak istedikleri resimlerin ölçüsünü ve uzunluklarını aktarmada kullanır.
-Pergel
Pergel, birbirine üstten eklenmiş iki koldan meydana gelen, çember çizmeye ve minik mesafeleri ölçmeye yarayan alet. Pergel, geometri şekillerinin çiziminde kullanıldığı şeklinde çeşitli meslek dallarında da ölçü aleti olarak kullanılmaktadır. Ufak doğru parçaları ve açılar arasındaki mesafeler de pergellerle ölçülür. Çember ya da çember yayları çizmek vasıtasıyla çözülen problemler vardır. Bu şekilde problemlere cetvel ve pergelle çözülebilir problemler denir. Cetvele lüzum kalmadan yalnız pergel yardımıyla çizilen düzlem geometriye de pergel geometrisi denmektedir.
Açıların ikiye bölünmesi, bir eşkenar üçgen, muntazam beşgen, on ve on beş kenarlı vb. çokgenlerin çizilmesi cetvel ve pergelle çözülebilen problemlere, herhangi bir açının üçe bölünmesi, çemberin herhangi bir sayıda eşit bölüme bölünmesi, cetvel ve pergelle çözülemeyen geometrik problemlere misaldir.
Pergel çeşitleri ve kullanıldığı bölgeler
Ölçek pergeliBu pergeller bir kolludur. Çoğu zaman harita çalışmalarında kullanılır. Elips pergeliBu pergeller elips çiziminde kullanılır. Yaylı pergelBuna nokta pergeli de denir. Uçları yay üstüne yerleştirilmiştir. Şapkacı pergeliBuna eskiden Fes Pergeli denilirdi. Sonrasında şapka pergeli adını aldı. Durağan(durgun) pergelUçları durağan(durgun) ve iki kolu vardır. Tomrukların çaplarını ölçmede kullanılır. Taşçı pergeliBirer uçlarının birbirine eklendiği, öteki uçları ise sivri demirlerle bittiği, iki cetvelden ibarettir. Taş ustaları bu pergeli dik çıkmada ve ayrıntıları çizmede kullanırlar. Uzunluk pergeliİki kolay koldan meydana gelen, daire çiziminde kullanılan pergellerdir. Nokta pergeliÇok minik çemberleri çizmede kullanılır. Şehadet ve başparmak içinde tutularak döndürülen bir üst sap yardımıyla kullanılır ve çizimler yapılır. Oran pergeliDiğer pergellere benzeyen, fakat kollar yerine taksimatlı cetvelleri bulunan ölçü aleti. üç kollu pergelHeykeltraşçılıkla uğraşan sanatkarlar, yapmak istedikleri resimlerin ölçüsünü ve uzunluklarını aktarmada kullanır.
Rüyada Pergel Görmek
Pergel Açıklığı Nedir?
Pergel
1.mat. Yay ya da çember çizmekte ve ölçmekte kullanılan vasıta, yayçizer.
2.Asmanın budanacak çubukları.
3. Bir takımyıldızı.
1.mat. Yay ya da çember çizmekte ve ölçmekte kullanılan vasıta, yayçizer.
3. Bir takımyıldızı.
TDK, Türk Dil Kurumu
Pergel
MORPA Genel Kültür Ansiklopedisi
Çember ya da daire çizmek için kullanılan bir vasıta. Tepe noktasında birleşen açılır kapanır iki koldan oluşur. Kollardan birinin ucu sivri, öbürünün ucu ise kullanıma bağlı olacak halde boş bırakılır. Bu boşluğa uygun bir kalem ucu takılabilir. Sivri uç, dairenin merkezi olmak suretiyle kağıda batırılıp diğeri uç yarıçap kadar açılır ve sivri ucun çevresinde döndürülerek çizim yapılır.
MORPA Genel Kültür Ansiklopedisi
Çember ya da daire çizmek için kullanılan bir vasıta. Tepe noktasında birleşen açılır kapanır iki koldan oluşur. Kollardan birinin ucu sivri, öbürünün ucu ise kullanıma bağlı olacak halde boş bırakılır. Bu boşluğa uygun bir kalem ucu takılabilir. Sivri uç, dairenin merkezi olmak suretiyle kağıda batırılıp diğeri uç yarıçap kadar açılır ve sivri ucun çevresinde döndürülerek çizim yapılır.
PERGEL a. (fars. pergâl).
1. Bir uçlarından eklemli iki koldan oluşan ve çember çizmeye ya da uzunlukları taşımaya yarayan çizim ya da ölçme aleti.
2. Pergelleri açmak, geniş adımlarla yürümek (arg.).
—inş. Taşçı pergeli, uçlarında sivri birer demir bulunan ve stereotomi ayrıntılarını yere çizmeye yarayan demir ya da ağaç büyük cetvel.
—Masonl. Masonlukta çeşitli anlamları olan simge. (Mukaddes kitapları [Kuran, Tevrat ve İncil)] ve Gönye ile beraber üç “Büyük Işık'tan biridir.)
—Saraç. Deri şeridini istenen kalınlıkta çizip kesmekte kullanılan, her iki kol ucu sivri alet.
—Seram. Pergel çekmek, tabak kenarla rını pergelle çizmek. (Kütahya çini atölyelerinde pergel kullanımı 1935'te başladı.) |j Pergele getirmek, çarkta çamurun yalpalamasını, sağa sola vurmasını önlemek.
—Tek. res. ve Mak. san. Elips pergeli, elips çizmeye yarayan alet. || Oran pergeli, kollarının yerine derecelendirilmiş yassı cetveller takılmış pergel. || Ölçek pergeli menteşenin yerini kollar süresince hareket eden bir düğmenin almış olduğu dört sivri uçlu pergel. (Kolların göreli uzunluğu aynı oranda değiştirilerek verilen boyutlarla istenilen seviyede orantılı uzunluklar elde edilebilir.) |j Taşıma pergeli, iki kolu da sivri bir uçla biten ve uzunlukları taşımaya yarayan pergel. || üçeşbölme pergeli, bir açıyı üç eşit bölüme bölmeye yarayan alet. |j Yaylı pergel, sivri ucu bir yay üstüne takılmış olan nokta pergeli.
1. Bir uçlarından eklemli iki koldan oluşan ve çember çizmeye ya da uzunlukları taşımaya yarayan çizim ya da ölçme aleti.
2. Pergelleri açmak, geniş adımlarla yürümek (arg.).
—inş. Taşçı pergeli, uçlarında sivri birer demir bulunan ve stereotomi ayrıntılarını yere çizmeye yarayan demir ya da ağaç büyük cetvel.
—Masonl. Masonlukta çeşitli anlamları olan simge. (Mukaddes kitapları [Kuran, Tevrat ve İncil)] ve Gönye ile beraber üç “Büyük Işık'tan biridir.)
—Saraç. Deri şeridini istenen kalınlıkta çizip kesmekte kullanılan, her iki kol ucu sivri alet.
—Seram. Pergel çekmek, tabak kenarla rını pergelle çizmek. (Kütahya çini atölyelerinde pergel kullanımı 1935'te başladı.) |j Pergele getirmek, çarkta çamurun yalpalamasını, sağa sola vurmasını önlemek.
—Tek. res. ve Mak. san. Elips pergeli, elips çizmeye yarayan alet. || Oran pergeli, kollarının yerine derecelendirilmiş yassı cetveller takılmış pergel. || Ölçek pergeli menteşenin yerini kollar süresince hareket eden bir düğmenin almış olduğu dört sivri uçlu pergel. (Kolların göreli uzunluğu aynı oranda değiştirilerek verilen boyutlarla istenilen seviyede orantılı uzunluklar elde edilebilir.) |j Taşıma pergeli, iki kolu da sivri bir uçla biten ve uzunlukları taşımaya yarayan pergel. || üçeşbölme pergeli, bir açıyı üç eşit bölüme bölmeye yarayan alet. |j Yaylı pergel, sivri ucu bir yay üstüne takılmış olan nokta pergeli.
Kaynak: Büyük Larousse
Pergel, çeşitli çaplarda daire çizmeye yarayan markalama aletidir. Genel anlamda okullarda ve sanayide kullanılır. Yapılacak işin niteliğine gore değişik biçim ve tiplerde üretilir. Daire çizmek için kullanılan en kolay el aletidir. İki kolu vardır ve bu kollar birbirine hareket edebilecek şekilde bağlıdır. Bu kolların uçlarından biri çizici uç, diğeride merkezleme ucudur. Çizici uç kullanım yerine gore sivri metal uç olabildiği şeklinde tepeşir ve kalem şeklinde elemanlar takılarak da kullanılabilir.
Sac markalama şeklinde sanayide kullanımına değinirsek;
Ilk olarak daire çizilecek yerin merkezi bulunarak nokta ile işaretlenir.
Pergelin çizici ucuna uygun çizici(kalem, tepeşir, metal uç şeklinde) takılır.
Çizilecek dairenin yarı çapı belirlenir.
Yarı çap ölçüsü için; pergelin çizici ucuyla merkezleme ucu arasındaki ölçü metre, cetvel şeklinde ölçüm aletiyle ölçülür ve gerektiği kadar pergel açılır.
Pergelin daha çok açılıp kapanmaması için üstündeki sabitleme mandalı ya da somunu sıkılır.
Nokta ile işaretlenen yere merkezleme ucu yerleştirilir ve çizici uç merkez çevresinde tam tur çevrilir.
İstenilen çapta daire çizilmiş olur.
Rüyada Pergel Görmek
Pergel Açıklığı Nedir?
YORUMLAR