Pirinç Alaşımı Hakkında Bilgiler

Pirinç alaşımı ile ilgili genel bilgiler. Pirinç alaşımının çeşitleri, kullanıldığı bölgeler ve pirinçlerin başlıca üstün özellikleri PİRİ...

Pirinç alaşımı ile ilgili genel bilgiler. Pirinç alaşımının çeşitleri, kullanıldığı bölgeler ve pirinçlerin başlıca üstün özellikleri

PİRİNÇ, bakır ve çinkodan meydana getirilen alaşıma verilen isimdir. Halk içinde sarı olarak da bilinir; adi ve hususi olmak suretiyle iki çeşidi vardır.

Adi pirinçler: Bileşiminde % 20’ye kadar çinko bulunan adi pirinçler, mücevhercilik ve kuyumculukta, ufak süsleme parçalarının yapımında kullanılır. Çinko yüzdesi 28 ile 36 içinde olanlar dövülgen alaşımlardır; bunlardan en önemlisi mermi kovanlarının ya da lamba duylarının yapımında kullanılan çekme pirinci’dir (67-33).

Çinko oranı % 40 ya da daha çok olanlar talaş kaldırma pirinçleri’dir (60-40). Bu pirinçlerin işlenebilmesi için içlerine çoğu zaman % 1 oranında kurşun katılır.

Hususi pirinçler: Pirinçlerin mekanik direncini çoğaltmak ya da aşınmaya karşı dayanıklı olmalarını sağlamak için içlerine % 1 ile 5 oranında kalay, alüminyum, demir, nikel, manganez şeklinde elementler katılır. Bu alaşımlar yüksek dirençli pirinçleri oluşturur ve kimi zaman yanlışlıkla yüksek dirençli bronzlar diye de adlandırılırlar. Bu pirinçlerde, kırılma yükü 50 kilo/mm2’ye, uzama ise % 30’a ulaşmasına rağmen adi pirinçlerde aynı nitelikler 40 kilo/mm2 ile % 30’dur. Bunlar daha çok işlenmiş parçalar biçiminde ya da yüksek bir mekanik dirençle beraber büyük bir sızdırmazlık isteyen döküm parçaları biçiminde kullanılır.

Pirinçlerin başlıca üstünlükleri şunlardır: Çok çeşitli biçimlerde işlenmesini elde eden levha ve tel haline gelebilme özellikleri, mekanik dirence haiz olmaları, atmosferin aşındırıcı etkisine karşı dayanıklılıkları, ergime ve döküm kolaylığı ve bilhassa, ucuz bir maden olan çinkonun katılmasından dolayı fiyatının düşük olması. Bazı pirinçlerin parlaklığı ve rengi, bunlann mücevhercilikte de kullanılmasını sağlar. Saf haldeyken, kırmızı olan pirincin rengi, çinkonun katılmasıyla pembeye, çinko oram % 30 ile 40’a çıkınca da sanya döner.