Düzeltim Nedir ? (Kelime Anlamı) 1) Düzeltim - Düzeltme, ıslahat anlamında bir sözcük. 2) Düzeltim - 15. ve 17. yüzyıldaki bir Hıristiyanl...
Düzeltim Nedir ? (Kelime Anlamı)
1) Düzeltim - Düzeltme, ıslahat anlamında bir sözcük.
2) Düzeltim - 15. ve 17. yüzyıldaki bir Hıristiyanlık hareketidir.
3) Bir sistem, kurum ya da yapının, zor ve tehdit edici yöntemlere başvurulmadan uzlaşımcı yöntemlerle daha iyi ve arzulanır olanın getirilmesi eylemi. ortaçağ avrupa’sında dinde düzeltim olmuştur fakat fransa’da ve türkiye’de devrimle tüm kurum-lar değiştirilmiştir. başka bir değişle, tümden değil parça parça değişimdir düzeltim.
4) 16.yy.da katolik kilisesinin parçalanarak protestan ve anglikan olarak birbirinden ayrılması. dinde düzeltim hareketinin önderi luter’dir.
REFORM HAREKETLERİ (Detay)
XVI. yüzyılda Rönesans hareketinin de etkisiyle Katolik Kilisesinde ortaya çıkan tekrardan yapılanma faaliyetlerine Düzeltim denir.
Düzeltim, Hıristiyanlığı asli şekline dönüştürmek amacıyla yapılmıştır. Katolik kilisesi zaman içinde bozuldu ve amacından saptırıldı. Roma'da Vatikan sarayında oturan papalar, kendilerini Hz. İsa'nın yeryüzündeki vekili olarak gördüler ve gerçek Hıristiyanlıktan uzaklaştılar. Bunun sonucu olarak kiliseye karşı isyanlar başladı. Bazı bilginler ve aydın din adamları Katolik mezhebinden ayrılarak yeni kilise ve mezhepler kurmaya başladılar.
Düzeltim'un Sebepleri:
1) Coğrafi Keşifler sebebiyle halkın kiliseye olan güveninin sarsılması.
2) Endüljans yardımıyla kilisenin göze batacak kadar zenginleşmesi , halkın ise yoksul olması
3) Rönesans'ında etkisiyle insanların her şeyin esasını arama ve bulma arzusu sonunda Hıristiyanlığın aslından uzaklaştığının anlaşılması.
4) Katolik Kilisesi'nin Hıristiyanlığın esaslarını saptırması ve belli bir zümrenin çıkarlarına uygun hareket etmeye başlaması.
5) Basımevi yardımıyla Avrupa dillerine çevrilen İncillerin hepimiz tarafınca okunup anlaşılması.
6) Halkın çok yoksul olmasına karşın kilisenin halkı sömürmeye devam etmesi.
7) Özgürlük taraftarı olan bazı kralların kilise tarafınca baskı altında tutulmaya çalışılması.
8) Basımevi ve kültürel hareketlerin yaygınlaşmasının tesiri
9) Haçlı Seferleri'nin tesiri
10) Rönesans döneminde yetişen özgür düşünceli aydınların Katolik Kilisesi’ni tenkid etmeleri
Not : Düzeltim Almanya'da Martin Luther'in Katolik kilisesini protesto etmesi ve İncil'in Almanca'ya çevrilmesiyle adım atmıştır. Almanya'da halk ve derebeyler Luther'i desteklemiş meydana getirilen uzun mücadelelerden sonrasında 1555 Ogsburg Antlaşması ile Düzeltim hareketleri resmen başarı kazanmış, Protestanlık yeni bir mezhep olarak kabul edilmiştir.
Düzeltim'un Almanya'da ortaya çıkmasının sebepleri:
1) Alman halkının İtalya'daki halka bakılırsa daha yoksul olmasının kilise merkezine karşı kin duymasına niçin olması.
2) Kilise'nin desteklediği Katolik Avusturya'lı kralların Alman Kralı ve prenslerini baskı altında tutmak istemesi.
3) Almanya’da siyasal birliğin olmaması ve Almanya’daki prenslerin dinde yenilik isteyenleri desteklemesi
Reformun Yayılışı
Aslında Düzeltim hareketlerinin başlangıcı Ortaçağa kadar uzanır. İncil'in tercümesi ve kiliseye karşı bir takım hareket yapıldıysa da Reformcular diri diri yakılmışlardır.
16. yüzyılda kiliseye karşı savaşım düzgüsel hale geldi. Almanya'da Luther Papa'yı eleştirerek isyan etti. İncili çeviri etti ve rahiplerin gereksizliğini bildirdi. Bu tavırlar Luther'in afaroz edilmesine niçin oldu. Luther ölüme mahkum edildi. Sadece Saksonya Elektörü Luther'i korudu. Şžarlken'de Protestanlığın daha çok yayılmaması için bazı tedbirler aldı halk Şžarlken'in bu tavrını protesto etti. Böylece yeni mezhebin adı da bulunmuş oldu; Protestanlık.
Şžarlken, Türk fetihlerinin Avrupa'da hızlanması karşısında aciz kalmış ve 1555 Ogsburg Din Antlaşmasıyla Protestanları tanımıştır.
Luther'den sonrasında Calven'de Fransa'da bu yeni mezhebi kabul etti. Fransa'dan çıkarılan Calven kendi adıyla kilisesini Cenevre'de kurdu. Fakat Calvenizmin Fransa'da yayılması çok kolay olmadı. Binlerce Calvenist öldürüldü. Mezhep savaşları Fransa'da Nant Fermanıyla sonlanmış olan ve Protestanlık resmen tanınmıştır (1598).
Düzeltim Neticeleri
1) Avrupa’da mezhep birliği parçalanmıştır. Katolik ve Ortodoks mezhepleri yanında Protestan, Kalvenizm ve Anglikanizm mezhepleri ortaya çıkmıştır.
2) Papa ve din adamları saygınlıklarını kaybetmişlerdir.
3) Katolik Kilisesi yeni düzenlemeler yapmak zorunda kalmıştır.
4) Eğitim ve öğretim, kilisenin elinden alınarak laik eğitim anlayışı yaygınlaşmıştır.
5) Katolik Kilisesi’nden ayrılan ülkelerde kilisenin topraklarına ve mallarına el konulmuştur.
6) Papa engizisyon mahkemeleriyle Katolik Kilisesi’nin otoritesini devam ettirmeye çalışmıştır.
7) Protestan krallar ve prensler egemen oldukları bölgelerde din işlerinin mutlak hakimi haline gelmiştir.
8) Düzeltim hareketleri sonucunda Avrupa’da oluşan siyasal ayrılıklar, Osmanlıların Avrupa içlerine ilerlemesini kolaylaştırmıştır.
9) Kilise malları prensler tarafınca yağmalanarak kuvvetli prenslikler kuruldu.
10) Yeni mezhepler sebebiyle Avrupa'da siyasal birlik zayıfladı..Düzeltim hareketleri Avrupa’yı siyasal yönden negatif etkiledi.Şžarlken’in Osmanlı Devleti üstüne yapmayı düşündüğü Haçlı Seferi bölünmelerden dolayı gerçekleşmedi.
11) Avrupa’da mezhepler içinde savaşlar başladı.Mezhep Savaşları Osmanlı Devleti’nin Avrupa’da ilerlemesini kolaylaştırdı.
12) Almanya'da kilisenin elindeki zenginlikler halk tarafınca yağmalandı.
Not: Rönesans ve düzeltim hareketleri Avrupa' da gelişimleri önleyen engelleri ortadan kaldırmıştır.
Not : Düzeltim hareketleri başladığı dönemlerde Avrupa'da siyasal denge zayıfladığı için Kanuni Almanya içlerine kadar sefer düzenlemiştir. Osmanlı, bölünmeleri hızlandırmak amacıyla Protestanlığı desteklemiştir.
Düzeltim Nedir ? (Özet)
Düzeltim, 16. yüzyıl süresince tüm Avrupa'yı etkileyen dinsel bir harekettir. Bu hareket Katolik kilisesinin aşırı zenginleşmesi ve yozlaşmasına karşı gelişmiş ve hristiyanlığın en büyük 3 mezhebinden protestanlığın oluşmasını elde etmiştir. İlk kere Almanya’da görülür,sonrasında ise Fransa, İngiltere ve Şimal Avrupa devletlerinde de etkili olur.
Orta Çağ süresince zenginleşen ve enerjisini artıran kilise ile papalık, siyasetle ve dünyasal etkinliklerle daha çok ilgilenmeye başlamış düzeltim öncesinde birçok din adamının tepkisini çekmiştir. Düzeltim hareketleri ilk kere Almanya’da Martin Luther ile başladı. Alman imparatoru Şžarlken, Luther’i ve taraftarlarını 1529’da protesto etmiş olduğu için Almanya’da yeni oluşan bu mezhebe Protestanlık denir. Protestanlar ve Katolikler içinde mücadeleler Ogsburg Antlaşması ile bitti (1555). Buna bakılırsa; Protestanlık Mezhebi ve Kilisesi kati olarak kabul edilmiştir.Alman prensleri istedikleri mezhebi seçme ve kendi topluluklarına kabul ettirme mevzusunda özgür oldular. Prensler, kendi devletlerinde din işlerinin mutlak hakimi haline geldiler. Prenslerin mezheplerini kabul etmeyen Almanların başka bölgelere göç etmesine izin verildi. Almanya'da başlamış olan Düzeltim hareketleri İngiltere, Fransa, İsveç, Norveç ve Danimarka şeklinde ülkelere de yayılmıştır. Fransa’da ise Düzeltim hareketlerini başlatan Jean Calven’dir. 1598 senesinde Kalvenizm ve öteki mezhepler Fransa’da özgür bırakılmıştır.
YORUMLAR