Çoğu zaman cami avlularında bulunan, çevresindeki musluklardan ve ortasındaki fıskiyeden su akan, üstü kubbeli ya da açık havuz: &qu...
Çoğu zaman cami avlularında bulunan, çevresindeki musluklardan ve ortasındaki fıskiyeden su akan, üstü kubbeli ya da açık havuz:
"Eski cami yıkıldığı hâlde, onun şadırvan avlusu, olduğu benzer biçimde yerinde kalmış."- Y. K. Beyatlı.
Avlu, şadırvan nedir?
Rüyada Şadırvan Görmek
Şadırvan
MORPA Genel Kültür Ansiklopedisi
üstü kubbeli ya da açık su haznesidir. Çoğu zaman cami avlularında bulunur. Çevresindeki musluklardan ya da ortasındaki fıskiyeden bolca su akar. Aptes alınması amacıyla meydana getirilen şadırvanlar kare, daire ya da çokgen plânlıdır. üstleri geniş saçaklı bir damla örtülü olup çevrelerinde tahtadan oturma bölgeleri vardır.
MORPA Genel Kültür Ansiklopedisi
üstü kubbeli ya da açık su haznesidir. Çoğu zaman cami avlularında bulunur. Çevresindeki musluklardan ya da ortasındaki fıskiyeden bolca su akar. Aptes alınması amacıyla meydana getirilen şadırvanlar kare, daire ya da çokgen plânlıdır. üstleri geniş saçaklı bir damla örtülü olup çevrelerinde tahtadan oturma bölgeleri vardır.
ŞADIRVAN
Şadırvan etrafındaki çok sayıda musluktan abdest almak için çoğu kez cami avlusunda meydana getirilen çeşme. Çoğu zaman mermerden olan duvarları dörtgen, altıgen, sekizgen ya da çokgen şeklinde yapılırdı. Cami avlularında, medreselerde meydana getirilen, sürekli suyu akan şadırvanların üstü çadır şeklinde bir kubbeyle örtülürdü. Bu kubbe abdest alanları yağmur ve güneşten korumak için dışarı doğru taşardı. Suyun toplandığı hazne kısmı suyun kirlenmemesi için süslü mermer taşlar ya da demir parmaklıklarla korunurdu. Muslukların karşılarına rahatça abdest almak için durağan(durgun) oturaklar yapılır, suyun sıçramaması için de havuz çevresinde derince yalaklar açılırdı.
Şadırvanların Türk-İslam mimarisinde mühim bir yeri vardır. mensup oldukları cami mimarisi üslubunda meydana getirilen şadırvanların Anadolu'da birbirinden güzel örnekleri vardır. Sivas Gök Medresedeki şadırvan (1270), Fatih Camii avlusundaki şadırvan (1470), Edirne Selimiye Camii avlusundaki şadırvan, Bursa Yüce Cami içindeki şadırvan, Konya Mevlana Dergahı avlusundaki şadırvan sanat kıymeti ve zamanı kıymeti çok olanların en mühimleridir.
Şadırvan etrafındaki çok sayıda musluktan abdest almak için çoğu kez cami avlusunda meydana getirilen çeşme. Çoğu zaman mermerden olan duvarları dörtgen, altıgen, sekizgen ya da çokgen şeklinde yapılırdı. Cami avlularında, medreselerde meydana getirilen, sürekli suyu akan şadırvanların üstü çadır şeklinde bir kubbeyle örtülürdü. Bu kubbe abdest alanları yağmur ve güneşten korumak için dışarı doğru taşardı. Suyun toplandığı hazne kısmı suyun kirlenmemesi için süslü mermer taşlar ya da demir parmaklıklarla korunurdu. Muslukların karşılarına rahatça abdest almak için durağan(durgun) oturaklar yapılır, suyun sıçramaması için de havuz çevresinde derince yalaklar açılırdı.
Şadırvanların Türk-İslam mimarisinde mühim bir yeri vardır. mensup oldukları cami mimarisi üslubunda meydana getirilen şadırvanların Anadolu'da birbirinden güzel örnekleri vardır. Sivas Gök Medresedeki şadırvan (1270), Fatih Camii avlusundaki şadırvan (1470), Edirne Selimiye Camii avlusundaki şadırvan, Bursa Yüce Cami içindeki şadırvan, Konya Mevlana Dergahı avlusundaki şadırvan sanat kıymeti ve zamanı kıymeti çok olanların en mühimleridir.
Rehber Ansiklopedisi
Avlu, şadırvan nedir?
Rüyada Şadırvan Görmek
YORUMLAR