Özet : Belli kalıplar içine konulamayan ve güzel duyu olan insan duygularının dışa vurumudur. Detay : Sanat, insanlık tarihinin her dönemi...
Özet : Belli kalıplar içine konulamayan ve güzel duyu olan insan duygularının dışa vurumudur.
Detay : Sanat, insanlık tarihinin her döneminde mevcud bir olgudur. İnsanlığın geçirdiği evrimler yaşama biçimlerini, yaşama bakışlarını, sanat biçimlerini ve sanata bakışlarını değiştirmiş, her dönemde ve her toplumda, sanat değişik görünümlerde ortaya çıkmıştır.
Bugün sanatın "duygusal ve düşünsel etkileme gücü"ne haiz oluşu daha belirleyicidir. Bu anlayışa en uygun tanımı meydana getiren Thomas Munro'ya bakılırsa; "sanat doyurucu güzel duyu yaşantılar oluşturmak amacıyla dürtüler yaratma becerisidir." Sanat, güzel ile uğraşır. Güzel göreceli bir kavramdır. Kendi içinde tutarlı bir bütünlüğü taşıyan şey çirkin, acı verici, iğrendirici bile olsa güzel duyu açıdan güzeldir.
Sanat, nesnel ve öznel yaklaşımlara bakılırsa değişik açıklanır. Nesnel yaklaşımda sanat, toplumsal etkilerle, öznel yaklaşımda ise salt bir bireysellikle yaratılır.
Kant'a bakılırsa; sanatın kendi haricinde, hiçbir amacı yoktur. Onun tek amacı kendisidir. Güzel Sanatı sadece deha yaratabilir.
Hegel'e bakılırsa; sanattaki güzellik doğadaki güzellikten üstündür. Sanat, insan aklının ürünüdür. Kendisine tabiatın taklidinden başka amaç bulmalıdır.
Marks'a bakılırsa; yaratıcı fiil, insanoğlunun ve tabiatın karşılıklı etkileşiminin bir aşamasıdır. Bu, toplumsal bir karakter taşır. Sanat, yaşamı insanileştiren bir olgudur. Araştırıcı, yaratıcı, çok yönlü tümel insana yetişme çabası içinde sanatlar gelişebilir.
B. Croce; güzelliğin yerine anlatımı öne çıkarır. Sanat, sezginin ve anlatımın birliğidir. Bireysel ve kuramsal bir etkinliktir. Tabiat, sanatçının yorumu ile güzel olabilir.
Netice olarak Sanat, deha düzeyindeki zekanın, var olana karşı tepkisinin, tutarlı bir bütünlük içinde somutlaştığı bir alandır. Sanatçı, zekası ve sezgileriyle çağının önünde giden insan olduğundan, gerçek sanatın anlayanı azdır. Onu idrak etmek için çaba gerekir.
KAYNAKÇA
Doğan, Mehmet. 100 Soruda Güzel duyu. Gerçek Yayınevi: İstanbul: 1975.
Sena, Cemil Güzel duyu sanat ve Güzelliğin Felsefesi. Remzi Kitabevi.lstanbl11: 1972.
Sözen, Metin; Uğur Tanyeli. sanat Kavram ve Terimler Sözlü Remzi Kitabevi İstanbul: 1986.
Timuçin, Afşar Güzel duyu. 2. Baskı BDS Yayınları. 1993.
YORUMLAR