Sap .Org MORPA Genel Kültür Ansiklopedisi Yüksek yapılı bitkilerde dal, yaprak ve çiçekleri taşıyan nebat kısmı. Çoğu zaman toprak ü...
Sap
.Org MORPA Genel Kültür Ansiklopedisi
Yüksek yapılı bitkilerde dal, yaprak ve çiçekleri taşıyan nebat kısmı. Çoğu zaman toprak üstünde bulunur. İki ana görevi vardır: Bitkinin topraküstü organlarını taşımak ve kökle yaprakları içinde besisuyu iletimini sağlamak. Yapısı otsu bitkilerde oldukça kolay, odunsu bitkilerde ise daha karmaşıktır, otsu bitkilerde, dıştan içe doğru;
.Org MORPA Genel Kültür Ansiklopedisi
Yüksek yapılı bitkilerde dal, yaprak ve çiçekleri taşıyan nebat kısmı. Çoğu zaman toprak üstünde bulunur. İki ana görevi vardır: Bitkinin topraküstü organlarını taşımak ve kökle yaprakları içinde besisuyu iletimini sağlamak. Yapısı otsu bitkilerde oldukça kolay, odunsu bitkilerde ise daha karmaşıktır, otsu bitkilerde, dıştan içe doğru;
1) gözenekli bir üstderi,Odunsu bitkilerin gövdesinden alınan enine kesitte ise dıştan içe doğru şu bölümler gözlenir:
2) kabuk,
3) iletim demetleri ve özekdoku, bulunur.
1) Mantar hücrelerinden oluşan mantardoku;Sap bununla birlikte boyuna da büyür. Boyuna büyümeyi elde eden, nebat ister otsu, ister odunsu olsun, tepe tomurcuğudur. Tepe tomurcuğu koparsa bitkinin uzaması durur. Ağaç ve ağaççıkların ve kimi otsu bitkilerin bir tek sapı (gövdesi) vardır. Çalılar ve otsu bitkilerin çoğunda ise bir ana sap ve birden fazla yansaplar bulunur. Toprak üstündeki otsu ve odunsu saplardan başka bir de toprakaltı sapları vardır. Bunlar yumru (patates, yerelması), rizom (süsen), soğan (soğan, sarımsak, lale) biçimlerinde olabilir. Kimi topraküstü saplar ise kaktüslerde olduğu şeklinde iklim özelliklerine uyarak şekil değiştirip etlenir ya da fasulye, sarmaşık vb.'de olduğu şeklinde sarılıcı, tırmanıcı; kabak, karpuz bitkilerinde olduğu şeklinde yatık bir görünüm alır. Menekşe şeklinde kimi bitkilerde ise, sap yok denecek kadar kısalmıştır.
2) mantar büyütkendokusu;
3) kabuk;
4) ongun besisuyu ileten soymuk tabakası;
5) dışa doğru soymuk, içe doğru odun hücreleri üreten ve ağacın kalınlaşmasını elde eden damar büyütkendokusu (kambiyum);
6) ham besisuyu ileten odun hücreleri;
7) odunlaşmış, iletim yapamayan, yalnızca gövdenin dikliğini elde eden öz odunu.
Sap
TDK; Türk Dil Kurumu
TDK; Türk Dil Kurumu
- Bitkinin dal, yaprak, çiçek şeklinde bölümlerini taşıyan, ağaçlarda odunlaşarak beden durumunu alan bölüm.
- Çiçek ya da meyveyi dala bağlayan ince bölüm, sak.
- Bir aracıtutmaya yarayan bölüm.
- İplik, tire, ibrişim şeklinde şeylerde iğneye geçirilen bir dikişlik iplik.
- Demet durumundaki ekinler.
- sap
- sap çekmek
- sap derken saman demek
- sap döner, keser döner, gün ge
- sap şeklinde
SAP -pı a
1. Canlılarda uçtaki bir organı vücudun bütününe bağlayan ince uzun kısım. (Yengeçlerde, ıstakozlarda gözleri başa bağlayan, ekmek küfünde [mucor] sporkeselerini taşıyan saplar.)
2. Bitkilerde çiçek, meyve ve yaprak şeklinde parçaları gövdeye ya da dala bağlayan ince uzun kısım.
3. Bir aletin, bir kabın, bir silahın vb. kavramaya ve elde kullanmaya yarayan kısmı: Bıçağın, küreğin sapı. Bir torbanın, valizin sapı.
4. Dikiş için iğneye geçirilen bir dikimlik iplik: İki sap ibrişim.
5. Dağınık ya da demet halinde biçilmiş ekin.
6. Ara Adam.
7. Sap çekmek, biçilip demetlenmiş ekinleri harmana taşımak. || Sap şeklinde, çok ince şeyler için kullanılır: Uzun boylu sap şeklinde boyunlu bir gençti. || Sapı silik, belli bir kişiliği olmayan, başıboş gezip dolaşan, serseri: Bana değil de o sapı siliğe mi inanıyorsun? || Sap yiyip saman sıçmak, çıkarmak, bir vakaya kızıp ağzına geleni söyleyivermek, ağır sözler söylemek (kaba). || Sapına kadar, bir niteliğin en yüksek derecede oluşunu vurgulamak için kullanılır: Sapına kadar mert ve dürüst bir adamdır.
—Al, tak. Sap yuvası ya da deliği, bir alette, bir takımda, içine sap takılan oyuk bölüm.
—Anat. Bir organı vücudun geri kalan kısmına bağlayan ve içinden damar, sinir ve işlevsel kanallar geçen anatomik eleman.
—Arabac. Sap otomobili, ANGIÇLI' ARABA1 nın eşanlamlısı.
—Bıçakç. Bir kesici aletin, ağızdan sonrasında gelen, namluya bitişik ya da namlunun içine giren ucu.
—Bür. ger. Kalem sapı, ucunda madeni bir uç bulunan, yazı yazmaya ya da fotoğraf halletmeye yarayan,çubuk.
—Çiçekç. Sap yaprağı, yapma çiçek yapımında, sap üstüne dizilmek suretiyle hazırlanan yapraklara verilen ad.
—El sant. Sap iğnesi ya da sap işi, iğneyi, iplik hep üstte ya da altta duracak halde minik aralıklarla kumaşa batırıp çekerek meydana getirilen işleme. (Desen kenarlarına ya da çeşitli çiçek motiflerinin saplarına uygulanır.) || Düşlem sap iğnesi, yapıldıktan sonrasında üstü başka renkte bir iplik, sim vb. ile sarılarak bezenmiş sap iğnesi.|| Portekiz usulü sap iğnesi, ipliği iğneye birkaç kez dolayarak meydana getirilen sap iğnesi.
—Esk. sil. Delici, vurucu ve kimi kesici silahların elle tutulan, ahşap ya da metalden yapılmış sopa kısmı. || Sap kovanı, sapla silahın delici, kesici, vurucu işlevdeki bölümünü bağlayan silindir biçiminde metal parça.
—Halk, hek. Kiraz sapı, kiraz ve vişne türlerinin kurutulmuş meyve sapı. (Bk. ansikl. böl.)
—Kilitç. Anahtar sapı, anahtarın, kilidi açarken elde tutulan kısmı.
—Mantarbil. Şapkalı mantarlarda şapkayı taşıyan çoğu zaman silindir biçimindeki kısım. (Çoğunlukla paralel liflerden [hıf] oluşur. üstünde, türleri ayırt etmeye yarayan renkli belirgin süsler bulunur.) [Bk. ansikl. böl.]
—Müz. Telli-yaylı ve tellimızraplı çalgılarda teknenin uzantısı olan ya da ek olarak takılan, üstünden tellerin geçmiş olduğu bölüm. (Ucunda burguluk yer alır. Kimi çalgılarda [çoğu Avrupa çalgısıdır], sapın üstü, sert bir ağaçtan tuşla kaplanmıştır) [Eşanl. KOL]
—Oy. Bir bilardo istekasının kalınca ucu.
—Sepetç. Sepet örmek için kullanılan, uzunlamasına biçilmiş söğüt ya da hint hurması dalı.
—Süslem. sant. Tezhipte çiçek sapına benzetilerek meydana getirilen motif.
—Ziraat, mak. Sap değirmeni, nebat saplarını ve artıklarını kırmaya yarayan ve kutu şeklinde bir kılıf içinde, yer hizasında, dikey bir eksen çevresinde dönen (600-1 500 dev/dk) bir ya da üst üste birkaç helezondan ya da zincirden oluşan kırma makinesi. || Sap iletici, balya makinelerinde bulunan ve toplayıcıdan gelen sapları, samanı ya da otları pres kanalına iten, döner ya da periyodik hareketli parça. || Sap kaldırıcı biçerdöverlerde bıçak taşıyıcıdaki parrların ucunda bulunan ve biçilen başak ve sapları kaldırmaya yarayan parça. || Sap kesici, bazı meyve ve sebzelerin sapını kesmeye yarayan ve çoğu zaman döner bir kasnak ile bıçaklardan oluşan makine. || Sap yayıcı, bükülmez parmakları ya da esnek tırnakları olan ve biçerdöverin döveninden sarsağına yönelik sap, saman ve başak akımını dönerek düzenleyen kasnak.
—Zool. ve Bot. Bir organın bir yere sabitleşmesini elde eden, her çeşit dar anatomik yapı (ince olduğunda sapçık adını alır).
—ANSİKL Halk hek. Kiraz çöpü de denen kiraz sapları 3-4 çm uzunluğunda esmer renkli çöplerdir. Hususi bir kokusu ya da tadı yoktur. Bileşiminde potasyum tuzları ve tanen vardır Dekoksiyon halinde idrar artırıcı, peklik ve kuvvet verici olarak kullanılır.
—Mantarbil. Yastık mantarlarında hasat, sapı bükerek karpoforu ayırmakla gerçekleştirilir. Bu şekilde meydana getirilen toplamalarda sap tümüyle sağlam kalır ve bununla beraber, temizlenmesi ihtiyaç duyulan, yastık toprağından bir miktar götürür. Bu durumda hasat "sap kesilmeksizin†yapılmıştır denir. Mantarlar "sapları kesilerek" de toplanabilir. Konserve yapımı için Hollanda'da çok yaygın olarak uygulanan mekanik hasat, sapı, bilhassa muntazam halde yayılmış örtü toprağı düzeyinde keser Konservesi yapılacak mantarın verimi kesilmesi ihtiyaç duyulan sap kısmı ile orantılıdır.
1. Canlılarda uçtaki bir organı vücudun bütününe bağlayan ince uzun kısım. (Yengeçlerde, ıstakozlarda gözleri başa bağlayan, ekmek küfünde [mucor] sporkeselerini taşıyan saplar.)
2. Bitkilerde çiçek, meyve ve yaprak şeklinde parçaları gövdeye ya da dala bağlayan ince uzun kısım.
3. Bir aletin, bir kabın, bir silahın vb. kavramaya ve elde kullanmaya yarayan kısmı: Bıçağın, küreğin sapı. Bir torbanın, valizin sapı.
4. Dikiş için iğneye geçirilen bir dikimlik iplik: İki sap ibrişim.
5. Dağınık ya da demet halinde biçilmiş ekin.
6. Ara Adam.
7. Sap çekmek, biçilip demetlenmiş ekinleri harmana taşımak. || Sap şeklinde, çok ince şeyler için kullanılır: Uzun boylu sap şeklinde boyunlu bir gençti. || Sapı silik, belli bir kişiliği olmayan, başıboş gezip dolaşan, serseri: Bana değil de o sapı siliğe mi inanıyorsun? || Sap yiyip saman sıçmak, çıkarmak, bir vakaya kızıp ağzına geleni söyleyivermek, ağır sözler söylemek (kaba). || Sapına kadar, bir niteliğin en yüksek derecede oluşunu vurgulamak için kullanılır: Sapına kadar mert ve dürüst bir adamdır.
—Al, tak. Sap yuvası ya da deliği, bir alette, bir takımda, içine sap takılan oyuk bölüm.
—Anat. Bir organı vücudun geri kalan kısmına bağlayan ve içinden damar, sinir ve işlevsel kanallar geçen anatomik eleman.
—Arabac. Sap otomobili, ANGIÇLI' ARABA1 nın eşanlamlısı.
—Bıçakç. Bir kesici aletin, ağızdan sonrasında gelen, namluya bitişik ya da namlunun içine giren ucu.
—Bür. ger. Kalem sapı, ucunda madeni bir uç bulunan, yazı yazmaya ya da fotoğraf halletmeye yarayan,çubuk.
—Çiçekç. Sap yaprağı, yapma çiçek yapımında, sap üstüne dizilmek suretiyle hazırlanan yapraklara verilen ad.
—El sant. Sap iğnesi ya da sap işi, iğneyi, iplik hep üstte ya da altta duracak halde minik aralıklarla kumaşa batırıp çekerek meydana getirilen işleme. (Desen kenarlarına ya da çeşitli çiçek motiflerinin saplarına uygulanır.) || Düşlem sap iğnesi, yapıldıktan sonrasında üstü başka renkte bir iplik, sim vb. ile sarılarak bezenmiş sap iğnesi.|| Portekiz usulü sap iğnesi, ipliği iğneye birkaç kez dolayarak meydana getirilen sap iğnesi.
—Esk. sil. Delici, vurucu ve kimi kesici silahların elle tutulan, ahşap ya da metalden yapılmış sopa kısmı. || Sap kovanı, sapla silahın delici, kesici, vurucu işlevdeki bölümünü bağlayan silindir biçiminde metal parça.
—Halk, hek. Kiraz sapı, kiraz ve vişne türlerinin kurutulmuş meyve sapı. (Bk. ansikl. böl.)
—Kilitç. Anahtar sapı, anahtarın, kilidi açarken elde tutulan kısmı.
—Mantarbil. Şapkalı mantarlarda şapkayı taşıyan çoğu zaman silindir biçimindeki kısım. (Çoğunlukla paralel liflerden [hıf] oluşur. üstünde, türleri ayırt etmeye yarayan renkli belirgin süsler bulunur.) [Bk. ansikl. böl.]
—Müz. Telli-yaylı ve tellimızraplı çalgılarda teknenin uzantısı olan ya da ek olarak takılan, üstünden tellerin geçmiş olduğu bölüm. (Ucunda burguluk yer alır. Kimi çalgılarda [çoğu Avrupa çalgısıdır], sapın üstü, sert bir ağaçtan tuşla kaplanmıştır) [Eşanl. KOL]
—Oy. Bir bilardo istekasının kalınca ucu.
—Sepetç. Sepet örmek için kullanılan, uzunlamasına biçilmiş söğüt ya da hint hurması dalı.
—Süslem. sant. Tezhipte çiçek sapına benzetilerek meydana getirilen motif.
—Ziraat, mak. Sap değirmeni, nebat saplarını ve artıklarını kırmaya yarayan ve kutu şeklinde bir kılıf içinde, yer hizasında, dikey bir eksen çevresinde dönen (600-1 500 dev/dk) bir ya da üst üste birkaç helezondan ya da zincirden oluşan kırma makinesi. || Sap iletici, balya makinelerinde bulunan ve toplayıcıdan gelen sapları, samanı ya da otları pres kanalına iten, döner ya da periyodik hareketli parça. || Sap kaldırıcı biçerdöverlerde bıçak taşıyıcıdaki parrların ucunda bulunan ve biçilen başak ve sapları kaldırmaya yarayan parça. || Sap kesici, bazı meyve ve sebzelerin sapını kesmeye yarayan ve çoğu zaman döner bir kasnak ile bıçaklardan oluşan makine. || Sap yayıcı, bükülmez parmakları ya da esnek tırnakları olan ve biçerdöverin döveninden sarsağına yönelik sap, saman ve başak akımını dönerek düzenleyen kasnak.
—Zool. ve Bot. Bir organın bir yere sabitleşmesini elde eden, her çeşit dar anatomik yapı (ince olduğunda sapçık adını alır).
—ANSİKL Halk hek. Kiraz çöpü de denen kiraz sapları 3-4 çm uzunluğunda esmer renkli çöplerdir. Hususi bir kokusu ya da tadı yoktur. Bileşiminde potasyum tuzları ve tanen vardır Dekoksiyon halinde idrar artırıcı, peklik ve kuvvet verici olarak kullanılır.
—Mantarbil. Yastık mantarlarında hasat, sapı bükerek karpoforu ayırmakla gerçekleştirilir. Bu şekilde meydana getirilen toplamalarda sap tümüyle sağlam kalır ve bununla beraber, temizlenmesi ihtiyaç duyulan, yastık toprağından bir miktar götürür. Bu durumda hasat "sap kesilmeksizin†yapılmıştır denir. Mantarlar "sapları kesilerek" de toplanabilir. Konserve yapımı için Hollanda'da çok yaygın olarak uygulanan mekanik hasat, sapı, bilhassa muntazam halde yayılmış örtü toprağı düzeyinde keser Konservesi yapılacak mantarın verimi kesilmesi ihtiyaç duyulan sap kısmı ile orantılıdır.
Kaynak: Büyük Larousse
sap ingilizcesi
1. handle.
2. stem; stalk.
3. pedicel; peduncle; petiole.
4. enough (thread) to thread a needle (approximately fifty centimeters).
5. slang penis, dick, cock.
- çekmek to take newly cut sheaves of grain from the field to the threshing floor.
- şeklinde kalmak
1. to be left standing forlornly by oneself.
2. to be left sitting high and dry; to be left tüm ortaklık the bag.
- gitmek to go stag, stag, go (somewhere) without a female companion.
-ýna kadar wholly, completely, to the nth degree: sapýna kadar dürüst completely honest.
- kalmak slang to be womanless and horny.
-ý silik colloq. good-for-nothing, no-count.
- yiyip saman sýçmak/çýkarmak vulg. to get very angry, be breathing fire
1. handle.
2. stem; stalk.
3. pedicel; peduncle; petiole.
4. enough (thread) to thread a needle (approximately fifty centimeters).
5. slang penis, dick, cock.
- çekmek to take newly cut sheaves of grain from the field to the threshing floor.
- şeklinde kalmak
1. to be left standing forlornly by oneself.
2. to be left sitting high and dry; to be left tüm ortaklık the bag.
- gitmek to go stag, stag, go (somewhere) without a female companion.
-ýna kadar wholly, completely, to the nth degree: sapýna kadar dürüst completely honest.
- kalmak slang to be womanless and horny.
-ý silik colloq. good-for-nothing, no-count.
- yiyip saman sýçmak/çýkarmak vulg. to get very angry, be breathing fire
YORUMLAR