SİNEK a. 1. Bilhassa sinekgiller (Muscidae) ya da mavisinekgiller (Calliphoridae) familyasından olan, kısaduyargalı ikikanatlı böce...
SİNEK a.
1. Bilhassa sinekgiller (Muscidae) ya da mavisinekgiller (Calliphoridae) familyasından olan, kısaduyargalı ikikanatlı böceklerin ortak adı. (Tıknaz bedenli, çoğunlukla koyu ya da gözalıcı renkli, vızıldayarak ve zikzak yaprak süratli uçan, dengelikleri kaşık şeklinde çukurcuklu olan böceklere "sinek†denir; esas sineklerin süngersi bir hortumu vardır, fakat sokucu türlerin bir çok da bunlara benzer ve onlara da “sinek" denir.) [Bk. ansikl. böl.]
2. Hangi öbekten olursa olsun azca çok sineğe benzeyen böcek.
3. Sinek avlamak, bilhassa ticari bir işyeri sözkonusuysa, sattığı mala, mallara ve/ya da sunmuş olduğu hizmete alıcı, alan kişi bulamamak. || Sinekten yağ çıkarmak, çıkar sağlamanın olanaksız olduğu yerden ya da şeyden çıkar sağlamaya çalışmak.
—Balıkç. Sinek takmak, alabalık avında, sineği iğneye ölmeyecek şekilde yerleştirmek. || Sinekle su üstü avı, yüzer oltanın ucuna, büyükçe, canlı ya da yapma sinek takılarak meydana getirilen balık avı. || Suni sinek, olta iğnesine takılan ve sineği çağrıştıran cisim.
—Böcbil. Sinek bulutu, haziran-temmuz aylarında bazı akarsuların üstünde çok kalabalık sürüler halinde uçuşup duran ve balıklara gıda membaı oluşturan birgün- lüksinekler topluluğu. (Bu sinekler olta yemi olarak kullanılabilir.) || Akdeniz meyve sineği - AKDENİZ MEYVE SİNEĞİ. || Altın sinek, açık etlere ve kirli derilere yumurtlayarak bunların kurtlanmasına neden olur. (Bil. a. Lucilia caesar; mavisinekgiller familyası.) || Arpa başak sineği ya da frit sineği, larvası sürgünü saran yaprakları kemirip öldürür. (Bil. a. Oscinella [Oscinis] frit; sapsineğigiller familyası.) || Arpa mazı sineği, arpada mazılar (urlar) oluşmasına neden olur. (Bil. a. Mayctiola [Cecidomyia, Phytophaga] mimeuri; mazısineğigiller familyası.) || Aspir sineği, aspire zarar veren bir türdür (Bil. a. Acanthiophilus helianthi; meyvesineğigiller familyası.) || At sineği ATSİNEĞİ. || Bağ yaprak mazı sineği, asma yapraklarında mazılar oluşturur (Bil. a. Janetiella oenophila; mazısineğigiller familyası.) || Beyaz sinek, Ateure des ya da Trialeurodfs eşeysel üyelerine ve bilhassa de Aleurodes vaporariorum'a verilen ad. (Aleurodidae familyası.) || Bezelye mazı sineği, ya bezelye tanelerinin oluşmasını engeller ya da bozuk tanelerin gelişmesine neden olur. (Bil. a. Contarina [Cecidomyia] pisi; mazısineğigiller familyası.) || Biber mazı sineği ya da biber sineği, biberlere zarar verir. (Bil. a. Asphondilia capsici; mazısineğigiller familyası.) || Buğday anız sineği, buğdayda urlara niçin olur. (Bil. a. Mayetiola destructor; mazısineğigiller familyası.) || Buğday başak sineği, Meromyza variegata ve M. saltatrix'in ortak adı. (Sapsineğigiller familyası.) || Buğday sineği, larvası tohumun içinde gelişerek daneyi kurutan ziraat zararlısı. (Bil. a. Contarinia tritici; mazısineğigiller familyası.) || Çam tomurcuğu mazı sineği, çam tomurcuklarına zarar verir. (Bil. a. Contarinia brachyptera; mazısine- ğigiller familyası.) || Çeçe sineği - ÇEÇESİNEĞİ. || Çeltiksineği, pirinç tarlalarında zarara neden olur. (Bil. a. Ephydra macellaria; kıytsineğigiller familyası.) || Çiçek sineği, çiçeksineğigiller (Anthomyidae) familyasından sineklerin ortak adı. || Ekin kök- sineği, larvaları toprakta yaşayan, çeşitli sebzelere ve ekilen bitkilere zarar veren bir böcektir. (Bil. a. Bibio hortulanus; Bibionidae familyası.) || Ekin sineği, buğday, arpa, çavdar ve yulafa zarar veren Geomyza tripunctata ve G. combinata'nın ortak adı. (Opomyzidae familyası). || Et sineği — ET- SİNEĞİ. || Ev sineği, KARASİNEK'in eşanlamlısı. || Fındık mazı sineği, fındıkta urlar oluşturur (Bil. a. Mikomyia coryli; mazısineğigiller familyası). || Fındık yaprak sineği, fındık yaprağı zararlısıdır. (Bil. a. Contarinia corylina; mazısineğigiller familyası.) || Gal sineği, MAZlSlNEĞİ'nin eşanlamlısı. || Gök et sineği, MAVİ ETSİNEĞİ'nin eşanlamlısı. || Havuç sineği — HAVUÇSİNEĞI. || İspanyol sineği, KUNDUZBÖCEĞİ'nin eşanlamlısı. || Kabak sineği, larvası kabağa zarar veren sebze sineği. (Bil. a. Delia [Phorbia] platura ya da Chortophila cilicrura; sebzesineğigiller familyası.) || Kara sinek - KARASİNEK. || Kavun sineği, kavun, karpuz, acur kabukları altına yumurtlayarak bunların çürümesine neden olur. (Bil. a. Myo- pardalis pardelina; meyvesineğigiller familyası.) || Kayın tomurcuğu mazı sineği, kayınağacı tomurcuklarına yerleştirdiği yumurtalardan çıkan larvalar yapraklarda oluşturdukları yumrular içinde krizalit evresini geçirirler. (Bil. a. Cecidomyia fagi; mazısineğigiller familyası.) || Kayın yaprağı mazısineği, kayın yapraklarında urların gelişmesine niçin olur. (Bil. a. Cecidomyia annulipes; mazısineğigiller familyası.) || Kırçıl et sineği, Sarcophaga (mavisinekgiller) cinsinden sineklerin ortak adı. || Kış sineği, ekimden ilkbahara kadar, iyi havalarda uçuşur. (Bil. a. Trichocera hiemalis; Limnobiidae familyası.) || Kızılağaç tohumu mazı sineği, kızılağaçların düşmanıdır. (Bil. a. Cecidomyia betulae; mazısineğigiller familyası.) || Kiraz sineği — KİRAZ- SİNEĞİ. || Köknar filizi mazı sineği, köknar filizlerinde urlar geliştirir. (Bil. a. Cecidomyia picon; mazısineğigiller familyası.) || Ufak sinek, sınıflandırmadaki bölgeleri ne olursa olsun, vücudunun genel biçimiyle sivrisinekten çok ev sineğine benzeyen iki kanatlı, çok küçük böceklere verilen ad (mesela Simulium, Culiocoida, Chironomus, mantarsinekleri vb.). || Ladin filizi mazı sineği, ladinin düşmanıdır. (Bil. a. Cecidomyia abietiperda; mazısineğigiller familyası.) || Lahana beyaz sineği ya da lahana sineği, larvası lahana, karnabahar, pancar, turp şeklinde sebzelerin kökboğazında yaşar. (Bil. a. Aleurodes [Hylemia, Phorbia] brassicae; Aleurodidae familyası.) || Leş sineği, leşler, gübreler üstünde gelişir ve açık yaraları kurtlandırır. (Bil. a. Dyrellia cadaverina; sinekgiller familyası.) || Mavi sinek - MAVİSİNEKGİLLER. || Mazı sineği - MAZISİNEĞİ. || Meşe yaprağı mazı sineği, meşe yapraklarında krizalit evresini geçirir (Bil. a. Cecidomyia dryobia; mazısineği- giller familyası.) || Oda sineği, KARASİNEK' in eşanlamlısı. || Pancar sineği, pancar, ıspanak, karapazı, kazayağı ve banotuna zarar verir. (Bil. a. Pegomyıa betae [hyose- yami; sebzesineğigiller familyası.) || Parlak sinekçik ya da incir sineği, hem ilek kıtlığına hem de lop incirlerin kurtlanmasına neden olur. (Bil. a. Lonchaea aristella; Lonchaeidae familyası.) || Petrol sineği, Psilopa eşeysel üyelerinin ortak adı. || Sığır sineği - SIĞIRSİNEĞİ. || Sirke sineği - SİRKESİNEĞİ. || Soğan sineği, soğan cücüğünü kurtlandıran, sarmısak, lale ve marul köklerine zarar veren böcek. (Bil. a. Delia [Hylemia, Phorbia] antigua; çiçeksineğigiller familyası.) || Söğüt dalı mazı sineği, yumurtalarını bir yaşındaki sürgünlere yığın halinde bırakır. (Bil. a. Cecidomyia [Rhabdophaga, Salix] salicis; mazısi- neğigiller familyası.) || Söğüt filiz ucu mazı sineği, söğüt filizi uçlarına zarar verir. (Bil. a. Cecidomyia terminalis; mazısine- ğigiller familyası.) || Tahıl sineği, Oscinella eşeysel üyelerinin ortak adı. || Tahıl anız sineği, tahıllarda urlara neden olur (Bil. a. Hylemia fyavibesis; sinekgiller familyası.) || Yulaf anız sineği, yulafta urlar yapar. (Bil. a. Mayetiola avenae; mazısineğigiller familyası.) || Zeytin sineği, etlenen zeytinlerin her gün 10-15 tanesini delerek yumurtalarını bırakır. Toprakta kundaklanır. (Bil. a. Dacus oleae; meyvesineğigiller familyası.)
—Mantarbil. Domalan sineği, larvalarını domalanın üzerine bırakan iki sineğe (He lomyza tuberivora ve Suillia tuberivora) verilen ad. (Larvalar gelişmek suretiyle mantarın içine iner ve mantarın topraktaki durumu için bir gösterge sayılır.
—Oy. Oyun kâğıtlarının dört renginden biri.
—Spor. Eskrimde, vuruşların çarpma enerjisini yumuşatmak için, düzgüsel flörenin ucuna takılan plastik düğme. || Sinek sıklet, boksta amatörler için 48 ile 51 kilo, profesyoneller için 48 ile 50, 802 kilo içinde yer edinen ağırlık kategorisi; bu kategoriye giren boksör.
—Tıp. Uçuşan sinekler, görme alanında beliren gezici parlak ya da siyah noktacıklar. (Bu noktacıklar camsı cismin saydam olmayan minik elemanlarının retina üstüne düşen gölgeleridir.)
♦ sıf. Sinek biçiminde olana denir.
—El sant. Sinek iğne, geçmeli bir işleme iğnesi. (Art arda sıralanmış Y harfini andırdığından Yiğnesi de denir. Giyim süs- lemede/gertellikle başka işleme iğneleriyle beraber kullanılır.)
—ANSİKL. Böcbil. Karasinek ya da oda sineği ya da ev sineği adıyla malum tür, kısa duyargalı kahverengi iri gözlü, 6-8 mm uzunluğunda bir sinektir; ağzı delici olmayan bir çeşit hortum biçimindedir; hortumun ucu süngersi bir yastık biçimindedir; bunun üstünde ince kanalcıklar halinde bir çok delik bulunur; daha ilkin tükürük salgılayarak sıvılaştırdığı gıdaları bu deliklerle emer. Göğüs (toraks) kısmında bir çift kanat ve bir çift dengelik bulunur (iki i, kanatlı denmesi bundandır); üç çift bacanir. Uçuş düzeninin duyusal denetimi, dengeliklerin yakınında bulunan ve onların titreşimleriyle uyarılan çan biçimindeki organlarla sağlanır; kanat titreşimlerine yanıt olarak gerçekleşen kas kasılmaları "tetik mekanizması" denen bir düzenekle harekete geçer (bu düzenek Callipboralarda tanımlanmıştır). Bir nesnenin karşısında kalabilmek için durmadan dolanan sineğin yönelimi, karıncalarda görülen ve "güneş pusulası†denen tepki tipindedir. Koklama organları duygargalanın ve hortumun ucunu oluşturan kırışıkların üzerindedir; bazı kokuların uyartısı, bunlardan başka ayaklardaki uzun kılların algıladığı tatma tepkileriyle de desteklenebilir.
Ev sineğini kapsayan sinekgiller familyası tıp ve veterinerlik bakımından büyük ehemmiyet taşır, insanlarda ve hayvanlarda görülen çeşitli bulaşıcı hastalıkların (polyomiyelit, salmonelloz, akut çocuk ishali vb.) yayılmasında sineklerin oynadığı rol çok önemlidir. Kısaduyargalı ikikanatlılarda (en geniş anlamda sineklerin) larvaların sadece sıvı maddelerle beslenebildikleri ve katı gıdaları sıvılaştırmak için de ortakyaşâr bakterilerin lüzumlu olduğu anlaşılmıştır. Bununla beraber, nemf haline girmek suretiyle olan larvada, orta bağırsağın kısa bir bölütü üstünde, sindirim borusu süresince ilerleyen bakterilerin çoğunu öldürmek için kafi, kuvvetli bir asit tepkimesi gerçekleşir. Sonunda, erişkin sinek nemf halinden çıkarken, hemen hemen ölmemiş bakterileri nemfin (pupa) kılıfında bırakır; böylece, kabuktan kurtulup çıkan sinek, tam değilse bile neredeyse aseptiktir. Fakat erişkin sinek çok geçmeden kirli besinlerle, yaralarla vb. temas edince tekrardan mikroplanır.
Ev sineğinde DDT'ye karşı dirençli ırklar ortaya çıkmıştır; bunlardaki zehirsizleştirme enzimleri ensektisitleri zararsız bileşiklere dönüştürmektedir.
—Ziraat. Sinek adında olan ikikanatlı böceklerin birçoğu bazı bitkilere ve meyvelere zararlıdır: Akdeniz meyve sineği (Caratites capitata); zeytin güvesi ya da sineği (Dacus oleae); pancar sineği (Pegomyia betae); tahıl sineği (Phorbia coarclate); havuç sineği (Psila rosae); kuşkonmaz sineği (Platyparea poeciloptera).
1. Bilhassa sinekgiller (Muscidae) ya da mavisinekgiller (Calliphoridae) familyasından olan, kısaduyargalı ikikanatlı böceklerin ortak adı. (Tıknaz bedenli, çoğunlukla koyu ya da gözalıcı renkli, vızıldayarak ve zikzak yaprak süratli uçan, dengelikleri kaşık şeklinde çukurcuklu olan böceklere "sinek†denir; esas sineklerin süngersi bir hortumu vardır, fakat sokucu türlerin bir çok da bunlara benzer ve onlara da “sinek" denir.) [Bk. ansikl. böl.]
2. Hangi öbekten olursa olsun azca çok sineğe benzeyen böcek.
3. Sinek avlamak, bilhassa ticari bir işyeri sözkonusuysa, sattığı mala, mallara ve/ya da sunmuş olduğu hizmete alıcı, alan kişi bulamamak. || Sinekten yağ çıkarmak, çıkar sağlamanın olanaksız olduğu yerden ya da şeyden çıkar sağlamaya çalışmak.
—Balıkç. Sinek takmak, alabalık avında, sineği iğneye ölmeyecek şekilde yerleştirmek. || Sinekle su üstü avı, yüzer oltanın ucuna, büyükçe, canlı ya da yapma sinek takılarak meydana getirilen balık avı. || Suni sinek, olta iğnesine takılan ve sineği çağrıştıran cisim.
—Böcbil. Sinek bulutu, haziran-temmuz aylarında bazı akarsuların üstünde çok kalabalık sürüler halinde uçuşup duran ve balıklara gıda membaı oluşturan birgün- lüksinekler topluluğu. (Bu sinekler olta yemi olarak kullanılabilir.) || Akdeniz meyve sineği - AKDENİZ MEYVE SİNEĞİ. || Altın sinek, açık etlere ve kirli derilere yumurtlayarak bunların kurtlanmasına neden olur. (Bil. a. Lucilia caesar; mavisinekgiller familyası.) || Arpa başak sineği ya da frit sineği, larvası sürgünü saran yaprakları kemirip öldürür. (Bil. a. Oscinella [Oscinis] frit; sapsineğigiller familyası.) || Arpa mazı sineği, arpada mazılar (urlar) oluşmasına neden olur. (Bil. a. Mayctiola [Cecidomyia, Phytophaga] mimeuri; mazısineğigiller familyası.) || Aspir sineği, aspire zarar veren bir türdür (Bil. a. Acanthiophilus helianthi; meyvesineğigiller familyası.) || At sineği ATSİNEĞİ. || Bağ yaprak mazı sineği, asma yapraklarında mazılar oluşturur (Bil. a. Janetiella oenophila; mazısineğigiller familyası.) || Beyaz sinek, Ateure des ya da Trialeurodfs eşeysel üyelerine ve bilhassa de Aleurodes vaporariorum'a verilen ad. (Aleurodidae familyası.) || Bezelye mazı sineği, ya bezelye tanelerinin oluşmasını engeller ya da bozuk tanelerin gelişmesine neden olur. (Bil. a. Contarina [Cecidomyia] pisi; mazısineğigiller familyası.) || Biber mazı sineği ya da biber sineği, biberlere zarar verir. (Bil. a. Asphondilia capsici; mazısineğigiller familyası.) || Buğday anız sineği, buğdayda urlara niçin olur. (Bil. a. Mayetiola destructor; mazısineğigiller familyası.) || Buğday başak sineği, Meromyza variegata ve M. saltatrix'in ortak adı. (Sapsineğigiller familyası.) || Buğday sineği, larvası tohumun içinde gelişerek daneyi kurutan ziraat zararlısı. (Bil. a. Contarinia tritici; mazısineğigiller familyası.) || Çam tomurcuğu mazı sineği, çam tomurcuklarına zarar verir. (Bil. a. Contarinia brachyptera; mazısine- ğigiller familyası.) || Çeçe sineği - ÇEÇESİNEĞİ. || Çeltiksineği, pirinç tarlalarında zarara neden olur. (Bil. a. Ephydra macellaria; kıytsineğigiller familyası.) || Çiçek sineği, çiçeksineğigiller (Anthomyidae) familyasından sineklerin ortak adı. || Ekin kök- sineği, larvaları toprakta yaşayan, çeşitli sebzelere ve ekilen bitkilere zarar veren bir böcektir. (Bil. a. Bibio hortulanus; Bibionidae familyası.) || Ekin sineği, buğday, arpa, çavdar ve yulafa zarar veren Geomyza tripunctata ve G. combinata'nın ortak adı. (Opomyzidae familyası). || Et sineği — ET- SİNEĞİ. || Ev sineği, KARASİNEK'in eşanlamlısı. || Fındık mazı sineği, fındıkta urlar oluşturur (Bil. a. Mikomyia coryli; mazısineğigiller familyası). || Fındık yaprak sineği, fındık yaprağı zararlısıdır. (Bil. a. Contarinia corylina; mazısineğigiller familyası.) || Gal sineği, MAZlSlNEĞİ'nin eşanlamlısı. || Gök et sineği, MAVİ ETSİNEĞİ'nin eşanlamlısı. || Havuç sineği — HAVUÇSİNEĞI. || İspanyol sineği, KUNDUZBÖCEĞİ'nin eşanlamlısı. || Kabak sineği, larvası kabağa zarar veren sebze sineği. (Bil. a. Delia [Phorbia] platura ya da Chortophila cilicrura; sebzesineğigiller familyası.) || Kara sinek - KARASİNEK. || Kavun sineği, kavun, karpuz, acur kabukları altına yumurtlayarak bunların çürümesine neden olur. (Bil. a. Myo- pardalis pardelina; meyvesineğigiller familyası.) || Kayın tomurcuğu mazı sineği, kayınağacı tomurcuklarına yerleştirdiği yumurtalardan çıkan larvalar yapraklarda oluşturdukları yumrular içinde krizalit evresini geçirirler. (Bil. a. Cecidomyia fagi; mazısineğigiller familyası.) || Kayın yaprağı mazısineği, kayın yapraklarında urların gelişmesine niçin olur. (Bil. a. Cecidomyia annulipes; mazısineğigiller familyası.) || Kırçıl et sineği, Sarcophaga (mavisinekgiller) cinsinden sineklerin ortak adı. || Kış sineği, ekimden ilkbahara kadar, iyi havalarda uçuşur. (Bil. a. Trichocera hiemalis; Limnobiidae familyası.) || Kızılağaç tohumu mazı sineği, kızılağaçların düşmanıdır. (Bil. a. Cecidomyia betulae; mazısineğigiller familyası.) || Kiraz sineği — KİRAZ- SİNEĞİ. || Köknar filizi mazı sineği, köknar filizlerinde urlar geliştirir. (Bil. a. Cecidomyia picon; mazısineğigiller familyası.) || Ufak sinek, sınıflandırmadaki bölgeleri ne olursa olsun, vücudunun genel biçimiyle sivrisinekten çok ev sineğine benzeyen iki kanatlı, çok küçük böceklere verilen ad (mesela Simulium, Culiocoida, Chironomus, mantarsinekleri vb.). || Ladin filizi mazı sineği, ladinin düşmanıdır. (Bil. a. Cecidomyia abietiperda; mazısineğigiller familyası.) || Lahana beyaz sineği ya da lahana sineği, larvası lahana, karnabahar, pancar, turp şeklinde sebzelerin kökboğazında yaşar. (Bil. a. Aleurodes [Hylemia, Phorbia] brassicae; Aleurodidae familyası.) || Leş sineği, leşler, gübreler üstünde gelişir ve açık yaraları kurtlandırır. (Bil. a. Dyrellia cadaverina; sinekgiller familyası.) || Mavi sinek - MAVİSİNEKGİLLER. || Mazı sineği - MAZISİNEĞİ. || Meşe yaprağı mazı sineği, meşe yapraklarında krizalit evresini geçirir (Bil. a. Cecidomyia dryobia; mazısineği- giller familyası.) || Oda sineği, KARASİNEK' in eşanlamlısı. || Pancar sineği, pancar, ıspanak, karapazı, kazayağı ve banotuna zarar verir. (Bil. a. Pegomyıa betae [hyose- yami; sebzesineğigiller familyası.) || Parlak sinekçik ya da incir sineği, hem ilek kıtlığına hem de lop incirlerin kurtlanmasına neden olur. (Bil. a. Lonchaea aristella; Lonchaeidae familyası.) || Petrol sineği, Psilopa eşeysel üyelerinin ortak adı. || Sığır sineği - SIĞIRSİNEĞİ. || Sirke sineği - SİRKESİNEĞİ. || Soğan sineği, soğan cücüğünü kurtlandıran, sarmısak, lale ve marul köklerine zarar veren böcek. (Bil. a. Delia [Hylemia, Phorbia] antigua; çiçeksineğigiller familyası.) || Söğüt dalı mazı sineği, yumurtalarını bir yaşındaki sürgünlere yığın halinde bırakır. (Bil. a. Cecidomyia [Rhabdophaga, Salix] salicis; mazısi- neğigiller familyası.) || Söğüt filiz ucu mazı sineği, söğüt filizi uçlarına zarar verir. (Bil. a. Cecidomyia terminalis; mazısine- ğigiller familyası.) || Tahıl sineği, Oscinella eşeysel üyelerinin ortak adı. || Tahıl anız sineği, tahıllarda urlara neden olur (Bil. a. Hylemia fyavibesis; sinekgiller familyası.) || Yulaf anız sineği, yulafta urlar yapar. (Bil. a. Mayetiola avenae; mazısineğigiller familyası.) || Zeytin sineği, etlenen zeytinlerin her gün 10-15 tanesini delerek yumurtalarını bırakır. Toprakta kundaklanır. (Bil. a. Dacus oleae; meyvesineğigiller familyası.)
—Mantarbil. Domalan sineği, larvalarını domalanın üzerine bırakan iki sineğe (He lomyza tuberivora ve Suillia tuberivora) verilen ad. (Larvalar gelişmek suretiyle mantarın içine iner ve mantarın topraktaki durumu için bir gösterge sayılır.
—Oy. Oyun kâğıtlarının dört renginden biri.
—Spor. Eskrimde, vuruşların çarpma enerjisini yumuşatmak için, düzgüsel flörenin ucuna takılan plastik düğme. || Sinek sıklet, boksta amatörler için 48 ile 51 kilo, profesyoneller için 48 ile 50, 802 kilo içinde yer edinen ağırlık kategorisi; bu kategoriye giren boksör.
—Tıp. Uçuşan sinekler, görme alanında beliren gezici parlak ya da siyah noktacıklar. (Bu noktacıklar camsı cismin saydam olmayan minik elemanlarının retina üstüne düşen gölgeleridir.)
♦ sıf. Sinek biçiminde olana denir.
—El sant. Sinek iğne, geçmeli bir işleme iğnesi. (Art arda sıralanmış Y harfini andırdığından Yiğnesi de denir. Giyim süs- lemede/gertellikle başka işleme iğneleriyle beraber kullanılır.)
—ANSİKL. Böcbil. Karasinek ya da oda sineği ya da ev sineği adıyla malum tür, kısa duyargalı kahverengi iri gözlü, 6-8 mm uzunluğunda bir sinektir; ağzı delici olmayan bir çeşit hortum biçimindedir; hortumun ucu süngersi bir yastık biçimindedir; bunun üstünde ince kanalcıklar halinde bir çok delik bulunur; daha ilkin tükürük salgılayarak sıvılaştırdığı gıdaları bu deliklerle emer. Göğüs (toraks) kısmında bir çift kanat ve bir çift dengelik bulunur (iki i, kanatlı denmesi bundandır); üç çift bacanir. Uçuş düzeninin duyusal denetimi, dengeliklerin yakınında bulunan ve onların titreşimleriyle uyarılan çan biçimindeki organlarla sağlanır; kanat titreşimlerine yanıt olarak gerçekleşen kas kasılmaları "tetik mekanizması" denen bir düzenekle harekete geçer (bu düzenek Callipboralarda tanımlanmıştır). Bir nesnenin karşısında kalabilmek için durmadan dolanan sineğin yönelimi, karıncalarda görülen ve "güneş pusulası†denen tepki tipindedir. Koklama organları duygargalanın ve hortumun ucunu oluşturan kırışıkların üzerindedir; bazı kokuların uyartısı, bunlardan başka ayaklardaki uzun kılların algıladığı tatma tepkileriyle de desteklenebilir.
Ev sineğini kapsayan sinekgiller familyası tıp ve veterinerlik bakımından büyük ehemmiyet taşır, insanlarda ve hayvanlarda görülen çeşitli bulaşıcı hastalıkların (polyomiyelit, salmonelloz, akut çocuk ishali vb.) yayılmasında sineklerin oynadığı rol çok önemlidir. Kısaduyargalı ikikanatlılarda (en geniş anlamda sineklerin) larvaların sadece sıvı maddelerle beslenebildikleri ve katı gıdaları sıvılaştırmak için de ortakyaşâr bakterilerin lüzumlu olduğu anlaşılmıştır. Bununla beraber, nemf haline girmek suretiyle olan larvada, orta bağırsağın kısa bir bölütü üstünde, sindirim borusu süresince ilerleyen bakterilerin çoğunu öldürmek için kafi, kuvvetli bir asit tepkimesi gerçekleşir. Sonunda, erişkin sinek nemf halinden çıkarken, hemen hemen ölmemiş bakterileri nemfin (pupa) kılıfında bırakır; böylece, kabuktan kurtulup çıkan sinek, tam değilse bile neredeyse aseptiktir. Fakat erişkin sinek çok geçmeden kirli besinlerle, yaralarla vb. temas edince tekrardan mikroplanır.
Ev sineğinde DDT'ye karşı dirençli ırklar ortaya çıkmıştır; bunlardaki zehirsizleştirme enzimleri ensektisitleri zararsız bileşiklere dönüştürmektedir.
—Ziraat. Sinek adında olan ikikanatlı böceklerin birçoğu bazı bitkilere ve meyvelere zararlıdır: Akdeniz meyve sineği (Caratites capitata); zeytin güvesi ya da sineği (Dacus oleae); pancar sineği (Pegomyia betae); tahıl sineği (Phorbia coarclate); havuç sineği (Psila rosae); kuşkonmaz sineği (Platyparea poeciloptera).
Kaynak: Büyük Larousse
Anti-Mosquitoes XP - Sinek Kovucu
Sinek Kuşu (Trochilidae)
Sinek Mantarı (Amanita muscaria)
SİNEK, -ği
TDK, Türk Dil Kurumu
1. Çift kanatlılardan, bazı uçucu böceklerin genel adı.
2. İskambil kâğıtlarının siyah renkte yoncayı andıranı, ispati.
3. Çam ağacından oyularak meydana getirilen su kabı, tahta testi.
4. Develerde görülen, dağlanarak iyileştirilen bir hastalık.
5. Ağaçtan oyularak meydana getirilen testi,
6. Çiftekanatlılar takımına bağlı birçok böcek türünün ortak adı. bk. karasinek.
7. Diptera takımındaki sineklerin genel adı.
8. Çorap motifi.
9. Çoğu zaman çam ağacından meydana getirilen testi.
10. Bir takımyıldızın adı.
TDK, Türk Dil Kurumu
2. İskambil kâğıtlarının siyah renkte yoncayı andıranı, ispati.
3. Çam ağacından oyularak meydana getirilen su kabı, tahta testi.
4. Develerde görülen, dağlanarak iyileştirilen bir hastalık.
5. Ağaçtan oyularak meydana getirilen testi,
6. Çiftekanatlılar takımına bağlı birçok böcek türünün ortak adı. bk. karasinek.
7. Diptera takımındaki sineklerin genel adı.
8. Çorap motifi.
9. Çoğu zaman çam ağacından meydana getirilen testi.
10. Bir takımyıldızın adı.
YORUMLAR