Sismograf nedir? Sismograf neyi iyi mi ölçer, iyi mi çalışır? Sismograflar hakkında kısa ve genel bilgilerin yer almış olduğu yazımız Depre...
Sismograf nedir? Sismograf neyi iyi mi ölçer, iyi mi çalışır? Sismograflar hakkında kısa ve genel bilgilerin yer almış olduğu yazımız
Depremleri kaydeden, sertliğini, uzaklığını gösteren alete sismograf (depremyazar) denir.
Sismograf, sarkaç esasına dayanır. Yer sarsıldığı sırada, sarkacın ucundaki yuvarlak ağır topuz, süre vaziyet kuralına uyarak, hareketsiz kalır. Topuzun ucunda bir kalem vardır. Kalemin ucu bir makara üstünde sarılı duran kağıda kıymet. Yer sarsılınca kağıt da sağa, sola, yukarı, aşağı gidip geleceği, topuz ise hareketsiz duracağı için, kalem kağıda bu hareketleri çizer.
Bu rahat esas üstüne yapılmış olan ilk sismograflar sonradan daha gelişmiş, pek hassas sismograflar yapılmıştır. Ayrıca, bugün rasathanelerde, bir depremi gereği benzer biçimde kaydedebilmek için, genel olarak, üç ayrı sismograf kullanılır. Bunlardan biride birisi dikey, ikisi de yatay hareketleri kaydeder. Böylelikle, bir depremin yönleri belirtilmiş olur.
Sismograflardan petrol aramalarında da yararlanılır: Petrol aranan yerde 20 – 30 metre derinlikte bir çukur kazılır. Buraya dinamit sarkıtılıp ateşlenir. Bu patlamanın etkisiyle yer altında ses dalgaları meydana gelir. Ses dalgalarının türlü tabakalarda ayrı ayrı hızı olduğuna gore, sarsıntıların sismografla kaydedilen hızından, ses dalgalarının bir petrol tabakasından geçip geçmediği anlaşılır.
YORUMLAR