Sürtünme - Sürtünme Nedir - Sürtünme Hakkında İsim Sürtünme Sürtünmek işi Fizikte; Yüzeyleri birbirinin üzerine gelmiş olarak biri ...
Sürtünme - Sürtünme Nedir - Sürtünme Hakkında
İsim
Sürtünme
Sürtünmek işi
Fizikte; Yüzeyleri birbirinin üzerine gelmiş olarak biri ya da her ikisi ötekine gore ters doğrultuda kayan iki cismin durumu.
Sürtünme
İngilizce; friction
Bir cismin başka bir cisme değerek geçmesinde ya da bir ortam içindeki deviminde hız azaltıcı vaka.
Cisimlerin birbiri üstünden kayarken bu harekete karşı gösterdikleri direnç kuvveti.
İsim
Sürtünme
Sürtünmek işi
Fizikte; Yüzeyleri birbirinin üzerine gelmiş olarak biri ya da her ikisi ötekine gore ters doğrultuda kayan iki cismin durumu.
Sürtünme
İngilizce; friction
Bir cismin başka bir cisme değerek geçmesinde ya da bir ortam içindeki deviminde hız azaltıcı vaka.
Cisimlerin birbiri üstünden kayarken bu harekete karşı gösterdikleri direnç kuvveti.
TDK
Sürtünme Kuvveti Nedir?
Sürtünme kuvvetinin ağırlık ile ilişkisi nedir?
Sürtünme kuvvetinin araçlara tesiri nedir?
Sürtünme cisim ile yüzey içinde olan ve cismin hareketine zıt yönlü bir kuvvettir.Yüzeylerin sürtünmesi sürtünme katsayısı ile anlatılır.Her cismin sürtünme katsayısı farklıdır.Pürüzlü yüzeyleri sürtünmesi fazla ,buz benzer biçimde yüzeylerin sürtünmesi azdır.Sürtünme katsayısı sıfır olan madde yoktur.
SüRTüNME a. Birbirine değen iki yüzeyden birinin ya da her ikisinin ileri geri devinmesi, bu devinmenin sonucu olan fiil: iki çakıl taşının birbirlerine sürtünmesi bir kıvılcıma yol açabilir mi? Sürtünmeden dolayı yıpranma.
—Akışkan, mekan. Bir akışkanın bir boru içinde akışı esnasında, mekanik enerjisinin ısıya dönüşerek değersizlenmesine neden olan sebeplerin tümü. || Sürtünme kaybı,
bir boru içinde akan bir akışkanın mekanik enerjisinin, ısı biçiminde değersizlen- mesi; böylece ısıya dönüşen bu mekanik enerji miktarı. (Hidrolikte, sürtünme kaybı birim ağırlık başına iş birimiyle anlatılır; uzunluk boyutundadır ve yük kaybı adını alır. Aerolikte, akış esnasında özgül ağırlık değişmez kalıyorsa, sürtünme kaybı birim hacim başına iş birimiyle anlatılır ve tazyik boyutundadır.) || Bir borunun iki kesiti arasındaki sürtünme kaybı, ısıya dönüşen mekanik güç miktarının akışkan debisine oranı.
—Bayınd. Sürtünme gerilmesi, bir istinat duvarıyla (ya da kaplamayla) onu çevreleyen toprağın arayüzeyinde, bunların etkileşimi sonucunda ortaya çıkan gerilme.
—Katı. fiz. iç sürtünme, kristaller ve atom toplulukları düzeyinde oluşan ve katiların tamamen esnek şekil değiştirmesini tedirgin eden fizikokimyasal nitelikli olayların tümü. (Esneksizliğin sebebi olan iç sürtünme, katilarda titreşimlerin sönümlenmesine niçin olur.)
—Mak. san. Temas halindeki iki yüzeyin, birbirlerine gore yaptıkları bir harekete gösterdikleri direnç. (Sürtünme vakalarından, bilhassa kavramalarda ve hareket transmisyonlarında yararlanılır; böylece bir düzeneğin kademeli olarak çalıştırılması ve kuvvet çiftinin sınırı olan bir halde iletilmesi sağlanır.) || Sürtünme katsayısı, sürtünmeyi yenmek için teğetsel olarak uygulanması ihtiyaç duyulan kuvvetin, yüzeye dik tepki kuvvetine oranı. || Dik yatak sürtünmesi, bir başka cisim üstünde ve bir eksen çevresinde dönen bir cismin sürtünmesi. || Kayma sürtünmesi, kayma hareketi icra eden bir cismin sürtünmesi. || Yuvarlanma sürtünmesi, yuvarlanma hareketi icra eden bir cismin sürtünmesi. (Bk. ansikl. böl.)
—Metalogr. Sürtünme deneyi, kimi metalürji ürünlerinin aşınmaya karşı dirençlerinin incelenmesini elde eden gözlem.
—Metalürj. Sürtünme alaşımı, daha çok motorlu taşıtların fren ya da kavrama disklerinde kullanılmak amacıyla üretilen ve yüksek bir sürtünme katsayısına haiz olması ihtiyaç duyulan alaşım. (Bu alaşımlar çoğu zaman toz metalürjisi yöntemiyle elde edilir ve bileşimlerinde bronz, demir, kurşun, grafit ile silisten oluşan karmaşık karışımlar bulunur.)
—Meteorol. Atmosferin alt katmanlarının yer yüzeyine değmesi. (Bk. ansikl. böl.)
—Pedol. Sürtünme yüzeyi, iri prizmalar halindeki toprak yapısını sınırlayan eğik ve geniş sürtüşme yüzeyi; kurak mevsimde ayrılarak, açık yarıklardan oluşan bir poligon ağı meydana getirir. (Sürtünme yüzeyi, mevsim farklılıklarının etkisiyle sürüklenen killerin şişme ve büzülmesinden doğar; bu killer, tropikal bölgelerdeki kimi killi topraklarda [vertisollar] malzemenin mühim seviyede hareket etmesine neden olur.)
—Tip. Sürtünme sesi, plevra ve perikart yapraklarının iltihaplanmasında dinlemekle duyulan anormal ses (plevra sürtünmesesi, perikart sürtünme sesi).
—Ulaş. Sürtünme yastığı, elektrikle çalışan araçlarda, iletken raydan ya da yeraltı iletkeninden, bir susta ya da basınçlı hava yardımıyla akım almaya yarayan düzenek.
—ANSİKL. Mak. san. Bir destek üstünde kayan bir parça, bir taraftan yerçekiminin ve desteğin dik tepki kuvvetinin, öte taraftan hareket yapmaya çalışan uygulanmış kuvvetin ve sürtünmeden lanan teğetsel direncin etkisindedir; uygulanan kuvvet bu dirençten büyükse, hareket oluşur. Desteğin dik tepki gücüyle, teğetsel direncin bileşkesi, kayma düzleminin normaliyle sürtünme açısı denen bir açısı yapar; bu açının trigonometrik tanjant kıymeti, temas halindeki iki öğenin ayırtedici özelliği olan boyutsuz bir sayıdır ve sürtünme katsayısı adını alır: bu katsayı öğeleri oluşturan malzemelere ve bunların yüzey durumlarına bağlıdır fakat temas yüzeyinin uzamından ve hareketli parçanın ağırlığından bağımsızdır; öte taraftan, aynı katsayı, ortalama % 30 oranında arttığı kalkış haricinde (bu durumda aderans katsayısı sözkonusudur), hızdan da neredeyse bağımsızdır. Bir dik yatak hareketi (bir parçanın bir destek üstünde, buna dik bir eksen çevresinde dönmesi) durumunda, sürtünme direnci bir kuvvet çifti oluşturur.
Kaymanın önlenmek istendiği birçok durumda (aderans hareket halindeki parçaların ya da araçların yavaşlatılması ve frenlenmesi, sürtünmeli kavramayla tahrik, tutturarak ya da sıkıştırarak bağlama, merdivenlerin dengesi, germeli bağlama, işkenceler vb.) sürtünmeden yararlanılır. Tersine, iyi bir kayma istendiğinde sürtünme rahatsız edicidir şundan dolayı temas halindeki parçaların aşınmasına yol açaı; bunların sarılmasına niçin olabilir ve ısıya dönüşerek ortama verilmesi ihtiyaç duyulan enerjiyi soğurur. Tedbir olarak, sürtünme katsayısı minik malzemeler (çelik üstüne çelik için 0,3 ile 0,4 yerine, çelik üstüne bronz ya da dökme demir için 0,15 ile 0,20) seçilir ya da kullanılır, temas halindeki yüzeylerin durumu iyileştirilir, bunlar yağlanır, soğutulur; son olarak mümkün tüm hallerde, kayma yerine bilyalar, masuralar, tekercikler ya da iğneler üstünde yuvarlanma hareketinden yararlanma yoluna gidilir.
—Meteorol. Sürtünme yer düzeyindeki akıntıların yavaşlamasına ve sola doğru sapmasına niçin olur. Bu iki sürecin tesirleri çok önemlidir:
1. akıntıların yavaşlaması, karalar üstünde 2 ya da 3 km'ye doğru, kısaca süratli hareket eden yüksek katmanların yavaşlamış alt hava katmanlarına değdiği yerde bir çökme terslenmesi yaratır;
2. jeostrofik rüzgârın alçak basınçlara doğru sapması karalardaki tesir merkezlerinin hızla zayıflamasına niçin olur;
3. deniz rüzgârlarının yavaşlaması hava kütlelerinin yavaş yavaş durgunlaşmasına ve bozulmasına neden olur
—Akışkan, mekan. Bir akışkanın bir boru içinde akışı esnasında, mekanik enerjisinin ısıya dönüşerek değersizlenmesine neden olan sebeplerin tümü. || Sürtünme kaybı,
bir boru içinde akan bir akışkanın mekanik enerjisinin, ısı biçiminde değersizlen- mesi; böylece ısıya dönüşen bu mekanik enerji miktarı. (Hidrolikte, sürtünme kaybı birim ağırlık başına iş birimiyle anlatılır; uzunluk boyutundadır ve yük kaybı adını alır. Aerolikte, akış esnasında özgül ağırlık değişmez kalıyorsa, sürtünme kaybı birim hacim başına iş birimiyle anlatılır ve tazyik boyutundadır.) || Bir borunun iki kesiti arasındaki sürtünme kaybı, ısıya dönüşen mekanik güç miktarının akışkan debisine oranı.
—Bayınd. Sürtünme gerilmesi, bir istinat duvarıyla (ya da kaplamayla) onu çevreleyen toprağın arayüzeyinde, bunların etkileşimi sonucunda ortaya çıkan gerilme.
—Katı. fiz. iç sürtünme, kristaller ve atom toplulukları düzeyinde oluşan ve katiların tamamen esnek şekil değiştirmesini tedirgin eden fizikokimyasal nitelikli olayların tümü. (Esneksizliğin sebebi olan iç sürtünme, katilarda titreşimlerin sönümlenmesine niçin olur.)
—Mak. san. Temas halindeki iki yüzeyin, birbirlerine gore yaptıkları bir harekete gösterdikleri direnç. (Sürtünme vakalarından, bilhassa kavramalarda ve hareket transmisyonlarında yararlanılır; böylece bir düzeneğin kademeli olarak çalıştırılması ve kuvvet çiftinin sınırı olan bir halde iletilmesi sağlanır.) || Sürtünme katsayısı, sürtünmeyi yenmek için teğetsel olarak uygulanması ihtiyaç duyulan kuvvetin, yüzeye dik tepki kuvvetine oranı. || Dik yatak sürtünmesi, bir başka cisim üstünde ve bir eksen çevresinde dönen bir cismin sürtünmesi. || Kayma sürtünmesi, kayma hareketi icra eden bir cismin sürtünmesi. || Yuvarlanma sürtünmesi, yuvarlanma hareketi icra eden bir cismin sürtünmesi. (Bk. ansikl. böl.)
—Metalogr. Sürtünme deneyi, kimi metalürji ürünlerinin aşınmaya karşı dirençlerinin incelenmesini elde eden gözlem.
—Metalürj. Sürtünme alaşımı, daha çok motorlu taşıtların fren ya da kavrama disklerinde kullanılmak amacıyla üretilen ve yüksek bir sürtünme katsayısına haiz olması ihtiyaç duyulan alaşım. (Bu alaşımlar çoğu zaman toz metalürjisi yöntemiyle elde edilir ve bileşimlerinde bronz, demir, kurşun, grafit ile silisten oluşan karmaşık karışımlar bulunur.)
—Meteorol. Atmosferin alt katmanlarının yer yüzeyine değmesi. (Bk. ansikl. böl.)
—Pedol. Sürtünme yüzeyi, iri prizmalar halindeki toprak yapısını sınırlayan eğik ve geniş sürtüşme yüzeyi; kurak mevsimde ayrılarak, açık yarıklardan oluşan bir poligon ağı meydana getirir. (Sürtünme yüzeyi, mevsim farklılıklarının etkisiyle sürüklenen killerin şişme ve büzülmesinden doğar; bu killer, tropikal bölgelerdeki kimi killi topraklarda [vertisollar] malzemenin mühim seviyede hareket etmesine neden olur.)
—Tip. Sürtünme sesi, plevra ve perikart yapraklarının iltihaplanmasında dinlemekle duyulan anormal ses (plevra sürtünmesesi, perikart sürtünme sesi).
—Ulaş. Sürtünme yastığı, elektrikle çalışan araçlarda, iletken raydan ya da yeraltı iletkeninden, bir susta ya da basınçlı hava yardımıyla akım almaya yarayan düzenek.
—ANSİKL. Mak. san. Bir destek üstünde kayan bir parça, bir taraftan yerçekiminin ve desteğin dik tepki kuvvetinin, öte taraftan hareket yapmaya çalışan uygulanmış kuvvetin ve sürtünmeden lanan teğetsel direncin etkisindedir; uygulanan kuvvet bu dirençten büyükse, hareket oluşur. Desteğin dik tepki gücüyle, teğetsel direncin bileşkesi, kayma düzleminin normaliyle sürtünme açısı denen bir açısı yapar; bu açının trigonometrik tanjant kıymeti, temas halindeki iki öğenin ayırtedici özelliği olan boyutsuz bir sayıdır ve sürtünme katsayısı adını alır: bu katsayı öğeleri oluşturan malzemelere ve bunların yüzey durumlarına bağlıdır fakat temas yüzeyinin uzamından ve hareketli parçanın ağırlığından bağımsızdır; öte taraftan, aynı katsayı, ortalama % 30 oranında arttığı kalkış haricinde (bu durumda aderans katsayısı sözkonusudur), hızdan da neredeyse bağımsızdır. Bir dik yatak hareketi (bir parçanın bir destek üstünde, buna dik bir eksen çevresinde dönmesi) durumunda, sürtünme direnci bir kuvvet çifti oluşturur.
Kaymanın önlenmek istendiği birçok durumda (aderans hareket halindeki parçaların ya da araçların yavaşlatılması ve frenlenmesi, sürtünmeli kavramayla tahrik, tutturarak ya da sıkıştırarak bağlama, merdivenlerin dengesi, germeli bağlama, işkenceler vb.) sürtünmeden yararlanılır. Tersine, iyi bir kayma istendiğinde sürtünme rahatsız edicidir şundan dolayı temas halindeki parçaların aşınmasına yol açaı; bunların sarılmasına niçin olabilir ve ısıya dönüşerek ortama verilmesi ihtiyaç duyulan enerjiyi soğurur. Tedbir olarak, sürtünme katsayısı minik malzemeler (çelik üstüne çelik için 0,3 ile 0,4 yerine, çelik üstüne bronz ya da dökme demir için 0,15 ile 0,20) seçilir ya da kullanılır, temas halindeki yüzeylerin durumu iyileştirilir, bunlar yağlanır, soğutulur; son olarak mümkün tüm hallerde, kayma yerine bilyalar, masuralar, tekercikler ya da iğneler üstünde yuvarlanma hareketinden yararlanma yoluna gidilir.
—Meteorol. Sürtünme yer düzeyindeki akıntıların yavaşlamasına ve sola doğru sapmasına niçin olur. Bu iki sürecin tesirleri çok önemlidir:
1. akıntıların yavaşlaması, karalar üstünde 2 ya da 3 km'ye doğru, kısaca süratli hareket eden yüksek katmanların yavaşlamış alt hava katmanlarına değdiği yerde bir çökme terslenmesi yaratır;
2. jeostrofik rüzgârın alçak basınçlara doğru sapması karalardaki tesir merkezlerinin hızla zayıflamasına niçin olur;
3. deniz rüzgârlarının yavaşlaması hava kütlelerinin yavaş yavaş durgunlaşmasına ve bozulmasına neden olur
Kaynak: Büyük Larousse
"sürtünme" ne demek?
1. Sürtünmek eylemi.
2. Yüzeyleri birbirinin üzerine gelmiş olarak biri ya da her ikisi ötekine gore ters doğrultuda kayan iki cismin durumu, delk.
Cümle içinde kullanımı
Sürtünme, kinetik enerjinin bir bölümünü ısıl enerjiye çevirdiğinden motorun verimini azaltır.
1. Sürtünmek eylemi.
2. Yüzeyleri birbirinin üzerine gelmiş olarak biri ya da her ikisi ötekine gore ters doğrultuda kayan iki cismin durumu, delk.
Cümle içinde kullanımı
Sürtünme, kinetik enerjinin bir bölümünü ısıl enerjiye çevirdiğinden motorun verimini azaltır.
Sürtünme ingilizcesi
- adj. frictional, friction
- n. friction, rubbing, rub
Sürtünme Kuvveti Nedir?
Sürtünme kuvvetinin ağırlık ile ilişkisi nedir?
Sürtünme kuvvetinin araçlara tesiri nedir?
YORUMLAR