TRT - Türkiye Radyo Tv Kurumu (TRT), devlet adına ülkenin türlü kesimlerinde radyo ve tv yayınları yapmak amacıyla hususi yasayla ku...
TRT - Türkiye Radyo Tv Kurumu
(TRT), devlet adına ülkenin türlü kesimlerinde radyo ve tv yayınları yapmak amacıyla hususi yasayla kurulmuş, tüzel kişiliği olan kamu kurumu.
Merkezi Ankara'dadır. Yurtdışında 17 merkezde muhabirleri, Kıbrıs'ta da devamlı bir haber bürosu vardır.
Türkiye'de devletçe denetlenen ilk tertipli radyo yayınları, yabancı ortaklı Telsiz Telefon TAŞ'ye verilen işletme yetkisiyle 1927'de ilkin Ankara'da, arkasından da İstanbul'da 5'er kW gücünde iki ufak vericiyle başladı. Verici gücünün artırılmaması ve gösterim kalitesinin düşüklüğü sebebiyle hükümet işletme yetkisini 1933'te bir devlet kuruluşu olan PTT'ye devretti. Ama sözleşme gereğince yayınlar 1936'ya değin Telsiz Telefon TAŞ tarafınca sürdürüldü. 1933'te ülke içine uzun dalgadan gösterim meydana getirecek 120 kW gücünde bir vericiyle kısa dalgadan yurtdışma gösterim meydana getirecek 20 kW gücünde iki vericinin yapımına başlandı; bu vericiler 1938'de yayma geçti.
PTT'nin radyo yayınlarını üstlendiği 1938- 40 içinde vericilerin gösterim gücü artmakla beraber kalite yükselişi sağlanamadı. Radyo yayınlarının yönetimi 1940'ta Matbuat Umum Müdürlüğü'ne (bugün Basın Gösterim ve Enformasyon Genel Müdürlüğü) bırakıldı. 1949'da orta dalga üstünden gösterim meydana getirecek 150 kW gücündeki İstanbul vericisinin eklenmesiyle yayınların toplam gücü 300 kW'ye ulaştı ve ülke alanının yüzde 25'inde dinlenebilir duruma geldi. 1950'de 100 kW gücünde ikinci bir kısa dalga vericisi yayma geçti.
27 Mayıs 1960'taki askeri müdahaleden sonrasında Ankara, İstanbul, İzmir, Antalya, Adana, Gaziantep, Kars ve Van'da il radyoları yayma başladı. Bununla birlikte 1 kW gücündeki Erzurum, Diyarbakır ve İskenderun radyoları kuruldu. Radyo ve tv yayınlarının yönetiminin özerk ve yansız bir kamu tutumsal kuruluşu olarak düzenlenmesini öngören 1961 Anayasası uyarınca Mayıs 1964'te yürürlüğe giren bir yasayla Türkiye Radyo-Tv Kurumu (TRT) kuruldu.
I. Beş Senelik Kalkınma Planı döneminde (1963-67)
radyo yayınlarının toplam verici gücü 527 kW'ye ulaştı; böylelikle yayınlar ülke alanının ortalama yüzde 40'ına ulaşabilir duruma geldi. 1967'de 100'er kW gücündeki Erzurum ve İzmir, 300'er kW gücündeki Mersin ve Diyarbakır vericilerinin yanı sıra 250 kW gücündeki yurtdışı kısa dalga vericisinin yayına geçmesiyle toplam verici gücü 727 kW'ye terfi etti. TRT 31 Ocak 1968'de, AFC'nin bağışladığı teknik donanımla Ankara'da 5 kW gücündeki bir vericiyle ilk tv yayınını gerçekleştirmiş oldu. 1972'ye değin tecrübe etme durumunda sürdürülen bu yayınlar Ağustos 1971'den sonrasında 1958'den bu yana gösterim icra eden İTü vericisinden ve PTT'nin radyolink bağlantısından yararlanılarak İstanbul'da da izlenebildi.
II. Beş Senelik Kalkınma Planı döneminde (1968-72)
Antalya'da 600 kW gücünde bir bölge radyosu yayma başladı; bu durumu İstanbul'da ülkenin derhal her yerinde dinlenebilecek 1.200 kW gücündeki bir vericinin yayma geçmesi izledi. 1971'deki anayasa değişimleri esnasında TRT'nin özerkliği kaldırıldı, kurum “tarafsız†bir kamu tutumsal kuruluşu olarak tekrardan düzenlendi. Bu doğrultuda Şubat 1972'de TRT yasasında meydana getirilen değişiklikle kurum siyasal iktidara daha bağımlı duruma geldi.
III. Beş Senelik Kalkınma Planı döneminde (1973-77)
radyo yayınlarının toplam verici gücü 4.635 kW'ye terfi etti. Bu şekilde yayınlar nüfusun yüzde 87,5'ine, ülke alanının da yüzde 79'una ulaşabilir duruma geldi. 1974'te TRT'nin merkez, bölge ve il radyolarının birleştirilmesiyle TRT 1, TRT 2 ve TRT 3 radyoları oluşturuldu. 1977 sonunda toplam tv verici gücü 1.417 kW'ye, verici sayısı ise, 26'sı ana verici olmak suretiyle 58'e ulaştı; böylelikle tv yayınlan ülke alanının yüzde 60'ında izlenebilir duruma geldi.
IV. Beş Senelik Kalkınma Planı döneminde (1979-83)
FM (frekans modülasyonu) radyolarının geliştirilmesine ağırlık verildi. Bu devrin sonunda TRT 1 ve TRT 2'nin toplam verici istasyon sayısı 14'e, verici gücü 4.578 kW'ye ulaştı; TRT 3 adıyla gösterim icra eden FM vericilerinin sayısı ise 27'ye, toplam güçleri de 960 kW'ye terfi etti. Gene bu devrin sonunda TRT'nin yurtdışına gösterim icra eden radyo verici gücü 1.750 kW'ye, verici sayısı 5'e çıktı. Planda öngörülmemesine rağmen 1982'de hükümet kararıyla aşamalı olarak renkli tv yayını başlatıldı. 1983 sonuna değin tv verici gücü altı kat artarak 1.935 kW'ye, verici sayısı ise 34'ü ana verici olmak suretiyle 199'a terfi etti. Bu şekilde tv yayınları ülke alanının yüzde 80'inde, nüfusun yüzde 9Ti tarafınca izlenebilir duruma geldi. 1 Temmuz 1984'te tümüyle renkli tv yayınma geçildi.
1982 Anayasası'nın hükümleri çerçevesinde çıkarılan yeni Türkiye Radyo ve Tv Kanunu 1984 başlangıcında yürürlüğe girdi. Yalnız TRT'yi değildir, onun haricinde kalan radyo ve tv yayınları ile diğeri tüm elektronik yayınlan da düzenlemeyi öngören yasayla TRT haricinde bir üst kurul olan Radyo ve Tv Yüksek Kurulu oluşturuldu. Toplam 12 üyeden oluşan bu kurulun üyelerinin sekizinin cumhurbaşkanı, dördünün de bakanlar kurulu tarafınca atanması öngörülüyordu. Bu düzenlemenin görünüşte radyo ve tv yayınlarını siyasal iktidarların denetiminden korumayı amaçlamasına rağmen yeni dönemde hükümetlerin yayınlardaki belirleyici ağırlığı yaygın bir eleştiri mevzusu oldu.
V. Beş Senelik Kalkınma Planı (1985-89)
çerçevesinde Ekim 1986'da tv yayınlarına ikinci bir kanal (TV 2) eklendi. 1987'de “Intelsat†uydusundan kiralanan bir aktarıcıdan TV 1 ve TV 2 programlarının uydu kanalıyla tüm Türkiye'yi kapsaması sağlandı. Eylül 1988'de FM vericilerinden dördüncü kanal radyo yayını başlatıldı ve TRT radyoları Radyo 1, Radyo 2, Radyo 3 ve Radyo 4 adlarıyla tekrardan düzenlendi. Planda öngörülmemesine rağmen Ekim 1989'da üçüncü tv kanalı (TV 3) ve Güneydoğu Anadolu Projesi (GAP) alanına giren 14 ile yönelik gösterim icra eden GAP TV yayma geçti. Şubat 1990'da Avrupa'daki Türk işçilerine yönelik gösterim yapmak suretiyle TRT-INT (TV 5) adıyla bir tv kanalı daha oluşturuldu. Temmuz 1990'da da örgün ve yaygın eğitim ağırlıklı programlara ayrılan TV 4 kanalı yayma başladı. Ama TV 1 ve TV 2 dışındaki kanalların izlenebildiği alanlar hemen hemen oldukça sınırlıydı. TRT Temmuz 1990'da turizme hizmet amacıyla Antalya'da kurulan stüdyolardan Antalya, İzmir, Denizli, Kuşadası, Nevşehir, İstanbul, Bodrum ve Marmaris vericilerinden İngilizce, Fransızca ve Almanca gösterim icra eden Gezim Radyosu'nu kurdu. 1993'te TRT FM adıyla yeni bir radyo yayma geçti.
Ocak 1989'da çıkarılan bir yasayla TRT vericilerinin PTT'ye devredilmesi öngörüldüyse de Anayasa Mahkemesi'nin ilgili hükümleri iptal etmesi üstüne vericiler TRT'ye geri verildi. Uydu yayınlarının 1986'dan sonrasında Türkiye'den de yaygın şekilde izlenmeye başlaması ve 1990'larm başlarında uydu vesilesiyle Türkiye'ye yönelik gösterim icra eden hususi televizyonların ortaya çıkması TRT'nin tv yayınları üstündeki tekelinin fiilen kırılmasına yol açtı. PTT'nin uydu vesilesiyle alman yayınları abonelere kabloyla aktarmaya başlaması bu kurumla TRT içinde yasal yetki çekişmesine yol açtı. Anayasanın 133. maddesinin Temmuz 1993'te değiştirilmesiyle TRT'nin radyo ve tv yayınları üstündeki tekeline yasal olarak da son verildi.
: Ana Britannica
BAKINIZ
BAKINIZ
Türkiye'de Radyo ve Tv
Radyo Tv Muhabiri
Türkiye İstatistik Kurumu - Ankara
TRT (Türkiye Radyo ve Tv Kurumu)
Yurt içine ve dışına yönelik her türlü radyo ve tv yayımı yapmak, bu sebeple lüzumlu araç-gereçleri sağlamak, oluşturmak ve işletmek yetkisi olan kamu tüzel kişiliğine haiz müessese. 1964'te 359 sayılı yasayla kuruldu. Kurum yasasında kurumun, her türlü gösterim faaliyetlerinde Anayasa'nın özüne, Cumhuriyet'in özelliklerine, Mustafa kemal atatürk devrim ve ilkelerine, modern gösterim anlayışına uygun çalışacağı; yansız haber sunmuş olacağı; Anayasa etrafında karşıt görüşlere de yer vereceği; seçimlerde partiler adına yapılacak propaganda konuşmalarını, bütçe görüşmelerini vb. yansız olarak aktaracağı hükme bağlandı.
1937'de çıkarılan Telsiz Yasası'nda meydana getirilen değişiklikle de gösterim araçları oluşturmak, işletmek tekelini elde etti. Gene aynı yasayla TRT yönetim birimleri olan, Yönetim Kurulu, TRT Seçim Kurulu ve Genel Danışma Kurulu'nun vazife ve yetkileri ile oluşma şekilleri belirlendi. Buna nazaran Seçim Kurulu, Cumhurbaşkanı'nın üniversite rektörleri arasından seçeceği dört üye ile Millî Güvenlik Kurulu sekreterinden oluşmaktadır. Yönetim Kurulu ise dokuz kişiden ibaret olup buraya üniversiteler, basın, işçi ve işveren temsilcileri, tiyatro ve bale, esnaf vb. temsilcileri katılmaktadır.
1982 Anayasası ile TRT Türk Devleti'nin varlık ve bağımsızlığını, ülkenin ve milletin bölünmez bütünlüğünü, toplumun huzurunu, cumhuriyetin temel ilkelerini koruyacak şekilde gösterim yapmakla yükümlü kılındı. TRT, uzun, orta, kısa ve çok kısa (1974'te FM) dalga olmak suretiyle dalgadan gösterim yapar. Bu yayınlar TRT1, TRT2, TRT3, TRT4 birimlerine ayrılmış; bununla birlikte dışa gösterim icra eden "Türkiye'nin Sesi" ve "Polis Radyosu", "İstanbul Teknik üniversitesi" radyolarını da bünyesinde toplamıştır. Türkiye'de, 1975'te nüfusun % 74'ü radyo dinliyordu. TRT, tv yayınlarına 1963'te Almanya ile bir yardım anlaşmasından sonrasında, tecrübe etme yayını olarak başladı; 1968 senesinde haftanın belli başlı günlerinde; bir süre sonra da devamlı yayına geçti. 1974'te 21 ana ve 12 destek vericiden gösterim yapılıyordu. 1982 senesinde başlamış olan yarı renkli gösterim 1983'te haftada dört saate ulaştı. Günümüzde TV1, TV2, TV3, TV4, TV GAP,TRT AVRASYA, TRT INT kanallarından ve tamamen renkli olarak yayınını sürdürmektedir.
Morpa Genel Kültür Ansiklopedisi
Yurt içine ve dışına yönelik her türlü radyo ve tv yayımı yapmak, bu sebeple lüzumlu araç-gereçleri sağlamak, oluşturmak ve işletmek yetkisi olan kamu tüzel kişiliğine haiz müessese. 1964'te 359 sayılı yasayla kuruldu. Kurum yasasında kurumun, her türlü gösterim faaliyetlerinde Anayasa'nın özüne, Cumhuriyet'in özelliklerine, Mustafa kemal atatürk devrim ve ilkelerine, modern gösterim anlayışına uygun çalışacağı; yansız haber sunmuş olacağı; Anayasa etrafında karşıt görüşlere de yer vereceği; seçimlerde partiler adına yapılacak propaganda konuşmalarını, bütçe görüşmelerini vb. yansız olarak aktaracağı hükme bağlandı.
1937'de çıkarılan Telsiz Yasası'nda meydana getirilen değişiklikle de gösterim araçları oluşturmak, işletmek tekelini elde etti. Gene aynı yasayla TRT yönetim birimleri olan, Yönetim Kurulu, TRT Seçim Kurulu ve Genel Danışma Kurulu'nun vazife ve yetkileri ile oluşma şekilleri belirlendi. Buna nazaran Seçim Kurulu, Cumhurbaşkanı'nın üniversite rektörleri arasından seçeceği dört üye ile Millî Güvenlik Kurulu sekreterinden oluşmaktadır. Yönetim Kurulu ise dokuz kişiden ibaret olup buraya üniversiteler, basın, işçi ve işveren temsilcileri, tiyatro ve bale, esnaf vb. temsilcileri katılmaktadır.
1982 Anayasası ile TRT Türk Devleti'nin varlık ve bağımsızlığını, ülkenin ve milletin bölünmez bütünlüğünü, toplumun huzurunu, cumhuriyetin temel ilkelerini koruyacak şekilde gösterim yapmakla yükümlü kılındı. TRT, uzun, orta, kısa ve çok kısa (1974'te FM) dalga olmak suretiyle dalgadan gösterim yapar. Bu yayınlar TRT1, TRT2, TRT3, TRT4 birimlerine ayrılmış; bununla birlikte dışa gösterim icra eden "Türkiye'nin Sesi" ve "Polis Radyosu", "İstanbul Teknik üniversitesi" radyolarını da bünyesinde toplamıştır. Türkiye'de, 1975'te nüfusun % 74'ü radyo dinliyordu. TRT, tv yayınlarına 1963'te Almanya ile bir yardım anlaşmasından sonrasında, tecrübe etme yayını olarak başladı; 1968 senesinde haftanın belli başlı günlerinde; bir süre sonra da devamlı yayına geçti. 1974'te 21 ana ve 12 destek vericiden gösterim yapılıyordu. 1982 senesinde başlamış olan yarı renkli gösterim 1983'te haftada dört saate ulaştı. Günümüzde TV1, TV2, TV3, TV4, TV GAP,TRT AVRASYA, TRT INT kanallarından ve tamamen renkli olarak yayınını sürdürmektedir.
Morpa Genel Kültür Ansiklopedisi
TRT - Türkiye Radyo Tv Kurumu
Türkiye Radyo Tv Kurumu (TRT), Türkiye Cumhuriyeti'nin kamu yayıncılığı yapmakla görevli tek kuruluşudur.
1 Mayıs 1964 günü çıkan TRT yasasıyla kuruldu.1990'ların başlangıcında ilk hususi tv kanalı ve hususi radyo kanalı yayına başlayana dek Türkiye'de radyo - tv yayıncılığı icra eden tek kurum olarak hizmet verdi.
Türkiye Cumhuriyeti'nde tv ve radyo yayıncılığı mevzusunda ilk örnekleri oluşturdu. Günümüzde, 24 saat 10 ayrı kanaldan tv yayını gerçekleştirmekte, ek olarak GAP TV kendi alanında da Güneydoğu illerine hususi gösterim yapmaktadır. Radyo yayıncılığı olarak 12 ayrı kanaldan seyircilerine ulaşmakta, gene 31 ayrı dilde dış ülkelerdeki seyircilerine yönelmektedir.
Günümüzde, Türkiye Cumhuriyeti'nde gösterim kuruluşları içinde en büyük haber oluşumuna haizdir. TRT, günlük averaj 11 saatlik haber ve haber program yayını yapmaktadır. Bunun yanı sıra oluşturduğu dizi film, belgesel, drama ve tv yapımları ile dünyanın sayılı gösterim kuruluşları içinde yer almıştır. İleri seviyede yetişmiş yayıncı ve yapımcı kapasitesi ile hususi gösterim kuruluşlarını da desteklemiştir.
TRT, 359 sayılı Türkiye Radyo Tv Kurumu Yasası ile 1964 senesinde özerk kamu tüzel kişiliğine haiz bir kurum olarak, devlet adına radyo ve tv yayınlarını gerçekleştirmek amacıyla kuruldu. İlk genel müdürü Adnan Öztrak oldu.
İlk programlı radyo yayınına 1965 senesinde geçildi ve tüm radyolar haber saatlerinde Ankara Radyosu'na bağlandılar. Aynı yıl bünyesinde "Türk Sanat ve Halk Müziği Danışma Kurulu" ve "Garp Müziği ve Çok Sesli Türk Müziği Danışma Kurulu" toplandılar. Seçim neticelerini vermek için ilk sabaha kadar gösterim gene bu yıl yapılmış oldu. 1966 senesinde TRT kapalı dönem tv eğitimi yayınları başladı. Spor haberleri ilk kez 1967 senesinde haber bülteni ile beraber verildi. Erzurum ve İzmir radyoları gene bu yıl içinde gösterim hayatlarına başladılar. Tv yayınına yönelik çalışmalara hız verildi.
1968'de tecrübe etme mahiyetinde ilk tv yayınını Ankara'da yapmış oldu. Tv yayınlarında ilerlemeye devam eden TRT, ilk diri spor yayını, 1971 senesinde İzmir'de oynanan Karşıyaka Spor Kulübü ile İstanbulspor içinde oynanan futbol müsabakasını naklen vererek gerçekleştirmiş oldu.
1972 senesinde televizyonda ilk kez "Ücretsiz Dünya Gezisi" adlı yabancı dizi Türkçe seslendirildi. Reklam yayınlarına başlandı. Münih 1972 Olimpiyat Oyunları'nı vererek ilk dış naklen yayını gerçekleştirmiş oldu.
1971 Muhtırası'nın arkasından 1972'de anayasa değişikliği esnasında TRT'nin özerkliği kaldırıldı ve kurum, "yansız" bir kamu tutumsal kuruluşu olarak tekrardan düzenlendi.
Tv yayınları 1974 senesinde 7 güne çıkarıldı. 1974 Dünya Kupası TRT'de naklen gösterilen ilk Dünya Kupası olarak kayda geçti.
Türkiye Radyoları "TRT 1" radyoları ismi altında 24 saat kesintisiz ortak yayına başladı. 1975 senesinde TRT'nin ilk kez iştirak ettiği 20'nci Eurovision Şarkı Yarışması, Stokholm'den naklen verildi. İlk renkli tv yayını 1976'da gerçekleşti.
1980 yılınının son günü, yılbaşı gecesi oryantal Nesrin Topkapı ilk kez televizyona çıktı. 1984 senesinde TRT tümüyle renkli yayına geçti. Gene aynı yıl radyolar da stereo yayına başladı.
1986'da ikinici tv kanalı TRT-2 yayına başladı. 1989 Senesinde TRT-3 TRT-GAP yayına geçti. 1990 senesinde "Telegün" adı ile teleteks yayınları devreye girdi. Aynı yıl TRT-4 Yayına geçti. Ve gene aynı yıl Star1'in yayına başlamasıyla kanalların ismi TV1, TV2, TV3 ve TV4 olarak değiştirildi. 1992 Yılnda TRT-Int-Avrasya yayına başladı. 1993'te kanallar tekrardan TRT ismini aldı. 2001 Senesinde TRT bugün kullandıgı logoyu kullanmaya başladı. TRT-INT ve AVRASYA birbirlerinden ayrılarak gösterim kendi alanında TRT-INT ve TRT-TüRK adıyla yayına başladılar. 2 Şubat 2006 tarihinde ise sayısal yayıncılığın kontrol yayınına geçti.
2008 yılının Kasım ayında TRT Çocuk adlı çocuk tv kanalı, aynı senenin son günlerinde Kürtçe gösterim icra eden TRT 6 gösterim hayatına başladı. 2009 yılının Nevruz bayramında ise Türk dillerini konuşan halklara hitap eden ve Azerice, Türkmence, Özbekçe, Kazakça, Kırgızca dillerinde programlar yayımlayan TRT Avaz yayınına başladı.18 Ekim 2009'da ise belgesel ve gezim programları gösteren TRT Gezim ve Belgesel adlı kanal yayına başladı.
Türkiye Radyo Tv Kurumu (TRT), Türkiye Cumhuriyeti'nin kamu yayıncılığı yapmakla görevli tek kuruluşudur.
1 Mayıs 1964 günü çıkan TRT yasasıyla kuruldu.1990'ların başlangıcında ilk hususi tv kanalı ve hususi radyo kanalı yayına başlayana dek Türkiye'de radyo - tv yayıncılığı icra eden tek kurum olarak hizmet verdi.
Türkiye Cumhuriyeti'nde tv ve radyo yayıncılığı mevzusunda ilk örnekleri oluşturdu. Günümüzde, 24 saat 10 ayrı kanaldan tv yayını gerçekleştirmekte, ek olarak GAP TV kendi alanında da Güneydoğu illerine hususi gösterim yapmaktadır. Radyo yayıncılığı olarak 12 ayrı kanaldan seyircilerine ulaşmakta, gene 31 ayrı dilde dış ülkelerdeki seyircilerine yönelmektedir.
Günümüzde, Türkiye Cumhuriyeti'nde gösterim kuruluşları içinde en büyük haber oluşumuna haizdir. TRT, günlük averaj 11 saatlik haber ve haber program yayını yapmaktadır. Bunun yanı sıra oluşturduğu dizi film, belgesel, drama ve tv yapımları ile dünyanın sayılı gösterim kuruluşları içinde yer almıştır. İleri seviyede yetişmiş yayıncı ve yapımcı kapasitesi ile hususi gösterim kuruluşlarını da desteklemiştir.
Tarihçe
TRT, 359 sayılı Türkiye Radyo Tv Kurumu Yasası ile 1964 senesinde özerk kamu tüzel kişiliğine haiz bir kurum olarak, devlet adına radyo ve tv yayınlarını gerçekleştirmek amacıyla kuruldu. İlk genel müdürü Adnan Öztrak oldu.
Radyo Yayınları
İlk programlı radyo yayınına 1965 senesinde geçildi ve tüm radyolar haber saatlerinde Ankara Radyosu'na bağlandılar. Aynı yıl bünyesinde "Türk Sanat ve Halk Müziği Danışma Kurulu" ve "Garp Müziği ve Çok Sesli Türk Müziği Danışma Kurulu" toplandılar. Seçim neticelerini vermek için ilk sabaha kadar gösterim gene bu yıl yapılmış oldu. 1966 senesinde TRT kapalı dönem tv eğitimi yayınları başladı. Spor haberleri ilk kez 1967 senesinde haber bülteni ile beraber verildi. Erzurum ve İzmir radyoları gene bu yıl içinde gösterim hayatlarına başladılar. Tv yayınına yönelik çalışmalara hız verildi.
Tv Yayınları
1968'de tecrübe etme mahiyetinde ilk tv yayınını Ankara'da yapmış oldu. Tv yayınlarında ilerlemeye devam eden TRT, ilk diri spor yayını, 1971 senesinde İzmir'de oynanan Karşıyaka Spor Kulübü ile İstanbulspor içinde oynanan futbol müsabakasını naklen vererek gerçekleştirmiş oldu.
1972 senesinde televizyonda ilk kez "Ücretsiz Dünya Gezisi" adlı yabancı dizi Türkçe seslendirildi. Reklam yayınlarına başlandı. Münih 1972 Olimpiyat Oyunları'nı vererek ilk dış naklen yayını gerçekleştirmiş oldu.
Özerkliğin Kaldırılması
1971 Muhtırası'nın arkasından 1972'de anayasa değişikliği esnasında TRT'nin özerkliği kaldırıldı ve kurum, "yansız" bir kamu tutumsal kuruluşu olarak tekrardan düzenlendi.
1970'ler
Tv yayınları 1974 senesinde 7 güne çıkarıldı. 1974 Dünya Kupası TRT'de naklen gösterilen ilk Dünya Kupası olarak kayda geçti.
Türkiye Radyoları "TRT 1" radyoları ismi altında 24 saat kesintisiz ortak yayına başladı. 1975 senesinde TRT'nin ilk kez iştirak ettiği 20'nci Eurovision Şarkı Yarışması, Stokholm'den naklen verildi. İlk renkli tv yayını 1976'da gerçekleşti.
1980'ler
1980 yılınının son günü, yılbaşı gecesi oryantal Nesrin Topkapı ilk kez televizyona çıktı. 1984 senesinde TRT tümüyle renkli yayına geçti. Gene aynı yıl radyolar da stereo yayına başladı.
Yeni Tv Kanalları
1986'da ikinici tv kanalı TRT-2 yayına başladı. 1989 Senesinde TRT-3 TRT-GAP yayına geçti. 1990 senesinde "Telegün" adı ile teleteks yayınları devreye girdi. Aynı yıl TRT-4 Yayına geçti. Ve gene aynı yıl Star1'in yayına başlamasıyla kanalların ismi TV1, TV2, TV3 ve TV4 olarak değiştirildi. 1992 Yılnda TRT-Int-Avrasya yayına başladı. 1993'te kanallar tekrardan TRT ismini aldı. 2001 Senesinde TRT bugün kullandıgı logoyu kullanmaya başladı. TRT-INT ve AVRASYA birbirlerinden ayrılarak gösterim kendi alanında TRT-INT ve TRT-TüRK adıyla yayına başladılar. 2 Şubat 2006 tarihinde ise sayısal yayıncılığın kontrol yayınına geçti.
2008 yılının Kasım ayında TRT Çocuk adlı çocuk tv kanalı, aynı senenin son günlerinde Kürtçe gösterim icra eden TRT 6 gösterim hayatına başladı. 2009 yılının Nevruz bayramında ise Türk dillerini konuşan halklara hitap eden ve Azerice, Türkmence, Özbekçe, Kazakça, Kırgızca dillerinde programlar yayımlayan TRT Avaz yayınına başladı.18 Ekim 2009'da ise belgesel ve gezim programları gösteren TRT Gezim ve Belgesel adlı kanal yayına başladı.
Türkiye Radyo Tv Kurumu
Devlet adına ülkenin türlü yerlerinde radyo ve tv verici istasyonları ve tesisleri oluşturmak, işletmek, yurt içinde ve yurt haricinde eğitici ve eğlendirici yayınlar yapmak, yabancı ve milletlerarası radyo ve tv kuruluşlarıyla münasebetleri sağlamak gayesiyle kurulmuş, tüzel kişiliği olan yansız kamu kuruluşu.
Devlet adına ülkenin türlü yerlerinde radyo ve tv verici istasyonları ve tesisleri oluşturmak, işletmek, yurt içinde ve yurt haricinde eğitici ve eğlendirici yayınlar yapmak, yabancı ve milletlerarası radyo ve tv kuruluşlarıyla münasebetleri sağlamak gayesiyle kurulmuş, tüzel kişiliği olan yansız kamu kuruluşu.
Bütün ülkelerce radyo yayıncılığı 1920'li yıllarda kafaladı. Türkiye'de ise ilk radyo yayını 6 Mayıs 1927 tarihinde yapılmış oldu. Yabancı Ortaklı Türk Telsiz Telefon Anonim Şirketi adıyla kurulan bir hususi şirket radyo yayıncılığını üstlendi. Bu şirkete verilen işletme yetkisiyle Ankara ve İstanbul'da telsiz telgraf istasyonları olarak 5'er kW gücünde vericiler kuruldu ve yayına geçildi.Radyo yayınları bu vericilerden yapılmış oldu. Şirket tarafınca sürdürülen bu radyo yayıncılığı 10 yıl devam etti. Verici gücünün arttırılmaması ve gösterim kalitesinin az olması sebebiyle, hükûmet işletme yetkisini 1936'da şirketten alıp bir devlet kuruluşu olan PTT'ye verdi. BöyleceDevlet Radyoculuğu dönemine geçilmiş oldu. ülke içinde uzun dalgadan gösterim meydana getirecek 120 kW gücünde bir vericiyle, kısa dalgadan yurt dışına gösterim meydana getirecek 20 kW gücünde iki vericinin yapımına başlandı. Bu vericiler 28 Ekim 1938'de yayına geçti. Bu tarihte Ankara Radyosu resmen açıldı.
PTT 1938-1940 seneleri içinde vericilerin enerjisini arttırmakla beraber gösterim standardını yükseltemedi. Radyo yayınlarının idaresi 1940'ta Matbuat Umum Müdürlüğüne bırakıldı. 1949'da orta dalga üstünden gösterim meydana getirecek 150 kW gücündeki İstanbul vericisinin eklenmesiyle yayınların toplam gücü 300 kW'ye ulaştı. Radyo yayınları Türkiye'nin yüzde 25'inde dinlenebilir hale geldi. 1950'de 100 kW gücünde İkinci bir kısa dalga vericisi yayına geçti. 1960'tan sonrasında Ankara, İstanbul, İzmir, Antalya, Gaziantep, Kars ve Van'da il radyoları yayına başladı. Bununla birlikte 1 kW gücündeki Erzurum, Diyarbakır ve İskenderun radyoları kuruldu.
1961 Anayasasında radyo ve tv yayınlarının idaresinin özerk ve yansız bir kamu iktisadî kuruluşuna verilmesi hükmü yer aldı. Bu Anayasa uyarınca 1 Mayıs 1964 tarih ve 359 sayılı kanunla Türkiye Radyo ve Tv Kurumu (TRT) kuruldu. İlk genel müdürlüğüne de yönetim kurulunca oybirliğiyle Adnan Öztrak seçildi. TRT kuruluşuyla beraber dışa açılmaya da başladı. Avrupa Gösterim Birliği EBU'nun 19-22 Haziran 1964'te Viyana'da meydana getirilen genel kurul toplantısına ilk kez TRT olarak katılındı. TRT aynı yıl 9 Ekimde Asya Gösterim Birliği ABU'ya etken üye oldu.
Birinci Beş Senelik Kalkınma Planı döneminde (1963-67) radyo yayınlarının toplam verici gücü 527 kW'ye ulaştı. Bu şekilde Türkiye'nin ortalama % 40'ında radyo yayınları dinlenebilir hale geldi.
1967'de 100'er kW gücündeki Erzurum ve İzmir, 300'er kW gücündeki Mersin ve Diyarbakır vericilerinin yanı sıra 250 kW gücündeki yurtdışı kısa dalga vericisinin yayına geçmesiyle toplam verici gücü 727 kW'ye terfi etti. İkinci beş senelik kalkınma planı döneminde (1968-72) Antalya'da 600 kW gücünde bir bölge radyosu yayına başladı. İstanbul'da ülkenin derhal her yerinden dinlenebilecek 1200 kW gücündeki bir verici yayına geçti.
Radyo yayıncılığından sonrasında tv yayıncılığı husûsunda da çalışmalara başlamış olan TRT teknik personel alımına başladı, Yetiştirilmek suretiyle Almanya'ya personel gönderdi. AFC'nin bağışladığı teknik donanımla 5 kW gücündeki bir vericiyle 31 Ocak 1968 günü TRT Ankara Televizyonu tecrübe etme yayınlarına başladı. Bu şekilde Türkiye'de tv yayıncılığında da ilk adım atılmış oldu. 1969 senesinde İnsanın aya ilk ayak basışıyla ilgili olarak gösterilen filim binlerce şahıs tarafınca merakla seyredildi. Bir süre tecrübe etme durumunda meydana getirilen tv yayınları İTü vericisinden ve PTT'nin radyolink bağlantısından faydalanılarak İstanbul'da da takip edilebildi.
İzmir Televizyonu 7 Eylül 1970, İstanbul Televizyonu 30 Ağustos 1971 tarihinde yayına başladı. 1971'deki anayasa değişimleri esnasında TRT'nin özerkliği kaldırıldı. Kurum, yansız bir kamu iktisadî kuruluşu olarak tekrardan düzenlendi.
Bu doğrultuda Şubat 1972'de TRT Kanununda meydana getirilen değişiklikle kurum siyasî iktidara daha bağımlı hale geldi. 1972 senesinde TRT Eurovision bağlantısına katıldı. 1973 senesinde Türkiye-İtalya millî maçı ilk kez Eurovision vesilesiyle naklen gösterildi.
üçüncü Beş Senelik Kalkınma Planı döneminde (1973-1977) radyo yayınlarının toplam verici gücü 4635 kW'ye terfi etti. Bu şekilde, radyo yayınları Türkiye nüfûsunun % 87,5'ine ülke kendi alanında % 79'una ulaşabilir hale geldi. 1974 senesinde merkez, bölge ve il radyolarının birleştirilmesiyle TRT 1, TRT 2 ve TRT3 radyoları teşkil edildi. Tv verici sayısı da arttırıldı. 1977 senesi sonunda toplanan tv verici gücü 1417 kW'ye, verici sayısı ise 26'sı ana verici olmak suretiyle 58'e ulaştı. Bu şekilde tv yayınları ülke alanının % 60'ında seyredilebilir duruma geldi.
Dördüncü Beş Senelik Kalkınma Planı döneminde (1979-83) FM(Frekans Modülasyon) radyolarının geliştirilmesine ağırlık verildi. Bu devrin sonunda TRT 1 ve TRT 2'nin toplam verici istasyon sayısı 14'e; verici gücü 4578 kW'ye ulaştı. TRT 3 adıyla gösterim icra eden FM vericilerinin sayısı ise 27'ye; toplam güçleri de 960 kW'ye terfi etti. TRT'nin yurt dışına gösterim icra eden radyo verici gücü 1750 kW'ye; verici sayısı 5'e çıktı. 1982'de kademeli olarak renkli tv yayını başlatıldı. 1983 senesi sonuna kadar tv verici gücü altı kat artarak 1935 kW'ye verici sayısı ise 34'ü ana verici olmak suretiyle 199'a terfi etti. Bu şekilde tv yayınları ülke alanının % 80'inde, nüfûsun % 91'i tarafınca takip edilebilir duruma geldi. 1 Temmuz 1984'te tamamen renkli tv yayınına geçildi.
1982 anayasasında yer edinen hükümler çerçevesinde çıkarılan yeni Türkiye Radyo ve Tv Kanunu 1984 senesi başlangıcında yürürlüğe girdi. Yalnız TRT'yi değildir, başka radyo ve tv yayınları ile diğeri tüm elektronik yayınları da düzenlemeyi hedef alan kanunla TRT haricinde bir üst kurul olan Radyo ve Tv Yüksek Kurulu teşkil edildi. Toplam 12 üyeden meydana gelen bu kurulun üyelerinin sekizinin Cumhurbaşkanı, dördünün de hükûmet tarafınca atama edilmesi öngörülüyordu. Görünüşte radyo ve tv yayınlarını siyasî iktidarların denetiminden korumayı hedefleyen bu düzenlemeye karşın, hükûmetlerin yayınlardaki ağırlığı büyük tenkitlere sebep olmaktadır.
Beşinci Beş Senelik Kalkınma Planı (1985-89) çerçevesinde Ekim 1986'da tv yayınlarına ikinci bir kanal olan TV 2 eklendi. 1987'de “İntelsat†uydusundan kiralanan TV 1 ve TV 2 programlarının uydu kanalıyla tüm Türkiye'yi içine alması sağlandı. Eylül 1988'de FMvericilerinden dördüncü kanal radyo yayını başlatıldı ve TRT radyoları Radyo 1, Radyo 2, Radyo 3, Radyo 4 adlarıyla tekrardan düzenlendi. Ekim 1989'da üçüncü tv kanalı TV 3 ve Güneydoğu Anadolu Projesi (GAP) sahasına giren 14 ile yönelik gösterim icra eden GAP TV yayına geçti. Şubat 1990'da Avrupa'daki Türk işçilerine yönelik gösterim yapmak suretiyle TRT-INT (AVRASYA) adıyla bir tv kanalı daha kuruldu. Temmuz 1990'da örgün ve yaygın eğitim ağırlıklı programlara ayrılan TV 4 kanalı yayına başladı. TRT Temmuz 1990'da turizme hizmet gayesiyle Antalya'da kurulan stüdyolardan, Antalya, İzmir, Denizli, Kuşadası, Nevşehir, İstanbul, Bodrum ve Marmaris vericilerinden İngilizce, Fransızca ve Almanca gösterim icra eden Gezim Radyosunu (Radyo 5) kurdu. Gösterim alanına giren bölgenin sosyo-ekonomik ve kültürel özelliklerini dikkate alıp yayınlarını sürdüren bölge radyoları lüzumlu durumlarda günün belirgin saatlerinde Radyo 1 ile ortak gösterim yapmaktadırlar. Diyarbakır, GAP, Erzurum ve Trabzon Çukurova, Antalya bölge radyoları bunlardandır.
GAP radyosu yayınını 300 kW Orta Dalga Diyarbakır, 600 kW Gaziantep, 600 kW Malatya ve uzun dalga 600 kW Van vericilerinden sürdürmektedir. Güneydoğu Anadolu bölgesinde yer edinen 22 il ve ortalama 12 milyon nüfus GAP Radyosu gösterim sahası içindedir.
TRT'nin yurt dışına hitap eden 16 dilde gösterim icra eden Türkiye'nin Sesi Radyosu Türkçe yayınlarını üç posta halinde sürdürmektedir. Avrupa-Kuzeydoğu ABD-Güneydoğu Asya'ya gösterim icra eden TSR I, Avrupa, Ortadoğu, Şimal Afrika, Güneybatı ve Kuzeybatı Asya'ya gösterim icra eden TSR II, Balkanlara yönelik gösterim icra eden TSR III postaları yurt dışına yöneliktir.
Uydu yayınlarının Türkiye'den de yaygın şekilde takibine başlanması, tv yayınları üstündeki TRT tekelinin kırılmasına yol açtı. PTT'nin uydu vesilesiyle alınan yayınları abonelere kabloyla aktarma gayesiyle başlatmış olduğu tecrübe etme emekleri PTT ile TRT içinde kanûnî yetki çekişmesine sebep oldu. Hemen hemen yeni bir kanûnî tanzim etme olmamasına karşın yayına başlamış olan TGRT, SHOW TV, InterSTAR,ÊTELE ON, KANAL 6, HBB, Flash TV, ATV, Samanyolu TV, Kanal-D şeklinde Hususi TV'ler yayınlarını sürdürmektedir. Hususi televizyonların gösterim yapmaları yeni bir Anayasa değişikliğini ve bu doğrultuda kanûnî düzenlemeyi lüzumlu kılmıştır. 1993'te meydana getirilen bir anayasa değişikliğiyle radyo TV yayınlarındaki devlet tekeli kaldırılmış, fakat kanun hemen hemen çıkarılmamıştır (Mart-1994).
Türkiye Radyo ve Tv Kurumu yönetim kurulu, genel müdür, koordinasyon kurulu ve danışma kurulları organlarından meydana gelir. Yönetim Kurulu kurumun en yüksek karar ve İdare organıdır. Genel Müdür, kurumun yürütme organının başıdır. Genel Müdür, Radyo ve Tv Yüksek Kurulunun teklif etmiş olduğu üç aday arasından Bakanlar Kurulu kararıyla atama edilir. Cumhurbaşkanınca onaylama edilir. Kurumun dört genel müdür yardımcısı vardır.
Türkiye Radyo ve Tv Kurumunun hizmet birimleri şunlardır: Haber Dairesi Başkanlığı, Dış Yayınlar Dairesi Başkanlığı, Gösterim Planlama, Koordinasyon ve Değerlendirme Dairesi Başkanlığı, Müzik Dairesi Başkanlığı, Reklam Dairesi Başkanlığı, Tv Dairesi Başkanlığı, Eğitim DairesiBaşkanlığı, Toplumsal İşler ve İç Hizmetler Dairesi Başkanlığı.
Kurumun, taşra teşkilatı ise; İstanbul, İzmir, Trabzon, Erzurum, Diyarbakır, Çukurova, Antalya bölge müdürlükleri, Ankara radyosu müdürlüğü ve Ankara bölge vericiler müdürlüğünden ibarettir. TRT'nin Washington, Londra, Bonn, Roma, Paris, Viyana şeklinde mühim merkezlerde muhabirleri ve Kıbrıs'ta sürekli haber bürosu vardır.
Devlet adına ülkenin türlü yerlerinde radyo ve tv verici istasyonları ve tesisleri oluşturmak, işletmek, yurt içinde ve yurt haricinde eğitici ve eğlendirici yayınlar yapmak, yabancı ve milletlerarası radyo ve tv kuruluşlarıyla münasebetleri sağlamak gayesiyle kurulmuş, tüzel kişiliği olan yansız kamu kuruluşu.
Türkiye Radyo Tv Kurumu hakkında ansiklopedik bilgi
Devlet adına ülkenin türlü yerlerinde radyo ve tv verici istasyonları ve tesisleri oluşturmak, işletmek, yurt içinde ve yurt haricinde eğitici ve eğlendirici yayınlar yapmak, yabancı ve milletlerarası radyo ve tv kuruluşlarıyla münasebetleri sağlamak gayesiyle kurulmuş, tüzel kişiliği olan yansız kamu kuruluşu.
Bütün ülkelerce radyo yayıncılığı 1920'li yıllarda kafaladı. Türkiye'de ise ilk radyo yayını 6 Mayıs 1927 tarihinde yapılmış oldu. Yabancı Ortaklı Türk Telsiz Telefon Anonim Şirketi adıyla kurulan bir hususi şirket radyo yayıncılığını üstlendi. Bu şirkete verilen işletme yetkisiyle Ankara ve İstanbul'da telsiz telgraf istasyonları olarak 5'er kW gücünde vericiler kuruldu ve yayına geçildi.Radyo yayınları bu vericilerden yapılmış oldu. Şirket tarafınca sürdürülen bu radyo yayıncılığı 10 yıl devam etti. Verici gücünün arttırılmaması ve gösterim kalitesinin az olması sebebiyle, hükûmet işletme yetkisini 1936'da şirketten alıp bir devlet kuruluşu olan PTT'ye verdi. BöyleceDevlet Radyoculuğu dönemine geçilmiş oldu. ülke içinde uzun dalgadan gösterim meydana getirecek 120 kW gücünde bir vericiyle, kısa dalgadan yurt dışına gösterim meydana getirecek 20 kW gücünde iki vericinin yapımına başlandı. Bu vericiler 28 Ekim 1938'de yayına geçti. Bu tarihte Ankara Radyosu resmen açıldı.
PTT 1938-1940 seneleri içinde vericilerin enerjisini arttırmakla beraber gösterim standardını yükseltemedi. Radyo yayınlarının idaresi 1940'ta Matbuat Umum Müdürlüğüne bırakıldı. 1949'da orta dalga üstünden gösterim meydana getirecek 150 kW gücündeki İstanbul vericisinin eklenmesiyle yayınların toplam gücü 300 kW'ye ulaştı. Radyo yayınları Türkiye'nin yüzde 25'inde dinlenebilir hale geldi. 1950'de 100 kW gücünde İkinci bir kısa dalga vericisi yayına geçti. 1960'tan sonrasında Ankara, İstanbul, İzmir, Antalya, Gaziantep, Kars ve Van'da il radyoları yayına başladı. Bununla birlikte 1 kW gücündeki Erzurum, Diyarbakır ve İskenderun radyoları kuruldu.
1961 Anayasasında radyo ve tv yayınlarının idaresinin özerk ve yansız bir kamu iktisadî kuruluşuna verilmesi hükmü yer aldı. Bu Anayasa uyarınca 1 Mayıs 1964 tarih ve 359 sayılı kanunla Türkiye Radyo ve Tv Kurumu (TRT) kuruldu. İlk genel müdürlüğüne de yönetim kurulunca oybirliğiyle Adnan Öztrak seçildi. TRT kuruluşuyla beraber dışa açılmaya da başladı. Avrupa Gösterim Birliği EBU'nun 19-22 Haziran 1964'te Viyana'da meydana getirilen genel kurul toplantısına ilk kez TRT olarak katılındı. TRT aynı yıl 9 Ekimde Asya Gösterim Birliği ABU'ya etken üye oldu.
Birinci Beş Senelik Kalkınma Planı döneminde (1963-67) radyo yayınlarının toplam verici gücü 527 kW'ye ulaştı. Bu şekilde Türkiye'nin ortalama % 40'ında radyo yayınları dinlenebilir hale geldi.
1967'de 100'er kW gücündeki Erzurum ve İzmir, 300'er kW gücündeki Mersin ve Diyarbakır vericilerinin yanı sıra 250 kW gücündeki yurtdışı kısa dalga vericisinin yayına geçmesiyle toplam verici gücü 727 kW'ye terfi etti. İkinci beş senelik kalkınma planı döneminde (1968-72) Antalya'da 600 kW gücünde bir bölge radyosu yayına başladı. İstanbul'da ülkenin derhal her yerinden dinlenebilecek 1200 kW gücündeki bir verici yayına geçti.
Radyo yayıncılığından sonrasında tv yayıncılığı husûsunda da çalışmalara başlamış olan TRT teknik personel alımına başladı, Yetiştirilmek suretiyle Almanya'ya personel gönderdi. AFC'nin bağışladığı teknik donanımla 5 kW gücündeki bir vericiyle 31 Ocak 1968 günü TRT Ankara Televizyonu tecrübe etme yayınlarına başladı. Bu şekilde Türkiye'de tv yayıncılığında da ilk adım atılmış oldu. 1969 senesinde İnsanın aya ilk ayak basışıyla ilgili olarak gösterilen filim binlerce şahıs tarafınca merakla seyredildi. Bir süre tecrübe etme durumunda meydana getirilen tv yayınları İTü vericisinden ve PTT'nin radyolink bağlantısından faydalanılarak İstanbul'da da takip edilebildi.
İzmir Televizyonu 7 Eylül 1970, İstanbul Televizyonu 30 Ağustos 1971 tarihinde yayına başladı. 1971'deki anayasa değişimleri esnasında TRT'nin özerkliği kaldırıldı. Kurum, yansız bir kamu iktisadî kuruluşu olarak tekrardan düzenlendi.
Bu doğrultuda Şubat 1972'de TRT Kanununda meydana getirilen değişiklikle kurum siyasî iktidara daha bağımlı hale geldi. 1972 senesinde TRT Eurovision bağlantısına katıldı. 1973 senesinde Türkiye-İtalya millî maçı ilk kez Eurovision vesilesiyle naklen gösterildi.
üçüncü Beş Senelik Kalkınma Planı döneminde (1973-1977) radyo yayınlarının toplam verici gücü 4635 kW'ye terfi etti. Bu şekilde, radyo yayınları Türkiye nüfûsunun % 87,5'ine ülke kendi alanında % 79'una ulaşabilir hale geldi. 1974 senesinde merkez, bölge ve il radyolarının birleştirilmesiyle TRT 1, TRT 2 ve TRT3 radyoları teşkil edildi. Tv verici sayısı da arttırıldı. 1977 senesi sonunda toplanan tv verici gücü 1417 kW'ye, verici sayısı ise 26'sı ana verici olmak suretiyle 58'e ulaştı. Bu şekilde tv yayınları ülke alanının % 60'ında seyredilebilir duruma geldi.
Dördüncü Beş Senelik Kalkınma Planı döneminde (1979-83) FM(Frekans Modülasyon) radyolarının geliştirilmesine ağırlık verildi. Bu devrin sonunda TRT 1 ve TRT 2'nin toplam verici istasyon sayısı 14'e; verici gücü 4578 kW'ye ulaştı. TRT 3 adıyla gösterim icra eden FM vericilerinin sayısı ise 27'ye; toplam güçleri de 960 kW'ye terfi etti. TRT'nin yurt dışına gösterim icra eden radyo verici gücü 1750 kW'ye; verici sayısı 5'e çıktı. 1982'de kademeli olarak renkli tv yayını başlatıldı. 1983 senesi sonuna kadar tv verici gücü altı kat artarak 1935 kW'ye verici sayısı ise 34'ü ana verici olmak suretiyle 199'a terfi etti. Bu şekilde tv yayınları ülke alanının % 80'inde, nüfûsun % 91'i tarafınca takip edilebilir duruma geldi. 1 Temmuz 1984'te tamamen renkli tv yayınına geçildi.
1982 anayasasında yer edinen hükümler çerçevesinde çıkarılan yeni Türkiye Radyo ve Tv Kanunu 1984 senesi başlangıcında yürürlüğe girdi. Yalnız TRT'yi değildir, başka radyo ve tv yayınları ile diğeri tüm elektronik yayınları da düzenlemeyi hedef alan kanunla TRT haricinde bir üst kurul olan Radyo ve Tv Yüksek Kurulu teşkil edildi. Toplam 12 üyeden meydana gelen bu kurulun üyelerinin sekizinin Cumhurbaşkanı, dördünün de hükûmet tarafınca atama edilmesi öngörülüyordu. Görünüşte radyo ve tv yayınlarını siyasî iktidarların denetiminden korumayı hedefleyen bu düzenlemeye karşın, hükûmetlerin yayınlardaki ağırlığı büyük tenkitlere sebep olmaktadır.
Beşinci Beş Senelik Kalkınma Planı (1985-89) çerçevesinde Ekim 1986'da tv yayınlarına ikinci bir kanal olan TV 2 eklendi. 1987'de “İntelsat†uydusundan kiralanan TV 1 ve TV 2 programlarının uydu kanalıyla tüm Türkiye'yi içine alması sağlandı. Eylül 1988'de FMvericilerinden dördüncü kanal radyo yayını başlatıldı ve TRT radyoları Radyo 1, Radyo 2, Radyo 3, Radyo 4 adlarıyla tekrardan düzenlendi. Ekim 1989'da üçüncü tv kanalı TV 3 ve Güneydoğu Anadolu Projesi (GAP) sahasına giren 14 ile yönelik gösterim icra eden GAP TV yayına geçti. Şubat 1990'da Avrupa'daki Türk işçilerine yönelik gösterim yapmak suretiyle TRT-INT (AVRASYA) adıyla bir tv kanalı daha kuruldu. Temmuz 1990'da örgün ve yaygın eğitim ağırlıklı programlara ayrılan TV 4 kanalı yayına başladı. TRT Temmuz 1990'da turizme hizmet gayesiyle Antalya'da kurulan stüdyolardan, Antalya, İzmir, Denizli, Kuşadası, Nevşehir, İstanbul, Bodrum ve Marmaris vericilerinden İngilizce, Fransızca ve Almanca gösterim icra eden Gezim Radyosunu (Radyo 5) kurdu. Gösterim alanına giren bölgenin sosyo-ekonomik ve kültürel özelliklerini dikkate alıp yayınlarını sürdüren bölge radyoları lüzumlu durumlarda günün belirgin saatlerinde Radyo 1 ile ortak gösterim yapmaktadırlar. Diyarbakır, GAP, Erzurum ve Trabzon Çukurova, Antalya bölge radyoları bunlardandır.
GAP radyosu yayınını 300 kW Orta Dalga Diyarbakır, 600 kW Gaziantep, 600 kW Malatya ve uzun dalga 600 kW Van vericilerinden sürdürmektedir. Güneydoğu Anadolu bölgesinde yer edinen 22 il ve ortalama 12 milyon nüfus GAP Radyosu gösterim sahası içindedir.
TRT'nin yurt dışına hitap eden 16 dilde gösterim icra eden Türkiye'nin Sesi Radyosu Türkçe yayınlarını üç posta halinde sürdürmektedir. Avrupa-Kuzeydoğu ABD-Güneydoğu Asya'ya gösterim icra eden TSR I, Avrupa, Ortadoğu, Şimal Afrika, Güneybatı ve Kuzeybatı Asya'ya gösterim icra eden TSR II, Balkanlara yönelik gösterim icra eden TSR III postaları yurt dışına yöneliktir.
Uydu yayınlarının Türkiye'den de yaygın şekilde takibine başlanması, tv yayınları üstündeki TRT tekelinin kırılmasına yol açtı. PTT'nin uydu vesilesiyle alınan yayınları abonelere kabloyla aktarma gayesiyle başlatmış olduğu tecrübe etme emekleri PTT ile TRT içinde kanûnî yetki çekişmesine sebep oldu. Hemen hemen yeni bir kanûnî tanzim etme olmamasına karşın yayına başlamış olan TGRT, SHOW TV, InterSTAR,ÊTELE ON, KANAL 6, HBB, Flash TV, ATV, Samanyolu TV, Kanal-D şeklinde Hususi TV'ler yayınlarını sürdürmektedir. Hususi televizyonların gösterim yapmaları yeni bir Anayasa değişikliğini ve bu doğrultuda kanûnî düzenlemeyi lüzumlu kılmıştır. 1993'te meydana getirilen bir anayasa değişikliğiyle radyo TV yayınlarındaki devlet tekeli kaldırılmış, fakat kanun hemen hemen çıkarılmamıştır (Mart-1994).
Türkiye Radyo ve Tv Kurumu yönetim kurulu, genel müdür, koordinasyon kurulu ve danışma kurulları organlarından meydana gelir. Yönetim Kurulu kurumun en yüksek karar ve İdare organıdır. Genel Müdür, kurumun yürütme organının başıdır. Genel Müdür, Radyo ve Tv Yüksek Kurulunun teklif etmiş olduğu üç aday arasından Bakanlar Kurulu kararıyla atama edilir. Cumhurbaşkanınca onaylama edilir. Kurumun dört genel müdür yardımcısı vardır.
Türkiye Radyo ve Tv Kurumunun hizmet birimleri şunlardır: Haber Dairesi Başkanlığı, Dış Yayınlar Dairesi Başkanlığı, Gösterim Planlama, Koordinasyon ve Değerlendirme Dairesi Başkanlığı, Müzik Dairesi Başkanlığı, Reklam Dairesi Başkanlığı, Tv Dairesi Başkanlığı, Eğitim DairesiBaşkanlığı, Toplumsal İşler ve İç Hizmetler Dairesi Başkanlığı.
Kurumun, taşra teşkilatı ise; İstanbul, İzmir, Trabzon, Erzurum, Diyarbakır, Çukurova, Antalya bölge müdürlükleri, Ankara radyosu müdürlüğü ve Ankara bölge vericiler müdürlüğünden ibarettir. TRT'nin Washington, Londra, Bonn, Roma, Paris, Viyana şeklinde mühim merkezlerde muhabirleri ve Kıbrıs'ta sürekli haber bürosu vardır.
Türkiye Radyo Tv Kurumu (TRT)
devlet adına radyo ve tv yayınlarını gerçekleştirmek amacıyla, 01 Mayıs 1964'de, hususi yasayla özerk tüzel bir kişiliğine haiz olarak kuruldu. 1972'deki anayasa değişimleri ile kurum “tarafsız†bir kamu tutumsal müessese olarak tanımlandı.
1982 Anayasası hükümleri çerçevesinde 1984 senesinde Türkiye Radyo ve Tv Kanunu tekrardan düzenlendi. Uydu yayınlarının 1986'dan sonrasında, Türkiye'ye yönelik gösterim icra eden hususi televizyonların ortaya çıkması, TRT'nin 1990 yılına kadar devam eden tv yayınları üstündeki tekelini ortadan kaldırıldı.
Anayasanın 133. maddesinin 1993'te değiştirilmesiyle hususi radyo ve tv yayınları özgür bırakılırken, TRT'nin özerkliği tekrardan tesis edildi. TRT bugün, özerkliği ve tarafsızlığı anayasada hükme bağlanan, radyo ve tv ile tüm medya araçlarından gösterim icra eden kamu hizmeti yayıncısı olarak hizmet vermektedir.
Türkiye Radyo Tv Kurumu'nun kuruluşundan daha evvel, ilk kez Türk Telsiz Telefon A.Ş.'ye bağlı olarak meydana gelen radyo yayınları 1964'de TRT çatısı altında toplandı. 06 Mayıs 1927'de yayına başlamış olan İstanbul Radyosu'nun arkasından 1928 senesinde Ankara Radyosu ilk yayınlarını yapmış oldu. Ankara ve İstanbul Radyoları 08 Eylül 1936 tarihinde PTT'ye devredildi. PTT'ye devredildikten sonrasında vericisi güçlendirilen Ankara Radyosu 28 Ekim 1938'de resmen işletmeye açıldı. Ekim 1938 yayınlarına ara veren İstanbul Radyosu, 19 Kasım 1949'da gösterim hayatına geri döndü. II. Dünya Savaşı ile beraber radyolar yeni kurulan Matbuat Umum Müdürlüğü'ne (Basın Gösterim ve Gezim/Enformasyon Genel Müdürlüğü) bağlandı. 1950'de gösterim hayatına İzmir Belediyesi'ne bağlı olarak başlamış olan İzmir Radyosu, 1953'ten itibaren Matbuat Umum Müdürlüğü bünyesinde yayınlarını sürdürdü.
1960'dan sonrasında sekiz ilde İl Radyoları kuruldu. Radyo yayınlarının yönetiminin özerk ve yansız bir kamu tutumsal kuruluşu olarak düzenlenmesini öngören 1961 Anayasası uyarınca, 1964 senesinde 359 sayılı yasayla TRT bünyesinde devam eden radyo yayınları, vericilerinin güçlendirilmesi ile daha geniş kitlelere ve alana ulaştı. 1974 senesinde, TRT'nin merkez ve bölge radyolarının birleştirilmesiyle TRT-1, TRT-2 ve TRT-3 radyo yayınları oluşturuldu.
Tv yayınları ise, 31 Ocak 1968'de Türkiye'nin ilk tecrübe etme tv yayını Ankara'da Mithatpaşa Stüdyosu'nda Mahmut Ikincil Öngören'in açılış konuşmasıyla başladı. Haftada 3 gün, üçer saat olarak başlamış olan tecrübe etme yayınları 1 yıl sonrasında haftada 4 güne çıktı. 1970'de İzmir Televizyonu, arkasından 1971'de İstanbul Televizyonu faaliyete geçti.
1969'da astronotların Ay'a ayak basmaları ve Parlak zeka Müren'in Ankara'da verdiği konser tv ekranından yansıdı. 1973'de ise, Türkiye Cumhuriyeti'nin 2. Cumhurbaşkanı İsmet İnönü'nün cenaze töreni naklen gösterildi. 20 Temmuz 1974'de başlamış olan Kıbrıs Sulh Harekâtı'ndan tüm Türkiye ve Avrupa TRT yayınlarıyla haberdar oldu. Eurovision Şarkı ve Beste Yarışması'na Türkiye, ilk kez 1975'de TRT'nin organizasyonuyla girdi. 1978'de ilk kez su altı kameraları kullanılarak “Derinlerdeki Geçmişâ€ adlı belgesel renkli film çekildi. 1979 senesinde, 5 ülkeden 133 çocuk 31 liderin iştirak ettiği ilk 23 Nisan Çocuk Şenliği düzenlendi.
1974 senesinde Tv yayınları haftanın her günü gerçekleştirilirken, yayınlar ülke nüfusunun %55'i (19 milyon) ve ülke yüzölçümünün %28 i (210.861 km2) tarafınca izlenilir oldu. Televizyonunun Türkiye'ye gelişinin 10. senesinde PTT merkezlerine kayıtlı Tv alıcı sayısı 2 milyon 250 bine ulaştı. Yurt içinden verilen ve yurtdışında alınan eşgüdüm, gösterim, kayıt ve kurgu işlemlerini yapabilecek kapasitede olan Eurovision bağlantı merkezi 1982 senesinde hizmete girdi. Giderek artan gösterim saatleri ile beraber ekran, 31 Aralık 1981 yılbaşı gecesinden itibaren renklenmeye başladı ve 1984 senesinde tamamen renkli yayına geçildi.
1986 senesinde televizyonun 2. kanalı TRT-2 gösterim hayatına merhaba dedi. 1987'de “İntelsat†uydusundan kiralanan bir aktarıcıdan TRT-1 ve TRT-2 programları uydu kanalıyla tüm Türkiye'ye ulaştı. TRT-3 ve GAP-TV, 1989 senesinde hizmete girdi ve TRT'nin kanal sayısı 4'e çıktı. 1990'da ise eğitim ağırlıklı TRT-4 ile Avrupa yaşayan Türk işçilerine yönelik TRT-INT yayınları başladı. 1993'te Kafkasya ve Orta Asya'ya yönelik programların yer almış olduğu TRT-AVRASYA kanalı, 1995'te ise TBMM TV yayına girdi.
1998 senesinde ilk yurt dışı temsilciliğimiz TRT Almanya - Berlin Temsilciliği açıldı. Bu konuyu sırasıyla 1999 senesinde Türkmenistan-Aşkabat Temsilciliği, 2000 senesinde Azerbaycan-Bakü, Mısır-Kahire ve Belçika-Brüksel takip etti. 2002 yılına gelindiğinde 6'ncı yurt dışı bürosu ABD-Washington'da, 2004 senesinde da Özbekistan-Taşkent bürosu açıldı.
1999 senesinde TRT_SAYTEK (Sayısal Gösterim Teknoloji Merkezi) kurularak web sitesi TRT.ANASAYFA Haber, Tv, Radyo, Video, Podcast, Diri, Spor, Finans, Hava Dur adresi ile yayına başladı.
2003 yılı hem Kurumumuz hem tüm Türkiye için unutulmaz bir yıl oldu. TRT ülkemiz adına iştirak ettiği 48. Eurosion Şarkı Yarışmasını, Sertap ERENER'in yorumladığı “Every Way That I Can†şarkısıyla kazanmıştır.
Yurt haricinde da etkin bir yayıncı olan Kurumumuz 2004 senesinde (ABU) Asya-Pasifik Gösterim Birliği, Asiavision sözleşmesini imzaladı.
01.11.2008'de Türkiye'nin ilk ve tek yerli çocuk kanalı olma özelliği ile TRT Çocuk gösterim hayatına başlarken, 01.01.2009'da değişik dil ve lehçelerde gösterim icra eden ilk kanal TRT-6 Kürtçe yayına başladı.
20.11.2008'de hayata geçirilen TRT-English, 30 dilde haber yayını ile yeni medya hizmet ortamındaki yayıncılar içinde bütün ülkelerce 5. sırada yer aldı. Gösterim meydana getirilen bölgeyle ve tüm dünyayla ilgili sıcak gelişmeler, uzmanların görüşlerinin de yer almış olduğu kapsamlı, yansız ve doğru bir içerikle 30 dilde dünya kamuoyuna sunulmaktadır.
Balkanlar'dan Orta Asya'ya, Ortadoğu'dan Kafkaslara 27 ülke ve 13 muhtar cumhuriyette ortalama 250 milyon sözü geçen bir coğrafyaya hitap edecek olan TRT Avaz, 21.03.2009'da gösterim hayatına başlayarak Türkçe, Azerbaycan Türkçesi, Kazakça, Kırgızca, Özbekçe ve Türkmence programları ile gösterim coğrafyasındaki tüm ülkelerin yer alacağı ve her ülkeden izleyicinin kendinden bir şeyler bulacağı “ortak kanal†oldu.
01.05.2009'da TRT-6, 06.05.2009'da TRT Nağme ile TRT Şehir Radyosu, 01.07.2009'da ise TRT Türkü ile TRT Avrupa FM radyoları yayınlarına başladı.
TRT-Türk ise 08.05.2009 tarihinde internasyonal Türkçe haber ve kültür kanalı kimliğiyle yayınlarına başladı.
01.07.2009 tarihinde gösterim hayatına başlamış olan TRT Türkü ulusal gösterim yaparken, gene aynı tarihte yayına başlamış olan TRT Avrupa FM, TRT'nin ikinci internasyonal radyosu oldu.
TRT bugün yayınlarını 10 tv kanalı, 6 ulusal, 6 bölgesel, 1 mahalli, 2 internasyonal radyo kanalı, 30 dilde web haberciliği ve TRT Radyo Tv Dergisi “Vizyon†ile sürdürmektedir.
devlet adına radyo ve tv yayınlarını gerçekleştirmek amacıyla, 01 Mayıs 1964'de, hususi yasayla özerk tüzel bir kişiliğine haiz olarak kuruldu. 1972'deki anayasa değişimleri ile kurum “tarafsız†bir kamu tutumsal müessese olarak tanımlandı.
1982 Anayasası hükümleri çerçevesinde 1984 senesinde Türkiye Radyo ve Tv Kanunu tekrardan düzenlendi. Uydu yayınlarının 1986'dan sonrasında, Türkiye'ye yönelik gösterim icra eden hususi televizyonların ortaya çıkması, TRT'nin 1990 yılına kadar devam eden tv yayınları üstündeki tekelini ortadan kaldırıldı.
Türkiye Radyo Tv Kurumu'nun kuruluşundan daha evvel, ilk kez Türk Telsiz Telefon A.Ş.'ye bağlı olarak meydana gelen radyo yayınları 1964'de TRT çatısı altında toplandı. 06 Mayıs 1927'de yayına başlamış olan İstanbul Radyosu'nun arkasından 1928 senesinde Ankara Radyosu ilk yayınlarını yapmış oldu. Ankara ve İstanbul Radyoları 08 Eylül 1936 tarihinde PTT'ye devredildi. PTT'ye devredildikten sonrasında vericisi güçlendirilen Ankara Radyosu 28 Ekim 1938'de resmen işletmeye açıldı. Ekim 1938 yayınlarına ara veren İstanbul Radyosu, 19 Kasım 1949'da gösterim hayatına geri döndü. II. Dünya Savaşı ile beraber radyolar yeni kurulan Matbuat Umum Müdürlüğü'ne (Basın Gösterim ve Gezim/Enformasyon Genel Müdürlüğü) bağlandı. 1950'de gösterim hayatına İzmir Belediyesi'ne bağlı olarak başlamış olan İzmir Radyosu, 1953'ten itibaren Matbuat Umum Müdürlüğü bünyesinde yayınlarını sürdürdü.
1960'dan sonrasında sekiz ilde İl Radyoları kuruldu. Radyo yayınlarının yönetiminin özerk ve yansız bir kamu tutumsal kuruluşu olarak düzenlenmesini öngören 1961 Anayasası uyarınca, 1964 senesinde 359 sayılı yasayla TRT bünyesinde devam eden radyo yayınları, vericilerinin güçlendirilmesi ile daha geniş kitlelere ve alana ulaştı. 1974 senesinde, TRT'nin merkez ve bölge radyolarının birleştirilmesiyle TRT-1, TRT-2 ve TRT-3 radyo yayınları oluşturuldu.
Tv yayınları ise, 31 Ocak 1968'de Türkiye'nin ilk tecrübe etme tv yayını Ankara'da Mithatpaşa Stüdyosu'nda Mahmut Ikincil Öngören'in açılış konuşmasıyla başladı. Haftada 3 gün, üçer saat olarak başlamış olan tecrübe etme yayınları 1 yıl sonrasında haftada 4 güne çıktı. 1970'de İzmir Televizyonu, arkasından 1971'de İstanbul Televizyonu faaliyete geçti.
1969'da astronotların Ay'a ayak basmaları ve Parlak zeka Müren'in Ankara'da verdiği konser tv ekranından yansıdı. 1973'de ise, Türkiye Cumhuriyeti'nin 2. Cumhurbaşkanı İsmet İnönü'nün cenaze töreni naklen gösterildi. 20 Temmuz 1974'de başlamış olan Kıbrıs Sulh Harekâtı'ndan tüm Türkiye ve Avrupa TRT yayınlarıyla haberdar oldu. Eurovision Şarkı ve Beste Yarışması'na Türkiye, ilk kez 1975'de TRT'nin organizasyonuyla girdi. 1978'de ilk kez su altı kameraları kullanılarak “Derinlerdeki Geçmişâ€ adlı belgesel renkli film çekildi. 1979 senesinde, 5 ülkeden 133 çocuk 31 liderin iştirak ettiği ilk 23 Nisan Çocuk Şenliği düzenlendi.
1974 senesinde Tv yayınları haftanın her günü gerçekleştirilirken, yayınlar ülke nüfusunun %55'i (19 milyon) ve ülke yüzölçümünün %28 i (210.861 km2) tarafınca izlenilir oldu. Televizyonunun Türkiye'ye gelişinin 10. senesinde PTT merkezlerine kayıtlı Tv alıcı sayısı 2 milyon 250 bine ulaştı. Yurt içinden verilen ve yurtdışında alınan eşgüdüm, gösterim, kayıt ve kurgu işlemlerini yapabilecek kapasitede olan Eurovision bağlantı merkezi 1982 senesinde hizmete girdi. Giderek artan gösterim saatleri ile beraber ekran, 31 Aralık 1981 yılbaşı gecesinden itibaren renklenmeye başladı ve 1984 senesinde tamamen renkli yayına geçildi.
1986 senesinde televizyonun 2. kanalı TRT-2 gösterim hayatına merhaba dedi. 1987'de “İntelsat†uydusundan kiralanan bir aktarıcıdan TRT-1 ve TRT-2 programları uydu kanalıyla tüm Türkiye'ye ulaştı. TRT-3 ve GAP-TV, 1989 senesinde hizmete girdi ve TRT'nin kanal sayısı 4'e çıktı. 1990'da ise eğitim ağırlıklı TRT-4 ile Avrupa yaşayan Türk işçilerine yönelik TRT-INT yayınları başladı. 1993'te Kafkasya ve Orta Asya'ya yönelik programların yer almış olduğu TRT-AVRASYA kanalı, 1995'te ise TBMM TV yayına girdi.
1998 senesinde ilk yurt dışı temsilciliğimiz TRT Almanya - Berlin Temsilciliği açıldı. Bu konuyu sırasıyla 1999 senesinde Türkmenistan-Aşkabat Temsilciliği, 2000 senesinde Azerbaycan-Bakü, Mısır-Kahire ve Belçika-Brüksel takip etti. 2002 yılına gelindiğinde 6'ncı yurt dışı bürosu ABD-Washington'da, 2004 senesinde da Özbekistan-Taşkent bürosu açıldı.
1999 senesinde TRT_SAYTEK (Sayısal Gösterim Teknoloji Merkezi) kurularak web sitesi TRT.ANASAYFA Haber, Tv, Radyo, Video, Podcast, Diri, Spor, Finans, Hava Dur adresi ile yayına başladı.
2003 yılı hem Kurumumuz hem tüm Türkiye için unutulmaz bir yıl oldu. TRT ülkemiz adına iştirak ettiği 48. Eurosion Şarkı Yarışmasını, Sertap ERENER'in yorumladığı “Every Way That I Can†şarkısıyla kazanmıştır.
Yurt haricinde da etkin bir yayıncı olan Kurumumuz 2004 senesinde (ABU) Asya-Pasifik Gösterim Birliği, Asiavision sözleşmesini imzaladı.
01.11.2008'de Türkiye'nin ilk ve tek yerli çocuk kanalı olma özelliği ile TRT Çocuk gösterim hayatına başlarken, 01.01.2009'da değişik dil ve lehçelerde gösterim icra eden ilk kanal TRT-6 Kürtçe yayına başladı.
20.11.2008'de hayata geçirilen TRT-English, 30 dilde haber yayını ile yeni medya hizmet ortamındaki yayıncılar içinde bütün ülkelerce 5. sırada yer aldı. Gösterim meydana getirilen bölgeyle ve tüm dünyayla ilgili sıcak gelişmeler, uzmanların görüşlerinin de yer almış olduğu kapsamlı, yansız ve doğru bir içerikle 30 dilde dünya kamuoyuna sunulmaktadır.
Balkanlar'dan Orta Asya'ya, Ortadoğu'dan Kafkaslara 27 ülke ve 13 muhtar cumhuriyette ortalama 250 milyon sözü geçen bir coğrafyaya hitap edecek olan TRT Avaz, 21.03.2009'da gösterim hayatına başlayarak Türkçe, Azerbaycan Türkçesi, Kazakça, Kırgızca, Özbekçe ve Türkmence programları ile gösterim coğrafyasındaki tüm ülkelerin yer alacağı ve her ülkeden izleyicinin kendinden bir şeyler bulacağı “ortak kanal†oldu.
01.05.2009'da TRT-6, 06.05.2009'da TRT Nağme ile TRT Şehir Radyosu, 01.07.2009'da ise TRT Türkü ile TRT Avrupa FM radyoları yayınlarına başladı.
TRT-Türk ise 08.05.2009 tarihinde internasyonal Türkçe haber ve kültür kanalı kimliğiyle yayınlarına başladı.
01.07.2009 tarihinde gösterim hayatına başlamış olan TRT Türkü ulusal gösterim yaparken, gene aynı tarihte yayına başlamış olan TRT Avrupa FM, TRT'nin ikinci internasyonal radyosu oldu.
TRT bugün yayınlarını 10 tv kanalı, 6 ulusal, 6 bölgesel, 1 mahalli, 2 internasyonal radyo kanalı, 30 dilde web haberciliği ve TRT Radyo Tv Dergisi “Vizyon†ile sürdürmektedir.
Türkiye Radyo-Tslevizyon kurumu(TRT)
devlet adına yurdun türlü yörelerinde radyo ve tv verici istasyonları ve tesisleri oluşturmak, işletmek, yurtiçinde ve yurtdışında eğitici, eğlendirici yayınlar yapmak, yabancı ve internasyonal radyo ve tv kuruluştan ile ilişkileri sağlamak amacıyla kurulmuş, tüzel kişiliği olan yansız kamu kurumu; 24.12.1963 tarih ve 359 sayılı Türkiye Radyo-Tv kurumu kanunu ile kuruldu. 11.11.1983 tarih ve 2954 sayılı yasa ile kurumun yapısı ve emekleri tekrardan düzenlendi (ilk tanzim etme 1971 den sonrasında 8 mart 1972'de yapılmıştı). Kurumun merkezi Ankara'dadır. Gezim ve tanıtma bakanlığı na bağlı radyolar, 1 mayıs 1964'te ilk TRT yasası'nın yürürlüğe girmesiyle bu kuruma aktarılmıştır. 1983 tarihindeki yasa ile yurtiçine yapılacak radyo ve tv yayınları için ulusal siyasete uygun ilkeleri saptamak, yasada belirtilen vazife ve esasların uygulanmasının nezaret, kontrol ve değerlendirilmesini yapmak suretiyle Radyo ve Tv yüksek kurulu oluşturuldu (on iki üyeden meydana gelen bu kurulun üyelerinden üçünü direkt Cumhurbaşkanı atar, diğeri üyelerin üçünü Bakanlar kurulu, birisini Bakanlar kurulu'nun onayı ile Ulusal güvenlik kurulu saptar, iki üye YÖK' ün belirleyeceği adaylar arasından Cumhurbaşkanınca seçilir, kalan üç üye de Mustafa kemal atatürk kültür, dil ve tarih yüksek kurumu'nca belirlenen altı aday arasından gene Cumhurbaşkanınca seçilir).
Türkiye Radyo-Tv kurumu yönetim kurulu, genel müdür, koordinasyon kurulu ve danışma kurulları organlarından oluşur. Yönetim kurulu, kurumun en yüksek karar ve yönetim organıdır; elektronik, kitle haberleşme-iletişim, hukuk, işletme ve iktisat, toplumsal ilim dalları ile sanat ve kültür kendi alanında tanınmış kişiler arasından seçilen ve atanan altı üye ile genel müdürden meydana gelir. Genel müdür kurumun yürütme organının başıdır; Radyo ve tv yüksek kurulu tarafınca tavsiye edilen üç aday arasından Bakanlar kurulu sonucu ile atanır. Kurumun dört genel müdür yardımcısı vardır.
Türkiye Radyo-Tv kurumu'nun hizmet birimleri şunlardır: Haber dairesi başkanlığı, Dış yayınlar dairesi başkanlığı, Radyo dairesi başkanlığı, Tv dairesi başkanlığı, kurumun danışma ve kontrol birimleri ise, Gösterim denetleme kurulu başkanlığı. Teftiş kurulu başkanlığı, Hukuk müşavirliği, araştırma ve araştırma kurulu başkanlığıdır.
Kurumun taşra kuruluşu İstanbul, İzmir, Trabzon, Erzurum, Diyarbakır, Çukurova, Antalya bölge müdürlükleri, Ankara radyosu müdürlüğü ve Ankara tv müdürlüğü'nden oluşur. TRT'nin yurtdışında Londra, Dublin, Sundyberg, Kopenhag, Köln, Berlin, Hamburg, Viyana, Roma, Sidney, Brüksel, Amsterdam, Chicago, Paris, Strasburg, Sofya ve Tokyo'da muhabirlikleri, Kıbrıs'ta devamlı haber bürosu vardır.
Türkiye Radyo-Tv kurumu Radyo I, Radyo II. Radyo III, Radyo IV veyurtdışına gösterim icra eden Türkiye'nin sesi ile radyo yayınlarını, TRT 1, TRT 2, TRT 3, TRT 4, Orta Asya'ya gösterim icra eden TRT Avrasya ve Avrupa'ya gösterim icra eden TRT İnt ile tv yayınlarını sürdürmektedir.
Türkiye Radyo-Tv kurumu'nun gösterim tekeli, Türkiye Cumhuriyeti Anayasasının ilgili 133. maddesinin temmuz 1993'te kaldırılmasıyla bitirilmiştir.
Kaynak: Büyük Larousse
Türkiye'de Radyo ve Tv
Radyo Tv Muhabiri
Türkiye İstatistik Kurumu - Ankara
Kaynak:msxlabs.org
YORUMLAR