UÇUŞ Gösterim: 14 Boyut: 18.4 KB" style="max-width:100%;margin: 2px;"/> 1. Uçmak eylemi ya da şekli. 2. Kuşlar, b...
UÇUŞ
Gösterim: 14Boyut: 18.4 KB" style="max-width:100%;margin: 2px;"/>
1. Uçmak eylemi ya da şekli.
2. Kuşlar, böcekler vb hayvanların havada asılı durmalarını ve yer değiştirmelerini elde eden uyumlu kanat hareketleri dizisi: anlann, yaban ördekleri'nin uçuşu. (Bk. ansikl. böl. Zool.)
3. Bir hava taşıtı için, havada, uzayda yer değişiklik yapma vakası. (Bk. ansikl. böl.)
4. Bir hava taşıtının, bir uçağın kalkış ve iniş içinde almış olduğu yol.
5. Havadan daha ağır araçlarla meydana getirilen hava seyrüseferi.
6. Bir hayataşıtıyla meydana getirilen seyahat; tayyare seferi: üç saatlik bir uçuş.
7. Uçuşa geçmek, havalanmak..
—Arıc.
Çiftleşme uçuşu, yeni anaarının yumurtlayacağı yumurlalan dölleyebilmek için adam arı ya da anlardan spermato- zoit alıp vücudunda depolamak suretiyle kovandan aynlarak çıkmış olduğu ilk ve son uçuş. (Zifaf uçuşu da denir.)
Kovan belleme uçuşu, yeni işçi anlann, balözü ve çiçektozu toplama görevine başlamadan ilkin kovandan çıkıp yönleri kovana dönük olarak topluca yaptıklan kısa süreli uçuş.
Temizlik uçuşu, arıların kış uykusu Süresince bağırsaklannda biriken dışkıları boşaltmak suretiyle kış sonunda çıktıkları ilk uçuş.
—Fiz. Uçuş zamanı, bir parçacığın, ardışık iki noktadan geçişleri içinde geçen ve parçacığın hızına bağlı olan vakit. (Bu dönemin ölçümü ya da değerinin incelenmesi, vurumu biliniyorsa, parçacığı tanımaya ya da enerjisini ölçmeye olanak verir. Bundan ötürü, süratli parıldayıcılı algılayıcılara çakışma devreleri ya da vakit genliği dönüştürücüleri eşlik ettirilir Duyarlık 10—10 saniyeden büyük olabilir.)
—Havc.
Uçuş çalışanı, havacılıkta, uçakta vazife meydana getiren kimse (Pilot, telsizci, hostes vb)
Düşey uçuş döner kanatlar (ciropleynler) ya da uçağın toplam ağırlığından daha çok bir itme kuvveti elde eden bir türbojet yardımıyla yerden düşey olarak havalanabilen ya da yere düşey olarak inebilen kimi aerodinlerin düşey bir yörünge üstündeki uçuşu.
Hava akımlan uçuşu, hava akımlannın yükselmesinden yararlanarak meydana getirilen uçuş
İki uçuş, bir ilkörneğin uçuş denemeleri ya da bir seri uçağının teslim denemeleri için meydana getirilen başlangıç uçuşu.
Eğilim uçuşu, yamaçların eğiminden yararlanarak meydana getirilen ptanör uçuşu.
Planör uçuşu, bir planörün hava akımlarından yararlanarak yer değişiklik yapma şekli. (Bk. ansikl. böl.)
—Koregr. Uçuşta, bir bacak havadayken başlatılan bir adımı niteler. (Böytece bu adımlara uçuş aşamaları denir: uçuş entrechat'sı, dönerek uçuş brisâ'si.)
—Sirk. Bir trapezcinin sallanan bir trapezden bir taşıyıcıya ya da taşıyıcı tarafınca başka bir trapeze doğru fırlatılarak gerçekleştirdiği oldukça tehlikeli atlayış
—Spor. Özgür uçuş takma kanatla meydana getirilen hava sporu. (Bk. ansikl. böl.)
—ANSIKL. Havc. Hava güvenliği bakımından, uçuşlar, internasyonal VFR simgesiyle gösterilen görerek uçuş ve internasyonal İFR simgesiyle gösterilen aletli uçuş olarak ikiye aynlır. Uçuştan ilkin her pilot, yapacağı uçuşun koşullarını gösteren uçuş planını denetim servisine onaylatmak zorundadır. ( hava TRAFIK'İ.)
Tutunma ilkesi ve uçuş mekaniği,
ötelenme hareketi meydana getiren eğik bir levha üstüne tesir eden hava, hız ne kadar fazlaysa ya da levhanın yüzeyi ne kadar büyükse, o oranda büyük bir kuvvetle levhayı yukan kaldırma eğilimindedir. Bir uçağın kanatları üstüne havanın yapmış olduğu bu tesir, bir taraftan, uçağın arkasına doğru yönelen ve motorun itme gücüyle bastırılması ihtiyaç duyulan bir direnç kuvvetinden, kısaca "sürüklenme"den, öte taraftan da büyüklük ve yön bakımından uçağın ağırlığına karşı koyan bir tutunma kuvvetinden, kısaca “kaldırma kuvvetinden oluşan iki bileşene aynlır. Şematik olarak, düz uçuş meydana getiren bir uçağa tesir eden kuvvetler yalnız bunlardır. Bu kuvvetler sisteminin bileşkesi öne doğru yönelmiştir ve dengeli bir uçuş rejimine ulaşıncaya kadar uçağın hızlanmasını sağlar.
Pike uçuşta pilot, sürüklenme ve kaldırma kuvvetlerinin bileşkesi, itme ve yerçekimi kuvvetlerinin bileşkesine eşit ve ters yönde olacak şekilde uçağın hızını (hız bu durumda, uçağın ağırlığı ile itme kuvvetinin fonksiyonudur) ayarlar. Yükselme esnasında uçağa tesir eden kuvvetler gene aynıdır; ama bu durumda, uçağın ağırlığı, ilerleme yönüne dik olan ve kaldırma gücüyle dengelenen bir kuvvet ile sürüklenme kuvvetine eklenen ve uçağın hareketine koşut, ama ters yönlü olan bir talana kanatla uçuş kuvvet halinde iki bileşene ayrılır. Bu yüzden itme kuvveti, bu aerodinamik direnci ve ağırlık bileşenini bastırarak yükselme hareketinin devamı için lüzumlu itmeyi sağlayacak kadar büyük olmalıdır.
Dönüşlerde tayyare üstüne yeni bir kuvvet tesir eder: merkezkaç kuvveti. Bu durumda kaldırma kuvveti, uçağa verilen eğim sebebiyle iki kuvvete ayrılır: birisi, ağırlığa karşı koyan düşey kuvvet, öbürü, merkezkaç kuvvetine karşı koyan yatay kuvvet. Uçağa, doğru bir eğim verilerek meydana gelen dönüşlerde, bu kuvvetler sırasıyla, ağırlığa ve merkezkaç kuvvetine tamamen eşit ve ters yönlüdür. Uçağın eğimi bir taraftan, sürüklenme ve itme kuvvetleri arasındaki oranla belirtilen uçuş hızına, öte taraftan dönüş yançapına bağlıdır. Eğim çok zayıf olduğunda, merkezkaç kuvveti ağır basar ve savrulma olur, tersine eğim çok büyük olduğunda, ağırlık üstün gelir ve tayyare altta bulunan kanadı üstünde kayar.
Planör uçuşu.
Bu alanda meydana getirilen deneyler, Almanya'da, Lilienthal, ABD'de, VVright kardeşler, Fransa'da Ferber ve Vbisin kardeşlerle XIX. yy. sonu ile XX. yy. başına kadar uzansa da, gerçek uçuşlar ama 1920'de adım atmıştır. Gerçek planör uçuşu, kısaca atmosferdeki yükselen akımlardan yararlanarak meydana getirilen ilk uçuş, 1856' da büyük bir planör meydana getiren ve bu durumu 1857' de Trâfeuntec'de deneyen transız Jean -Marie Le Bris tarafınca gerçekleştirilmiştir. 1865'te, kuşların uçuşlarını gözlemleyen bir başka fransız, Louis Mouillard, kendi tasarladığı bir planörle ortalama 45 m'lik bir uçuş gerçekleştirmiş oldu. Fransa'da, dağlık bir bölümde, pervanesi stop etmiş bir uçakla bir çok saat uçan teğmen Thoret ve bilhassa gitgide daha iyi sonuçlar veren planörlerle uville ve Montagne Noire'da uçan Marieyrol ve Eric Nessler şeklinde uçuş gönüllüleri tarafınca incelenen planör uçuşu, o tarihten sonrasında büyük seviyede gelişmiş ve gözde bir havacılık sporu olmuştur.
Başarı göstermiş bir uçuş yapabilmek için, planör, sakin havada, az eğimli bir yörünge süresince alçalmalı ve pilot, uçuş irtifasını artırabilmek amacıyla, yükselen hava akımlarını aramalı ve bu bölgelerde olabildiğince uzun süre kalmalıdır. Öte taraftan, evvelinde belirlenmiş bir yol izlenmek istendiğinde güçlük artar. İyi bir planörün temel niteliği, sakin havada alçalma hızının zayıflığına bağlıdır; bu yüzden planörün büyük bir aerodinamik inceliğe haiz olması, kanat açıklığının fazla olması ve oldukça hafifçe bir malzemeden yapılması gerekir. Planör, atmosfer türbülansının çok güçlü olduğu bölgelerde büyük kuvvetlerin tesiri altında kalacağından, bu yapı, bununla birlikte çok sağlam olmalıdır. Netice olarak, kusursuz bir kullanım kolaylığı, pilota, yükselen zayıf akımlar içinde kalabilmesini sağlamalıdır. Planör, yalnız, bir yükselen akım bölgesinde lüzumlu manevraları sağlamak için kafi bir hız ve yükselti kazanamaz. Bu yüzden, planör eskiden, önüne takılan ve iki ekiple çekilen V şeklinde bir çekme kablosuyla rüzgâra karşı çekiliyordu. Bu yöntemle kazanılan yükselti ve elde edilmiş hız oldukça azdır. Günümüzde, planörler bir metenik tambur üstüne sarılmış 200 ile 300 m uzunluğundaki bir kabloyla çekilirler. Planörün uçakla çekilmesi ve çekme halatının planör pilotu tarafınca istenilen yer ve yükseltide bırakılması pahalı, ama daha etkili bir yöntemdir.
Planörle uçuş sanatını, motor kullanmadan meydana getirilen ve rahat bir inişe dayanan süzülme uçuşundan farklı kılan şey, atmosferin yükselen akımlarını arama ve kullanmadır. Yükselen akımlar, şematik olarak, yamaç akımları, ısıl kökenli yükselen akımlar ve dalga akımları olarak sınıflandırılabilirler.
Yamaç akımlan, kısaca dağlık bölgelerde oluşan yükselen akımlar, bölgeleri en kolay belirlenen akımlardır ve yatay bir rüzgâr, bir tepe ya da dağ sırasıyla karşılaştığında oluşurlar. Rüzgâr yamaca doğru tırmanır ve yükselen akımın düşey bileşeni rüzgâr hızına, rüzgâr tarafında bulunan tepenin yamaç eğimine ve bulunulan yerin zeminden yüksekliğine gore değişiyor Bu yükselen akımlara ters olarak, karşı yamaç üstüne inen, çoğu zaman burgaçlı akımlar oluşur.
Isıl kökenli yükselen akımlar, planöre epey fazla yükselti kazandırır. Bu akımlar, ya yer yakınlanndaki havanın ısınmasından (sıcak hava daha hafifçe olduğundan yükselir) ya da daha karmaşık meteoroloji vakalarından (nemli hava kuru havadan daha hafifçe olduğundan, soğuk cephelerin varlığı ve havanın nemi mühim bir rol oynar) lanır. Isıl kökenli yükselen akımların yeri, bulut oluşumlarıyla belirlenir, yükselen kuvvetli akımlar, hareket halindeki cumulusların altında ve içinde gözlemlenir. Cumulo-nimbusların içinde, bu akımlann sertliği devasa yükseklikte olabilir ve bunların yakınında eş şiddetli inen akımlar bulunduğundan, atmosfer türbülansı planörün bozulması için kafi olabilir. Bu yüzden cumulo-nimbusların altında ve içinde uçmak yasaktır.
Son olarak, gene dağlık bölgelerde, dalga akımları oluşur, fakat bu tür durumlar, etkilerini çok yükseklerde hissettirdiklerinden, yamaç akımlarından farklıdır. Bu akımlar, bir yamaç süresince yükselen hava kütlelerinin, dağların oluşturduğu engellerin üstünde yatay olarak akan hava kütlelerinin akışını tedirgin etmesinden lanırlar. Bu tedirginliklerden, engelin arkasında ve bilhassa 2 000 m'yi aşabilen yükseltilere kadar etkili olan, dalgalanmalar doğar. Rüzgârın belirgin hız ve yönlenmeleriyle (dalgalanmaların yer değişiklik yapma hızı rüzgârın yatay hızına müsavi düşüyorsa), dalgalan malar durağan bir rejimde kalır: bu dalgalanmaların yükselen kısmında oluşan çok kuvvetli yükselen akımlar uzayda sabittir Yükselen dalga akımlarının, dağların oluşturduğu engellerle sınırı olan olmadığı ve ovalar ile denizlerde de, bir soğuk cephe üstünde oluşabilecekleri sanılmaktadır.
—Spor.
Özgür uçuş, amerikalı Francis Rogallo'nun türlü esnek kanat tiplerini denemiş olduğu sırada, 1940 yıllarında ortaya çıktı. Fakat bu spor bilhassa 1960 yıllarında başka bir amerikalının, R. Miller'in çabalan ve 1970 yıllarında Avrupa'ya, bilhassa Fransa'ya giden iki avustralyalı (Ben- nett ve Moyes) yardımıyla gelişti. Hava akımlarından, bilhassa yükselen hava akımlarından yararlanmaya dayanan özgür uçuş iyi bir aerodinamik ve aeroloji bilgisini gerektirir Havalanma rüzgâra karşı ve oldukça dik (20°'lik bir eğim ve 15 km/s'lik bir hızla karşıdan esen rüzgâr en uygun tabii koşulları oluşturur) bir yamaçta meydana getirilen bir koşudan sonrasında gerçekleştirilir. Takma kanadın yönlendirilmesi (yön değişiklik yapma hız ve yükseklik denetimi vb.) yelken takımının (17-25 m2 arası boylarda) altına yerleştirilmiş bir yamuk (ya da üçgen) vesilesiyle gerçekleştirilir.
—Zool.
Kuşların uçuşu.
Kuşlarda kanatların hareketi bedensel öğelerin türlü şekilleri yardımıyla kolaylaşır: başın ve bilhassa de gaganın ince uzun olması; kuşun hava keselerini şişirerek özgül ağırlığını azaltabilme yetisi; tüylerin hafifçe ve geniş hacimli olması; kanat kaslarının yoğun şekilde beslenmesi vb. Ağırlık merkezi çok alttadır; kuyruk telekleri hem bedenin yatay durmasını, hem de telekler arasındaki hava akımlarının arkada toplanmasını sağlar.
Kuşlar havada iki tür uçuşla yer değiştirirler:
- Kanat çırparak uçuş'öa küreklerin sudan yardım alması şeklinde kuşların kanatları da hızla çırpılarak havadan yardım alır;
- Süzülerek uçuş'ta kanatlar gövde eksenine dikey olarak açık tutulur, kuş hava tabakası üstünde kayar (böylelikle yükselen hava akımlarıyla beraber kuş da yükselir, gitmek istediği yöne doğru esen rüzgârlara kendini taşıtır, hâttâ kendi düşüş hızına eşit bir yükselen akım bulursa havada hareketsiz asılı kalabilir). Aynca, çok minik kuşlar dan kdibriler üçüncü bir uçuş şekli gerçekleştirir: bir takım böcekler şeklinde kolibriler de havada asılı durabilir ya da yanlara doğru yer değiştire bilir.
Böceklerin uçuşu.
Böcekler havada asılı durarak, yanlara doğru hareket ederek ve kanat çırparak uçarlar (iri kızböcekleri haricinde). Kanat çırpma sıklığı minimum dan böcekler kelebeklerdir: lahana kelebeği sa niyede 9 kez kanat çırpar. En fazla siklikse en minik çiftkanatlılarda görülür: saniyede 1 000 çırpış. Böceklerde ortalarina ka nat çırpış sıklığıysa 200'dür (arılar).
Füzebedenllkdebekgillerden Sphirn: leı saniyede 15 m (55 km/sa), kızböceklerin den Aeschna'lar ve sığırsıneklerinden Ta banus'lar saniyede 14 m'lik hıZa ulaşabilirler. Uçuş dayanıklılığı iyi uçan böceklerde (çekirgeler, bir takım kelebekler) oldukça fazla dır. (Göç.)
Diğer hayvanlar.
Yarasalar, böğürleriyle çok fazla gelişmiş dört parmakları içinde kanat zarları gerili dması yardımıyla ellerini kanat şeklinde çırparak geceleri uçarlar. İkinci Süre'da yaşamış pterozorlar büyük bir olasılıkla yarasalar şeklinde uçuyorlardı ama her kanatlarında yâlnızca bir parmakları çok gelişmişti. Uçtuğu'' söylenen diğer hayvanlar (uçanbalık, Petaurus'lar vb.), hiçbir itici güç yaratmadan, hava akımlarından yararlanmadan'liaıtada süzülürer.
Uçuşun genel sorursan.
Bu problemler hayvanlar için de uçan makineler (balonlar, uçaklar, helikopterler, planörler) için de aynıdır ve uçan makinelerde hayvanlardan örnek alınmıştır. Ybğudük. ağırlık merkezi, hayvanın boyutlanyla kanat çırpışlarının sıklığı arasındaki bağıntılar, kaslar için kafi enerji sağlama, uçuş yönü denetimi ve engellere yaklaşma, yere konma, havalanma, dayanıklılık, maksimum hız, uzun mesafeli yönelim... şeklinde uçuş esnasında ortaya çıkan problemler büyük bir karmaşıklık.
Kaynak: Büyük Larousse
Uçuş Korkusu
Haziran 15 ve sonrası için Istanbul'dan Samsun'a en ucuz uçuş hangi şirkete aittir?
Codeshare uçuş paylaşımı nedir, bilgi verir misiniz?
gece uçuşu
isim, askerlik
- Askerî sebeple uçakların geceleyin yapmış olduğu uçuş.
- argo Erkeklerle geceleri para karşılığı ilişki kurma işi:
uçuş
isim
isim
- Uçmak işi ya da şekli:
uçuş ingilizcesi
- flight, flying
Uçuş Korkusu
Haziran 15 ve sonrası için Istanbul'dan Samsun'a en ucuz uçuş hangi şirkete aittir?
Codeshare uçuş paylaşımı nedir, bilgi verir misiniz?
YORUMLAR