Arap yarımadasında ufak bir ülke olan Umman zamanı ile ilgili genel ve kısa bilgilerin yer almış olduğu yazımız. Umman tarihçesi. Ülke, Mıs...
Arap yarımadasında ufak bir ülke olan Umman zamanı ile ilgili genel ve kısa bilgilerin yer almış olduğu yazımız. Umman tarihçesi.
Ülke, Mısır Valisi Amr ibn-ül As döneminde İslâmlığı benimsedi. Zaman içinde Ummanlılar halifeliğin belli başlı bir soydan olan kişilere geçmesine karşı çıkan İbadilik mezhebini benimsediler ve 8. yüzyılda kendi bağımsız imamlıklarını kurdular. Umman kıyıları 1508-1648 içinde Portekizlilerin denetiminde kaldı. Portekizliler 1650′ de İmam Nasır İbni Mürşed tarafınca Umman’dan çıkarıldılar 18. yüzyılda Yaariba Hanedanı’nın egemenliği esnasında güçlenen Ummanlılar, 1730’da, Portekizlilerin Şark Afrika’da bulunan Mombasa ve Zanzibar şeklinde sömürgelerini ellerine geçirdiler. 1740’lardaki iç savaşların sonunda Umman’ da, Ahmet ibni Said sultan seçildi. 1749’dan günümüze kadar Umman’ı Said’in hanedanından gelenler yönetti. Said ibni Sultan döneminde (1804-1856), Zanzi-bar, Umman’ın en mühim denizaşırı toprağı oldu. 1891’de, İngiltere ile Maskat ve Umman içinde (1970’e kadar resmi ismi buydu; aynı yıl Maskat ismi bırakıldı) meydana getirilen bir anlaşmayla, İngiltere ile Umman içinde doğan hususi ilişki, Umman’ın 1971’de BM’ye katılmasına ve tam bağımsız bir ülke olarak tanınmasına kadar sürdü. 1950 başlarında iç cenk başladı. Cenk 1975’te İran’ın yardımıyla Umman yönetimi lehine sonuçlandı.
1967’de, petrol üretilmeye başlandı. Temmuz 1970’te Sultan Said, oğlu Karabasan ibni Said tarafınca devrildi. Karabasan döneminde, köklü toplumsal ve ekonomik reformlar gerçekleştirildi. Haziran 1980′ de Umman ile ABD içinde bir antlaşma imzalandı. ABD, Umman’a yapacağı askeri ve ekonomik desteğe karşılık, ülkenin liman ve havaalanlarından yararlanma hakkı elde etti. İran-Irak Savaşı’nda yansız bir siyaset izleyen Umman, Körfez Savaşı’nda (17 Ocak-28 Şubat 1991), Müttefikler’in yanında yer aldı. Umman üslerinden kalkan ABD uçakları, Irak’ı yoğun şekilde bombaladı.
YORUMLAR