Ondan sonra adını M. de Voltaire olarak değiştirecek olan François Marie Arouet (1694-1778) çocukluğunda Paris’de Louis-le-Grand Jesuit kole...
Ondan sonra adını M. de Voltaire olarak değiştirecek olan François Marie Arouet (1694-1778) çocukluğunda Paris’de Louis-le-Grand Jesuit kolejinde eğitim görmüş oldu. Bastille’e iki ziyaretten sonrasında 1726’da İngiltere’ye giderek 1729’a dek orada kaldı. Ve İngiltere’de kalışı sırasındadır ki Locke ve Newton’un yazıları ile tanıştı ve Felsefi Mektuplar’ında açıkça görüldüğü şeklinde İngiliz yaşamındaki göreli özgürlüğe karşı hayranlık duyguları geliştirdi.25 Başka bir yerde Voltaire belirtir ki Newton, Locke ve Clarke Fransa’da baskıya uğrayacak, Roma’da hapsedilecek, ve Lizbon’da yakılacaklardı. Bununla beraber, hoşgörü için bu coşkusu 1761’de üç rahibin Lizbon’da dinadamlarına karşı olan hükümet tarafınca yakıldığı haberini işittiği vakit bunun onda yarattığı derin doyum duygusunu anlatmasının önüne geçemedi.
Voltaire 1734’de Cirey’e gitti ve orada o sıralar yayınlamamayı daha uygun bulmuş olduğu Doğa ötesi Üstüne İnceleme’sini yazdı. Newton’un Felsefesi başlıklı emek harcaması 1783’de çıktı. Voltaire felsefi düşüncelerinin çoğunu Bayle, Locke ve Newton şeklinde düşünürlerden aldı; ve bu düşünceleri duru ve nükteli yazılarda sunmada ve onlara Fransız toplumunun anlayabileceği bir şekil vermede asla kuşkusuz başarılıydı. Fakat belli bir derinliği olan bir felsefeci değildi. Locke’dan etkilenmiş olmasına rağmen, bir felsefeci olarak onunla aynı düzeyde değildi. Ve Newton üstüne yazmış olmasına rağmen, kendisi bir matematiksel fizikçi değildi.
1750’de Voltaire Büyük Frederick’in çağrısı üstüne Berlin’e gitti, ve 1752’de Maupertuis üstüne Tabip Akakia başlıklı yergisini yazdı. Bu yergi Frederick’in hoşuna gitmedi; ve felsefeci ile kral koruyucusu arasındaki ilişkiler gerginleştiği için, Voltaire 1753’de Berlin’den ayrılarak Cenova yakınlarına yerleşti. Mühim yapıtı Essai sur les moeurs 1756’da çıktı.
Voltaire 1758’de Ferney’de bir mülk eldindi. Candide 1759’da, Hoşgörü Üstüne İnceleme 1763’de, Felsefe Sözlüğü 1764’de, Bilgisiz Felsefeci 1766’da, Bolingbroke üstüne bir emek verme 1767’de, Tanrıtanırcıların İnanç Bildirimleri 1768’de çıktı. 1778 senesinde oyunu Irëne’in ilk sahnelenişinde bulunmak suretiyle Paris’e gitti ve başkentte muhteşem bir alkış tufanı ile ödüllendirildi. Fakat ilk sahnelenişin üstüne çok geçmeden Paris’te öldü.
Voltaire hakkında geniş içerik ve yazının devamı için bakınız:
http://www.toplumdusmani.net/modules/wfsection/article.php?articleid=871
YORUMLAR