Yanılsama TDK, Türk Dil Kurumu isim 1 . Yanlış idrak etme ve duyu yanılması: "Acaba benim kulağıma gelen sesler bir yanılsa...
Yanılsama
TDK, Türk Dil Kurumu
isim
1 . Yanlış idrak etme ve duyu yanılması:
2 . (ruh bilimi) Mevcud nesne ya da canlıyı yanlış, ayrımlı ya da değişik olarak idrak etme, galatıhis, illüzyon:
TDK, Türk Dil Kurumu
isim
1 . Yanlış idrak etme ve duyu yanılması:
"Acaba benim kulağıma gelen sesler bir yanılsama mıydı?"- M. C. Anday.
2 . (ruh bilimi) Mevcud nesne ya da canlıyı yanlış, ayrımlı ya da değişik olarak idrak etme, galatıhis, illüzyon:
"Abartmadığından, duygusal bir yanılsamanın söz mevzusu olmadığından emindi."- E. Bener.
YANILSAMA a.
1. Duyumsal bir verinin yanlış algılanması: Göz yanılsaması. İşitsel yanılsama. (Bk. ansikl. böl. Nöropsi- koi.)
2. Yalnızca görüntü olarak mevcud bir şeyi gerçekmiş benzer biçimde idrak etme; illüzyon: Kapıldığınız devinim izlenimi yalnızca bir yanılsamaydı. Burayı daha ilkin görmüşüm benzer biçimde geldi, sadece bu bir yanılsamaydı.
3. Gerçeklik, doğruluk izlenimi uyandıran ve sanat, hile, elçabukluğu benzer biçimde bazı oyunlarla yaratılan tesir; illüzyon: Sihirbazlık bir yanılsama sanatıdır.
4. İnanılmak istenene uygun, sadece gerçekdışı olan değerlendirme; dış görünüşe kapılan, imgelemine boyun eğen bir kimsenin düşmüş olduğu yanılgı; kuruntu, düş: Çabucak dağılan bir anlık bir yanılsama. Başaracağını düşünmek bir yanılsamaydı. Yanılsamalarıyla gerçek arasındaki yar onu bunalıma itti. Gençlik yanılsamaları.
—Psikan. Yanılsama, çocuğun çok erken çağda yaşamış olduğu bir deneyimdir. Burada, sütçocuğunun sanrıları, yeterince iyi bir anneden onları gerçeğe dönüştüren bir karşılık görür; böylece, sütçocuğu bu sanrısını gene bir sanrı olarak görebileceği benzer biçimde, dış gerçekliğe bağlı bir şey olarak da görebilir. (Bk. ansikl. böl.)
—Ruhbil. Algısal yanılsama, idrak etkinliğinin öznel ürününün, nesnel araçlaıla tanımlanabilen algılanmış nesnenin özelliklerine uygun düşmemesi vakası. (Bu fark, birçok durumda sistemli bir kalite taşır ve yasalarla ifade edilebilir.) || Birincil yanılsama Piaget'nin kuramına gore, kişinin yaşına bağlı olarak artmayan ve alan etkilerine atfedilebilecek olan algısal yanılsama. || İkincil yanılsama, yaşla beraber gelişen algısal yanılsama.(Piaget'ye gore bu yanılsamalar, ilişki kurucu algısal etkinliklerin ortaya çıkması sonucudur.) || Optik-geo- metrik yanılsama, doğru parçalarından ya da eğrilerden oluşan şekillere ilişkin algısal yanılsama; bilimsel ruhbillm tarafınca erkenden incelenmiştir (Müller-Lyer, Pog- gendorff, Delboeuf vb yanılsamaları).
—ANSİKL. Nöropsikol. Kodeks lezyonla- rında (çoğu zaman sağ beyin yarımküresi lezyonlarında) yanılsamalar çoğu zaman pa- roksistik halde doğar. En sık rastlanan yanılsamalar görsel yanılsamalardır. Bu algısal değişimler ya da metamorfopsiler nesnelerin ya da kişilerin biçimi, çevre çizgileri, boyu, sayısı ya da hareketleriyle ilgilidir. Rahat olabilecekleri benzer biçimde (makropsi, mikropsi, gerilme, çevre çizgilerinin bulanıklaşması, renklerin değişmesi ya da kaybolması, duran nesnelerin hareketli görülmesi vb.), karmaşık da olabilir (teleopsi, pelopsi, palinopsi, nesnelerin uzamda yanlış yönlendirilmesi, stereoskopik görüş yitimi vb). Yanılsama vakalarına işitme koşullannda (seslerin olduğundan daha şiddetli, daha yakın ya da, tersine, daha azca şiddetli, daha uzak sanılmasına neden olan değişimler; ton, tını değişimleri; palia- kuzi [bir konuşmada geçen sözcüklerin daha sonra sürekli olarak zihinde yinelenmesi] vb.) ve somatognozi (cisimlerin şekil ve yer değiştirmesi yanılsamalan) alanında da rastlanır.
—Psikan. Bu tümgüçlülük deneyimlerinin devamlı olarak yinelenmesi, VVİnnicott'a gore ben'in ve dış dünyanın gerçekliği duygusunun temelini oluşturur, bundan dolayı bir taraftan gerçek şelfe can verip onu güçlen dirirken, diğer taraftan sütçocuğunun dış gerçekliğe (sanki bir büyü sonucuymuş benzer biçimde ortaya çıkan ve onun kendi tûmgüç- lülüğüne ters düşmeyecek bir davranış gösteren dış gerçeklik) inanmaya başlamasını sağlar. VVİnnicott'a gore, yanılsama, hem de, birincil öznel yaratıcılıkla, gerçeklik deneyimine dayalı nesnel idrak içinde yer edinen "ara bölgeâ€yi oluşturur. Gerçeklik, geçişsel* nesneler vasıtasıyla giderek gelişir ve sonunda erişkin insanoğlunun kültürel yaşam alanını kapsar (sanat, din vb.)
1. Duyumsal bir verinin yanlış algılanması: Göz yanılsaması. İşitsel yanılsama. (Bk. ansikl. böl. Nöropsi- koi.)
2. Yalnızca görüntü olarak mevcud bir şeyi gerçekmiş benzer biçimde idrak etme; illüzyon: Kapıldığınız devinim izlenimi yalnızca bir yanılsamaydı. Burayı daha ilkin görmüşüm benzer biçimde geldi, sadece bu bir yanılsamaydı.
3. Gerçeklik, doğruluk izlenimi uyandıran ve sanat, hile, elçabukluğu benzer biçimde bazı oyunlarla yaratılan tesir; illüzyon: Sihirbazlık bir yanılsama sanatıdır.
4. İnanılmak istenene uygun, sadece gerçekdışı olan değerlendirme; dış görünüşe kapılan, imgelemine boyun eğen bir kimsenin düşmüş olduğu yanılgı; kuruntu, düş: Çabucak dağılan bir anlık bir yanılsama. Başaracağını düşünmek bir yanılsamaydı. Yanılsamalarıyla gerçek arasındaki yar onu bunalıma itti. Gençlik yanılsamaları.
—Psikan. Yanılsama, çocuğun çok erken çağda yaşamış olduğu bir deneyimdir. Burada, sütçocuğunun sanrıları, yeterince iyi bir anneden onları gerçeğe dönüştüren bir karşılık görür; böylece, sütçocuğu bu sanrısını gene bir sanrı olarak görebileceği benzer biçimde, dış gerçekliğe bağlı bir şey olarak da görebilir. (Bk. ansikl. böl.)
—Ruhbil. Algısal yanılsama, idrak etkinliğinin öznel ürününün, nesnel araçlaıla tanımlanabilen algılanmış nesnenin özelliklerine uygun düşmemesi vakası. (Bu fark, birçok durumda sistemli bir kalite taşır ve yasalarla ifade edilebilir.) || Birincil yanılsama Piaget'nin kuramına gore, kişinin yaşına bağlı olarak artmayan ve alan etkilerine atfedilebilecek olan algısal yanılsama. || İkincil yanılsama, yaşla beraber gelişen algısal yanılsama.(Piaget'ye gore bu yanılsamalar, ilişki kurucu algısal etkinliklerin ortaya çıkması sonucudur.) || Optik-geo- metrik yanılsama, doğru parçalarından ya da eğrilerden oluşan şekillere ilişkin algısal yanılsama; bilimsel ruhbillm tarafınca erkenden incelenmiştir (Müller-Lyer, Pog- gendorff, Delboeuf vb yanılsamaları).
—ANSİKL. Nöropsikol. Kodeks lezyonla- rında (çoğu zaman sağ beyin yarımküresi lezyonlarında) yanılsamalar çoğu zaman pa- roksistik halde doğar. En sık rastlanan yanılsamalar görsel yanılsamalardır. Bu algısal değişimler ya da metamorfopsiler nesnelerin ya da kişilerin biçimi, çevre çizgileri, boyu, sayısı ya da hareketleriyle ilgilidir. Rahat olabilecekleri benzer biçimde (makropsi, mikropsi, gerilme, çevre çizgilerinin bulanıklaşması, renklerin değişmesi ya da kaybolması, duran nesnelerin hareketli görülmesi vb.), karmaşık da olabilir (teleopsi, pelopsi, palinopsi, nesnelerin uzamda yanlış yönlendirilmesi, stereoskopik görüş yitimi vb). Yanılsama vakalarına işitme koşullannda (seslerin olduğundan daha şiddetli, daha yakın ya da, tersine, daha azca şiddetli, daha uzak sanılmasına neden olan değişimler; ton, tını değişimleri; palia- kuzi [bir konuşmada geçen sözcüklerin daha sonra sürekli olarak zihinde yinelenmesi] vb.) ve somatognozi (cisimlerin şekil ve yer değiştirmesi yanılsamalan) alanında da rastlanır.
—Psikan. Bu tümgüçlülük deneyimlerinin devamlı olarak yinelenmesi, VVİnnicott'a gore ben'in ve dış dünyanın gerçekliği duygusunun temelini oluşturur, bundan dolayı bir taraftan gerçek şelfe can verip onu güçlen dirirken, diğer taraftan sütçocuğunun dış gerçekliğe (sanki bir büyü sonucuymuş benzer biçimde ortaya çıkan ve onun kendi tûmgüç- lülüğüne ters düşmeyecek bir davranış gösteren dış gerçeklik) inanmaya başlamasını sağlar. VVİnnicott'a gore, yanılsama, hem de, birincil öznel yaratıcılıkla, gerçeklik deneyimine dayalı nesnel idrak içinde yer edinen "ara bölgeâ€yi oluşturur. Gerçeklik, geçişsel* nesneler vasıtasıyla giderek gelişir ve sonunda erişkin insanoğlunun kültürel yaşam alanını kapsar (sanat, din vb.)
Kaynak: Büyük Larousse
yanılsama ingilizcesi
- illusion illüzyon
YORUMLAR