yelken isim, denizcilik 1 . Rüzgâr gücünden yararlanarak geniş bir yüzey oluşturacak şekilde yan yana dikilen ve teknenin direğine...
yelken
isim, denizcilik
1 . Rüzgâr gücünden yararlanarak geniş bir yüzey oluşturacak şekilde yan yana dikilen ve teknenin direğine uygun bir şekilde takılarak onu hareket ettiren kumaş ya da şeritlerin tümü:
2 . Yelkenli:
"Yelken yarışları."- .
Atasözü, deyim ve birleşik fiiller:yelken basmak,yelken açmak,yelken dikmek,yelkenleri suya indirmek
Birleşik Sözler:yelken balığı,yelken bezi,yelken gemisi,yelken gönderi,yelken iğnesi,yelken kulak,yelken yarışı,gabya yelkeni,Latin yelkeni
Yelken Çiçeği Yetiştiriciliği
Yelken Sporu Nedir? Yelkencilik
Esrarengiz Yelken
Yelken Nedir?
Rüzgâr gücünden yararlanıp yol alması için teknelerin direklerine çekilen kalınca bezden kanat. Bolca rüzgâr alması için geniş yüzey oluşturacak şekilde çekilen yelken, çoğu zaman sık dokunmuş ve rüzgâra dayanıklı kumaşlardan seçilir. Teknenin yönünü ve hızını ayarlamak için yelken değişik yönlere çevrilebilir. Ana yelken, teknenin hızını ayarlar. Baş (flok) ve kıçtaki (böcurum) yelkenlerse teknenin dönüşlerini kolaylaştırmada kullanılır. Sadece tam denge dümenle sağlanır. Yelkenler, çoğu zaman üstünde bulundukları ve tesir yaptıkları direklerin adlarını alırlar.
Morpa Genel Kültür Ansiklopedisi
Rüzgâr gücünden yararlanıp yol alması için teknelerin direklerine çekilen kalınca bezden kanat. Bolca rüzgâr alması için geniş yüzey oluşturacak şekilde çekilen yelken, çoğu zaman sık dokunmuş ve rüzgâra dayanıklı kumaşlardan seçilir. Teknenin yönünü ve hızını ayarlamak için yelken değişik yönlere çevrilebilir. Ana yelken, teknenin hızını ayarlar. Baş (flok) ve kıçtaki (böcurum) yelkenlerse teknenin dönüşlerini kolaylaştırmada kullanılır. Sadece tam denge dümenle sağlanır. Yelkenler, çoğu zaman üstünde bulundukları ve tesir yaptıkları direklerin adlarını alırlar.
Morpa Genel Kültür Ansiklopedisi
YELKEN a.
1. Geniş bir yüzey oluşturacak şekilde yan yana dikilmiş parçalardan oluşan ve yel gücünden yararlanarak bir teknenin hareketini sağlamak için direklere çekilen, sağlam ve kalınca bezden yapılmış kanat. (Bk. ansikl. böl.)
2. Yelken açılarak meydana getirilen spor etkinliği: Yelken sporu. Yelken yarışı.
3. Yelken açmak, yola çıkmak, hareket etmek. || Yelken basmak, hareket etmek, ayrılmak. || Yelken bezi, yelken yapımında kullanılan kalınca bir guletin pruva direğine açılmış bez || Yeiken gemisi, yelkenlerin şişmesiy- ana yelken ie hareket edip yol alan vapur; yelkenli. || Yelkenleri suya indirmek, yumuşayarak direnmekten caymak.
—Denize. Yeiken ambarı, yelkenli gemilerde, yelkenlerin, tentelerin ve vardasilola- rın konulduğu ambar. || Yelken asları -* ASTAR. || Yelken bezi, yelken yapımında kullanılan, kenevir elyafından ya da bileşik elyaftan kalınca bez. || Yelken boşaltma- ki, rüzgârın estiği yönde yükselmek amacıyla orsa alabanda tiramola ederken, yelkenlerdeki rüzgârı çıkarmak. — Rüzgârın önüne düşerek ters rotaya dönüş yapılırken bir kotranın ana yelkenini bir bordadan öteki bordaya geçirmek. (Eşanl. YELKEN SÖNDüRMEK.) || Yelken boyu, bir yelkenin açılıp gerildiği andaki yüksekliği. || Yelken çıtası, YELKEN BALENİ*'nin eşanlam tısı. || Yelken dikmek, istenilen boyutta bir yelken gerçekleştirmek için yelken bezi şeritlerini dikişle birleştirmek. || Yelken doldurmak, yelkenleri rüzgârla şişirecek şekilde dümen kullanmak. || Yelken donanımı, bir geminin yelkenlerinin tümü. || Yelken donanmak, yelkenleri açmak. || Yelken donatmak, bir gemiye yelken takmak. || Yelken körletmek, fırtına çıkacağı süre, yelken uçurmamak için yelkenleri sara etmek ya da camadana vurarak yelken yüzeyini azaltmak. || Yelken okulu, yelken sporuna yeni başlayanları yetiştiren kurum. || Yelken onarımı, bir yelkenin, rüzgâr etkisiyle ya da herhangi bir nedenle yırtılmış ya da sökülmüş bölümlerini dikerek sağlamlaştırma. || Yelken oranı, ana direklerin ana armanın kapela olduğu yer ile güverte içinde kalan kısmı. || Yelken sıyırma, sert havalarda sıyırma yelkenler ile çördek yakası gevşetilerek ve cunda yarım istinga edilerek seyretme. || Yelken soymak, bir teknenin yelken donanımını, direk, seren, çubuk ve istiralyalardan çözerek arya etmek. || Yelken sporu, çeşitli tipte yelkenlilerle meydana getirilen seyahat, spor ve yarışma. (Bk. ansikl. böl.) || Yelken torbası, yarış yelkenlilerinde, içine yelkenlerin istif edilerek konulduğu sugeçirmez poşet. || Yelken uçurmak, bir yelkenden söz ederken, fırtına sebebiyle parçalanmak. || Yelken yakası, bir yelkenin kenarı ve köşesi. ( -» YAKA.) || Yelken yaprağı -* YAPRAK. || Yelken yekesi, yelkenli teknelerde kullanılan uzun ve eklemli hususi yeke. || Yelkeni kasmak, kandilisalar yardımıyla bir yelkeni olabildiğince germek. || Yelkeni sağlamlaştırmak, rüzgâr tesirinde kalan ana yelkenlerin belli bölümlerine astar geçirerek pekiştirmek. || Yelkenleri ayarlamak, yelken donanımından en iyi verimi elde etmek için, yelken yüzeyinin ağırlık merkezi ile teknenin ağırlık merkezini aynı düşey doğrultu üstüne getirmek. || Yelkenleri fora etmek FORA. || Ana yelken, guletlerin pruva direklerine ya da kotraların grandi direklerine oluşturulan, çoğu zaman devingen kare yelken. || Baş yelkenleri, pruva direğindeki yelkenlerin ve flokların tümü. || Grandi yelkeni, grandi direğinin en altına oluşturulan kare yelken. || Hafifçe hava yelkeni, yüzeyi ana yelkenden daha büyük olan yelken. (Yarış yelkenlilerinde, çoğu zaman rüzgâr azca olduğunda açılır.) || Hasır yelken, çoğu zaman Hint okyanusu'nda, Filipinler'de ve Çin denizi'n- de kullanılan teknelerde, eğik serenlere oluşturulan, hasırdan dört köşe yelken. || iyi yelken kaldırmak, yelkenli bir tekneden söz ederken, belirgin bir şekilde yana yatmadan, direklerin üst taraflarına birçok yelken açabilmek. || Kıç yelkenleri, grandi ve mizana direklerine oluşturulan yelkenler, || Moda yelkeni -» MODA. || Seren yelkeni, ka- basorta donanımlı yelkenlilerde serenlerin üstüne oluşturulan dört köşe yelken. || Toplam yelken yüzeyi, tüm yelkenlerini açmış olarak seyreden bir gemide, yelkenlerin yüzeyi. || Yan yelkenleri, flok ve vele- na yelkenleri ile yarım serenlerin üstüne oluşturulan yelkenler.
—Esk. giy. OsmanlIlar döneminde saray cücelerinin giydirilmiş olduğu bir tür başlık. (Biçimi yelkeni andırdığından bu ad verilmişti.)
—Uz. havc. Güneş yelkeni, Güneş ışımasının basıncıyla uzayda yer değiştiren yansıtıcı yüzey.
♦ sıf. Yelken biçiminde olan: Yelken kulak.
—ANSİKL. Denize. Direklere, serenlere, bumbalara ve istiralyalara oluşturulan yelkenler, rüzgârın yelken yüzeyine olabildiğince düzgüsel bir şekilde çarpması için rüzgâra çevrilir; sadece, arkadan gelen rüzgâr haricinde rüzgârın doğrultusu devamlı eğiktir. Büyük yelkenlilerde ana yelkenler geminin yol almasını elde eden yelkenlerdir, baştaki floklar ile kıçtaki bocu- rum yelkenleri yalnız geminin dönüşlerini kolaylaştırmada kullanılır. Çağdaş seyahat yelkenlilerinde, baş yelkenleri de etkin olarak teknenin yol almasına katkıda bulunur Rota kararlılığı, yelken düzleminin evvelinde incelenmesiyle elde edilir. Gerçekte, yelken donanımının merkezi, yelkenlerin biçimine ve direklerin konumuna bağlıdır, fakat mutlak denge yalnız dümenle elde edilir; dümen, yelkenlerin konumlarını değiştirmeden belirli bir rotayı korumayı sağlar. Büyük yelkenlilerde, birçok yelken vardır ve her birinin adı ayrıdır. Çoğu zaman yelkenler, üstünde bulundukları direklerin adını alır.
ikinci Dünya savaşı'ndan bu yana yelken sporunun Avrupa ve ABD'da hızla gelişmesi, direk ekibi daha hafifçe ve daha dayanıklı olan, teknesi iyileştirilmiş birçok seyahat teknesi tipinin ortaya çıkmasını ve ek olarak yelken donanımının hızla modernleşmesini elde etmiştir. Devamlı olarak meydana getirilen araştırmalar ve aeronotikten esinlenerek meydana gelen tünel deneyleri yardımıyla, yelken donanımının itme randımanı büyük seviyede arttı.
Bu alanda meydana getirilen başlıca yenilikler şunlardır:
1. çok sağlam, fazla deformasyona uğramış olmayan, rutubet tutmaz, çürümez, uzun ömürlü, sadece pamuk elyafından yapılmış yelkenlerden daha pahalı olan bileşik naylon elyafından, sonrasında polyesterden yapılmış yelkenlerin kullanılması;
2. ana yelkenlerde, Markoni, kısaca üçgen biçimli direk süresince hareket edebilen yelkenlerin benimsenmesi;
3. paraşütten türetilen çok hafifçe ve arkadan gelen her türlü rüzgârda kullanılabilen spinnaker'lann ortaya çıkması (bu yelken tipi bilhassa hafifçe rüzgârda hızın oldukça artmasını sağlamış oldu). Bir yelkenden istenilen nitelikler şunlardır: esneklik (rüzgâra karşı iyi bir dayanım), kararlılık, azca gözeneklilik ve kullanım kolaylığı.
—Spor. Yelken sporu, XIX. yy. içinde ilk grandi yelkeni yatların ortaya çıkmasıyla "yatçılık" adı altında dünyaya geldi. Bu her şeyden ilkin bir seyahat yatçılığıydı ve ingilizler bu alanda mühim bir yere sahipti. Bu devrin yelkenlileri evvelinde belirlenmiş parkurlar üstünde hız yarışları yapmakta gecikmediler. Böy- lece, en meşhurlarından biri America Cup olan ilk yelken yarışı dünyaya geldi. XX. yy.'ın başlangıcında, yatçılık hem yelkenli hem de motorlu tekneler açısından oldukça gelişti ve yat kulüpleri gitgide çoğalmaya başladı.
Daha Birinci Dünya savaşı öncesinde, yarış yatları belli kurallara bağlanmış ve eşit şansla yarışabilmeleri için sınıflara ayrılmıştı. Seyahat yatçılığı da çok etkindi ve 500 tonilatoluk yat filosu dünyanın birçok ülkesinde mühim bir yere sahipti, ikinci Dünya savaşı'ndan sonrasında yelken sporu Olimpiyat oyunlarına alındı ve yarış yatlarının çeşitli sınıfları için yarışlar düzenlenmeye başladı. Yarış yatçılığı belli bir düzene sokuldu ve bir taraftan internasyonal karşılaşmalar artarken, öte taraftan da denizci ülkelerde minik ve ucuz yatlarla meydana getirilen yelken sporu büyük bir gelişme gösterdi. ingilizler, en önemlisi Cowes yarışları olan büyük yarışlar düzenlerler. Fran- sızlar ise, Fransa kupası ve One Ton Cup şeklinde hızla internasyonal bir niteliğe kavuşmuş olan yarışlar organize ederler. Sayıları gitgide artan orta tonajlı seyahat sınıfı yat- lann katılmış olduğu yarışlar da düzenlenmektedir ikinci Dünya savaşı'ndan sonrasında yatçılık büyük teknelerden daha çok minik tonajlı teknelere ehemmiyet verdi. Ucuz, kullanılması kolay, minik seyahat tekneleri yapılmaya başladı: Beluga ve Grandin. Sahipleri tarafında kullanılabilen bu tekneler, kıyı süresince ya da nehirlerde minik gezintiler yapmayı sağlar ve ek olarak içinde olanların iyi koşullar altında seyahat etmesine olanak verir. Yelkenli teknelerle meydana getirilen yarışlar açık yelkenli otomobil deniz yat yarışı ve yelken yarışı olarak ikiye ayrılır. Yelken yarışı bilhassa Olimpiyat oyunları'nda çeşitli sınıflarda (Finn, 470, Flying Dutchman Yıldız Soling ve Tornado) yapılır. Açık deniz yat yarışları son yıllarda oldukça çoğalmıştır ve geniş bir kitlenin ve medyanın ilgisini çekmiştir (bilhassa Atlantik yarışı). Yelken sporu, internasyonal düzeyde, merkezi Londra'da bulunan ve 1907'de kurulmuş İYRU (International Yacht Ftacing Union) tarafınca yönetilir. Türkiye'de yelken sporu faaliyetleri 1957'de kurulmuş olan Yelken federasyonu tarafınca düzenlenir.
1. Geniş bir yüzey oluşturacak şekilde yan yana dikilmiş parçalardan oluşan ve yel gücünden yararlanarak bir teknenin hareketini sağlamak için direklere çekilen, sağlam ve kalınca bezden yapılmış kanat. (Bk. ansikl. böl.)
2. Yelken açılarak meydana getirilen spor etkinliği: Yelken sporu. Yelken yarışı.
3. Yelken açmak, yola çıkmak, hareket etmek. || Yelken basmak, hareket etmek, ayrılmak. || Yelken bezi, yelken yapımında kullanılan kalınca bir guletin pruva direğine açılmış bez || Yeiken gemisi, yelkenlerin şişmesiy- ana yelken ie hareket edip yol alan vapur; yelkenli. || Yelkenleri suya indirmek, yumuşayarak direnmekten caymak.
—Denize. Yeiken ambarı, yelkenli gemilerde, yelkenlerin, tentelerin ve vardasilola- rın konulduğu ambar. || Yelken asları -* ASTAR. || Yelken bezi, yelken yapımında kullanılan, kenevir elyafından ya da bileşik elyaftan kalınca bez. || Yelken boşaltma- ki, rüzgârın estiği yönde yükselmek amacıyla orsa alabanda tiramola ederken, yelkenlerdeki rüzgârı çıkarmak. — Rüzgârın önüne düşerek ters rotaya dönüş yapılırken bir kotranın ana yelkenini bir bordadan öteki bordaya geçirmek. (Eşanl. YELKEN SÖNDüRMEK.) || Yelken boyu, bir yelkenin açılıp gerildiği andaki yüksekliği. || Yelken çıtası, YELKEN BALENİ*'nin eşanlam tısı. || Yelken dikmek, istenilen boyutta bir yelken gerçekleştirmek için yelken bezi şeritlerini dikişle birleştirmek. || Yelken doldurmak, yelkenleri rüzgârla şişirecek şekilde dümen kullanmak. || Yelken donanımı, bir geminin yelkenlerinin tümü. || Yelken donanmak, yelkenleri açmak. || Yelken donatmak, bir gemiye yelken takmak. || Yelken körletmek, fırtına çıkacağı süre, yelken uçurmamak için yelkenleri sara etmek ya da camadana vurarak yelken yüzeyini azaltmak. || Yelken okulu, yelken sporuna yeni başlayanları yetiştiren kurum. || Yelken onarımı, bir yelkenin, rüzgâr etkisiyle ya da herhangi bir nedenle yırtılmış ya da sökülmüş bölümlerini dikerek sağlamlaştırma. || Yelken oranı, ana direklerin ana armanın kapela olduğu yer ile güverte içinde kalan kısmı. || Yelken sıyırma, sert havalarda sıyırma yelkenler ile çördek yakası gevşetilerek ve cunda yarım istinga edilerek seyretme. || Yelken soymak, bir teknenin yelken donanımını, direk, seren, çubuk ve istiralyalardan çözerek arya etmek. || Yelken sporu, çeşitli tipte yelkenlilerle meydana getirilen seyahat, spor ve yarışma. (Bk. ansikl. böl.) || Yelken torbası, yarış yelkenlilerinde, içine yelkenlerin istif edilerek konulduğu sugeçirmez poşet. || Yelken uçurmak, bir yelkenden söz ederken, fırtına sebebiyle parçalanmak. || Yelken yakası, bir yelkenin kenarı ve köşesi. ( -» YAKA.) || Yelken yaprağı -* YAPRAK. || Yelken yekesi, yelkenli teknelerde kullanılan uzun ve eklemli hususi yeke. || Yelkeni kasmak, kandilisalar yardımıyla bir yelkeni olabildiğince germek. || Yelkeni sağlamlaştırmak, rüzgâr tesirinde kalan ana yelkenlerin belli bölümlerine astar geçirerek pekiştirmek. || Yelkenleri ayarlamak, yelken donanımından en iyi verimi elde etmek için, yelken yüzeyinin ağırlık merkezi ile teknenin ağırlık merkezini aynı düşey doğrultu üstüne getirmek. || Yelkenleri fora etmek FORA. || Ana yelken, guletlerin pruva direklerine ya da kotraların grandi direklerine oluşturulan, çoğu zaman devingen kare yelken. || Baş yelkenleri, pruva direğindeki yelkenlerin ve flokların tümü. || Grandi yelkeni, grandi direğinin en altına oluşturulan kare yelken. || Hafifçe hava yelkeni, yüzeyi ana yelkenden daha büyük olan yelken. (Yarış yelkenlilerinde, çoğu zaman rüzgâr azca olduğunda açılır.) || Hasır yelken, çoğu zaman Hint okyanusu'nda, Filipinler'de ve Çin denizi'n- de kullanılan teknelerde, eğik serenlere oluşturulan, hasırdan dört köşe yelken. || iyi yelken kaldırmak, yelkenli bir tekneden söz ederken, belirgin bir şekilde yana yatmadan, direklerin üst taraflarına birçok yelken açabilmek. || Kıç yelkenleri, grandi ve mizana direklerine oluşturulan yelkenler, || Moda yelkeni -» MODA. || Seren yelkeni, ka- basorta donanımlı yelkenlilerde serenlerin üstüne oluşturulan dört köşe yelken. || Toplam yelken yüzeyi, tüm yelkenlerini açmış olarak seyreden bir gemide, yelkenlerin yüzeyi. || Yan yelkenleri, flok ve vele- na yelkenleri ile yarım serenlerin üstüne oluşturulan yelkenler.
—Esk. giy. OsmanlIlar döneminde saray cücelerinin giydirilmiş olduğu bir tür başlık. (Biçimi yelkeni andırdığından bu ad verilmişti.)
—Uz. havc. Güneş yelkeni, Güneş ışımasının basıncıyla uzayda yer değiştiren yansıtıcı yüzey.
♦ sıf. Yelken biçiminde olan: Yelken kulak.
—ANSİKL. Denize. Direklere, serenlere, bumbalara ve istiralyalara oluşturulan yelkenler, rüzgârın yelken yüzeyine olabildiğince düzgüsel bir şekilde çarpması için rüzgâra çevrilir; sadece, arkadan gelen rüzgâr haricinde rüzgârın doğrultusu devamlı eğiktir. Büyük yelkenlilerde ana yelkenler geminin yol almasını elde eden yelkenlerdir, baştaki floklar ile kıçtaki bocu- rum yelkenleri yalnız geminin dönüşlerini kolaylaştırmada kullanılır. Çağdaş seyahat yelkenlilerinde, baş yelkenleri de etkin olarak teknenin yol almasına katkıda bulunur Rota kararlılığı, yelken düzleminin evvelinde incelenmesiyle elde edilir. Gerçekte, yelken donanımının merkezi, yelkenlerin biçimine ve direklerin konumuna bağlıdır, fakat mutlak denge yalnız dümenle elde edilir; dümen, yelkenlerin konumlarını değiştirmeden belirli bir rotayı korumayı sağlar. Büyük yelkenlilerde, birçok yelken vardır ve her birinin adı ayrıdır. Çoğu zaman yelkenler, üstünde bulundukları direklerin adını alır.
ikinci Dünya savaşı'ndan bu yana yelken sporunun Avrupa ve ABD'da hızla gelişmesi, direk ekibi daha hafifçe ve daha dayanıklı olan, teknesi iyileştirilmiş birçok seyahat teknesi tipinin ortaya çıkmasını ve ek olarak yelken donanımının hızla modernleşmesini elde etmiştir. Devamlı olarak meydana getirilen araştırmalar ve aeronotikten esinlenerek meydana gelen tünel deneyleri yardımıyla, yelken donanımının itme randımanı büyük seviyede arttı.
Bu alanda meydana getirilen başlıca yenilikler şunlardır:
1. çok sağlam, fazla deformasyona uğramış olmayan, rutubet tutmaz, çürümez, uzun ömürlü, sadece pamuk elyafından yapılmış yelkenlerden daha pahalı olan bileşik naylon elyafından, sonrasında polyesterden yapılmış yelkenlerin kullanılması;
2. ana yelkenlerde, Markoni, kısaca üçgen biçimli direk süresince hareket edebilen yelkenlerin benimsenmesi;
3. paraşütten türetilen çok hafifçe ve arkadan gelen her türlü rüzgârda kullanılabilen spinnaker'lann ortaya çıkması (bu yelken tipi bilhassa hafifçe rüzgârda hızın oldukça artmasını sağlamış oldu). Bir yelkenden istenilen nitelikler şunlardır: esneklik (rüzgâra karşı iyi bir dayanım), kararlılık, azca gözeneklilik ve kullanım kolaylığı.
—Spor. Yelken sporu, XIX. yy. içinde ilk grandi yelkeni yatların ortaya çıkmasıyla "yatçılık" adı altında dünyaya geldi. Bu her şeyden ilkin bir seyahat yatçılığıydı ve ingilizler bu alanda mühim bir yere sahipti. Bu devrin yelkenlileri evvelinde belirlenmiş parkurlar üstünde hız yarışları yapmakta gecikmediler. Böy- lece, en meşhurlarından biri America Cup olan ilk yelken yarışı dünyaya geldi. XX. yy.'ın başlangıcında, yatçılık hem yelkenli hem de motorlu tekneler açısından oldukça gelişti ve yat kulüpleri gitgide çoğalmaya başladı.
Daha Birinci Dünya savaşı öncesinde, yarış yatları belli kurallara bağlanmış ve eşit şansla yarışabilmeleri için sınıflara ayrılmıştı. Seyahat yatçılığı da çok etkindi ve 500 tonilatoluk yat filosu dünyanın birçok ülkesinde mühim bir yere sahipti, ikinci Dünya savaşı'ndan sonrasında yelken sporu Olimpiyat oyunlarına alındı ve yarış yatlarının çeşitli sınıfları için yarışlar düzenlenmeye başladı. Yarış yatçılığı belli bir düzene sokuldu ve bir taraftan internasyonal karşılaşmalar artarken, öte taraftan da denizci ülkelerde minik ve ucuz yatlarla meydana getirilen yelken sporu büyük bir gelişme gösterdi. ingilizler, en önemlisi Cowes yarışları olan büyük yarışlar düzenlerler. Fran- sızlar ise, Fransa kupası ve One Ton Cup şeklinde hızla internasyonal bir niteliğe kavuşmuş olan yarışlar organize ederler. Sayıları gitgide artan orta tonajlı seyahat sınıfı yat- lann katılmış olduğu yarışlar da düzenlenmektedir ikinci Dünya savaşı'ndan sonrasında yatçılık büyük teknelerden daha çok minik tonajlı teknelere ehemmiyet verdi. Ucuz, kullanılması kolay, minik seyahat tekneleri yapılmaya başladı: Beluga ve Grandin. Sahipleri tarafında kullanılabilen bu tekneler, kıyı süresince ya da nehirlerde minik gezintiler yapmayı sağlar ve ek olarak içinde olanların iyi koşullar altında seyahat etmesine olanak verir. Yelkenli teknelerle meydana getirilen yarışlar açık yelkenli otomobil deniz yat yarışı ve yelken yarışı olarak ikiye ayrılır. Yelken yarışı bilhassa Olimpiyat oyunları'nda çeşitli sınıflarda (Finn, 470, Flying Dutchman Yıldız Soling ve Tornado) yapılır. Açık deniz yat yarışları son yıllarda oldukça çoğalmıştır ve geniş bir kitlenin ve medyanın ilgisini çekmiştir (bilhassa Atlantik yarışı). Yelken sporu, internasyonal düzeyde, merkezi Londra'da bulunan ve 1907'de kurulmuş İYRU (International Yacht Ftacing Union) tarafınca yönetilir. Türkiye'de yelken sporu faaliyetleri 1957'de kurulmuş olan Yelken federasyonu tarafınca düzenlenir.
Kaynak: Büyük Larousse
YELKENCİ a.
1. Yelken diken kimse.
2. Gemide yelkenleri açmak, indirmek, toplamak vb. işleriyle görevli gemici.
3. Yelken sporu meydana getiren sporcu.
1. Yelken diken kimse.
2. Gemide yelkenleri açmak, indirmek, toplamak vb. işleriyle görevli gemici.
3. Yelken sporu meydana getiren sporcu.
Kaynak: Büyük Larousse
YELKENCİLİK a. Her tür tekneyle meydana getirilen seyahat, spor ve yarışmalar.
—AnSİKL. Türkiye'de yelkencilik etkinlikleri Osmanlılarin son yıllarında başladı ve Cumhuriyetin ilk dönemlerinde sürdü. Önceleri Su sporları federasyonu'na bağlı olan yelkenciler 1936 Berlin Olimpiyat oyunları'na Prof. Süreyya Genca'nın başkanlığında Turgut Demir, Onur Birgen, Harun ülmen ve Behzat Baydar'dan kurulu takımla katıldılar. Bu sporcuların en iyi derecesi Behzat Baydar'ın elde etmiş olduğu ye- dincilik oldu. İstanbullu yelkencilerden Mahmut Bir, Avrupa Yelken şampiyona- sı'nca .beşincilik kazanmıştır (1955). Yelkencilik spor etkinlikleri, Su sporları federasyonumun dağıtılmasından (1957) sonrasında kurulan Yelken federasyonu tarafınca yürütüldü. 1972'de İzmir'de düzenlenen Akdeniz oyunları'nda türk yelkencilerin bir üçüncülük ve bir dördüncülük, 1989' da laser gençlerde Avrupa dördüncülüğü, 1992'de Balkan yelken şampiyonasında ekip birinciliği almaları bu spor branşında elde edilmiş internasyonal derecelerin en iyileri oldu. Önceleri İstanbul ve İzmir'de yaygın olan yelkencilik sporu günümüzde Ankara. Antalya, İskenderun, Hatay, Trabzon ve Sinop'ta da yapılmaktadır. Yelkencilikte Türkiye'de pirat, iyimser, finn, snipe, flying ductman, şarpi, dragon, sunfish sınıflarında yarışmalar düzenlenmekte, türk yelkenciler çeşitli internasyonal yarışmalara katılmaktadır.
—AnSİKL. Türkiye'de yelkencilik etkinlikleri Osmanlılarin son yıllarında başladı ve Cumhuriyetin ilk dönemlerinde sürdü. Önceleri Su sporları federasyonu'na bağlı olan yelkenciler 1936 Berlin Olimpiyat oyunları'na Prof. Süreyya Genca'nın başkanlığında Turgut Demir, Onur Birgen, Harun ülmen ve Behzat Baydar'dan kurulu takımla katıldılar. Bu sporcuların en iyi derecesi Behzat Baydar'ın elde etmiş olduğu ye- dincilik oldu. İstanbullu yelkencilerden Mahmut Bir, Avrupa Yelken şampiyona- sı'nca .beşincilik kazanmıştır (1955). Yelkencilik spor etkinlikleri, Su sporları federasyonumun dağıtılmasından (1957) sonrasında kurulan Yelken federasyonu tarafınca yürütüldü. 1972'de İzmir'de düzenlenen Akdeniz oyunları'nda türk yelkencilerin bir üçüncülük ve bir dördüncülük, 1989' da laser gençlerde Avrupa dördüncülüğü, 1992'de Balkan yelken şampiyonasında ekip birinciliği almaları bu spor branşında elde edilmiş internasyonal derecelerin en iyileri oldu. Önceleri İstanbul ve İzmir'de yaygın olan yelkencilik sporu günümüzde Ankara. Antalya, İskenderun, Hatay, Trabzon ve Sinop'ta da yapılmaktadır. Yelkencilikte Türkiye'de pirat, iyimser, finn, snipe, flying ductman, şarpi, dragon, sunfish sınıflarında yarışmalar düzenlenmekte, türk yelkenciler çeşitli internasyonal yarışmalara katılmaktadır.
Kaynak: Büyük Larousse
YELKENLEMEK gçz. f.
1. Yelkenli bir deniz taşıtından söz ederken, yelkenler açıp yola çıkmak.
2. Arg. Kaçıp gitmek.
Kaynak: Büyük Larousse
1. Yelkenli bir deniz taşıtından söz ederken, yelkenler açıp yola çıkmak.
2. Arg. Kaçıp gitmek.
Kaynak: Büyük Larousse
YELKENLİ sıt. ve a. Yelkeni olan, yelkenle yol alan deniz taşıtı için kullanılır: Yelkenli vapur. Bir yelkenliye binip ülkesini terk etti.
♦ sıf. Spor. Yelkenli otomobil, yalnız rüzgâr enerjisini kullanarak muntazam alanlarda (katı ya da sıkıştırılmış kum, kullanım dışı kalmış havaalanı pistleri vb.) hareket eden tekerlekli ya da kızaklı yelkenli. (Bu spor, dünya genelinde 1962'de kurulan Internasyonal Sand and Land Yachting federasyonu tarafınca yönetilmektedir.)
—ANSİKL. Tek direkli eski tip teknelerde, slooplar ya da kotralarda, çoğu zaman randa donanım kullanılır, fakat Akdeniz teknelerinde, Portekiz kıyılarında da rastlanan latin donanımı yelkenlerden yararlanılır. iki direkli teknelerde ise yalnız randa yelkenler (gulet), kare yelkenler (brik), pruva direğinde kare ve grandi direğinde randa yelkenler (brik-gulet) ile pıraçire yelkenleri kullanılır. Aynı şey üçdirekli yelkenliler için de sözkcnusudur: randa donanımlı üçdirekli latin yelkenlisi; pruva direğinde kare yelken ve öteki direklerinde randa yelkenler bulunan üçdirekli gulet; iki kare yelken ve bir randa yelken taşıyan üçdirekli barko; her direğinde kare yelkenler bulunan üçdirekli kare yelkenli; pıraçire yelkenler taşıyan lugger. Ek olarak dört ve beşdirekli latin, barko ve kare yelkenliler de vardır. Amerikan tecim birliğinde, beş ve attı direkli latin yelkenliler ile yedi direkli latin yelkenlisi (Thomas W. Law- son) da kullanılmıştır. Günümüzde kullanılan büyük yelkenlilerden yalnız okul gemisi olarak yararlanılır. Türkiye'de bocurum yelkeni en fazlaca kullanılan yelken donanımıdır; bu donanıma Hollanda'da ve Thames üstünde kullanılan harçlarda da rastlanır. Kızıldeniz'de ve Basra körfezinde kullanılan arap yelkenlileri, minik değişimlerle latin donanıma sadık kalmıştır (feluka, butr vb.). Çinhindi balıkçı tekneleri bumbasız randa yelkenler kullanırlar, çin congları ise çoğu zaman birçok ıskata yakası olan pıraçire yelkenleriyle donatılır.
Seyahat yelkenleri içinde, kotralar, seyahat tekneleri, yarış yelkenlileri ve açık deniz yarış yatları yer alır. Seyahat yelkenlilerinin tekneleri, kalıplanmış ahşaptan, kontrplaktan, çelikten, hafifçe alaşımlardan, plastikten ya da donatılı çimentodan inşa edilir. Yanın inşasında son olarak yeni teknikler kullanılır: havuz deneyi, bilgisayar hesapları, çok dayanıklı alaşımlar, çok gelişmiş üstyapılar. Çokgövdeli büyük yelkenliler, açık deniz yarışlarında gitgide daha sık olarak kullanılmaya adım atmıştır; hafiflikleri ve suya fazla batmamaları sebebiyle bu tekneler yüksek hızlara ulaşabilmekte ve büyük tekgövdelilerle başarı göstermiş bir şekilde rekabet edebilmektedir ( -» DONANIM ve GEMİ- İNŞAATI.)
♦ a. Yelkenle yürütülen vapur. (Denizcilik yönetmeliğine gore yalnız yelkenle donatılmış bir vapur yelkenli olarak kabul edilir; destek bir motoru olduğunda ise motorlu vapur adını alır.) [Bk. ansikl. böl.] || Motorlu yelkenli, motorları ile yelken donanımının eşit ehemmiyet taşımış olduğu seyahat yatı. (Teknesinin ve üstyapılarının biçimi, bu yatın konforlu iç donanımlara haiz olmasını sağlar.)
♦ sıf. Spor. Yelkenli otomobil, yalnız rüzgâr enerjisini kullanarak muntazam alanlarda (katı ya da sıkıştırılmış kum, kullanım dışı kalmış havaalanı pistleri vb.) hareket eden tekerlekli ya da kızaklı yelkenli. (Bu spor, dünya genelinde 1962'de kurulan Internasyonal Sand and Land Yachting federasyonu tarafınca yönetilmektedir.)
—ANSİKL. Tek direkli eski tip teknelerde, slooplar ya da kotralarda, çoğu zaman randa donanım kullanılır, fakat Akdeniz teknelerinde, Portekiz kıyılarında da rastlanan latin donanımı yelkenlerden yararlanılır. iki direkli teknelerde ise yalnız randa yelkenler (gulet), kare yelkenler (brik), pruva direğinde kare ve grandi direğinde randa yelkenler (brik-gulet) ile pıraçire yelkenleri kullanılır. Aynı şey üçdirekli yelkenliler için de sözkcnusudur: randa donanımlı üçdirekli latin yelkenlisi; pruva direğinde kare yelken ve öteki direklerinde randa yelkenler bulunan üçdirekli gulet; iki kare yelken ve bir randa yelken taşıyan üçdirekli barko; her direğinde kare yelkenler bulunan üçdirekli kare yelkenli; pıraçire yelkenler taşıyan lugger. Ek olarak dört ve beşdirekli latin, barko ve kare yelkenliler de vardır. Amerikan tecim birliğinde, beş ve attı direkli latin yelkenliler ile yedi direkli latin yelkenlisi (Thomas W. Law- son) da kullanılmıştır. Günümüzde kullanılan büyük yelkenlilerden yalnız okul gemisi olarak yararlanılır. Türkiye'de bocurum yelkeni en fazlaca kullanılan yelken donanımıdır; bu donanıma Hollanda'da ve Thames üstünde kullanılan harçlarda da rastlanır. Kızıldeniz'de ve Basra körfezinde kullanılan arap yelkenlileri, minik değişimlerle latin donanıma sadık kalmıştır (feluka, butr vb.). Çinhindi balıkçı tekneleri bumbasız randa yelkenler kullanırlar, çin congları ise çoğu zaman birçok ıskata yakası olan pıraçire yelkenleriyle donatılır.
Seyahat yelkenleri içinde, kotralar, seyahat tekneleri, yarış yelkenlileri ve açık deniz yarış yatları yer alır. Seyahat yelkenlilerinin tekneleri, kalıplanmış ahşaptan, kontrplaktan, çelikten, hafifçe alaşımlardan, plastikten ya da donatılı çimentodan inşa edilir. Yanın inşasında son olarak yeni teknikler kullanılır: havuz deneyi, bilgisayar hesapları, çok dayanıklı alaşımlar, çok gelişmiş üstyapılar. Çokgövdeli büyük yelkenliler, açık deniz yarışlarında gitgide daha sık olarak kullanılmaya adım atmıştır; hafiflikleri ve suya fazla batmamaları sebebiyle bu tekneler yüksek hızlara ulaşabilmekte ve büyük tekgövdelilerle başarı göstermiş bir şekilde rekabet edebilmektedir ( -» DONANIM ve GEMİ- İNŞAATI.)
♦ a. Yelkenle yürütülen vapur. (Denizcilik yönetmeliğine gore yalnız yelkenle donatılmış bir vapur yelkenli olarak kabul edilir; destek bir motoru olduğunda ise motorlu vapur adını alır.) [Bk. ansikl. böl.] || Motorlu yelkenli, motorları ile yelken donanımının eşit ehemmiyet taşımış olduğu seyahat yatı. (Teknesinin ve üstyapılarının biçimi, bu yatın konforlu iç donanımlara haiz olmasını sağlar.)
Kaynak: Büyük Larousse
yelken ingilizcesi
- naut. sail, sheet (of a sailing vessel).
- - açmak 1. to hoist sail. 2. to set sail.
- - bezi sailcloth.
- -i mayna etmek to haul down a sail, strike a sail.
- -i sarmak/toplamak to furl a sail.
- -leri suya indirmek to get down off one´s high horse; to draw in one´s horns
yelkenci
isim
1 . Yelken diken kimse.
2 . Yelkenleri açmak, indirmek, toplamak şeklinde işlerde çalışan gemici
isim
1 . Yelken diken kimse.
2 . Yelkenleri açmak, indirmek, toplamak şeklinde işlerde çalışan gemici
yelkenci ingilizcesi
1. sailmaker.
2. yardman.
3. person who participates in a sailboat or yacht race.
1. sailmaker.
2. yardman.
3. person who participates in a sailboat or yacht race.
Yelken Çiçeği Yetiştiriciliği
Yelken Sporu Nedir? Yelkencilik
Esrarengiz Yelken
YORUMLAR