Modest Musorgski’nin bestesi Bir Sergiden Tablolar’ın özellikleri, bölümleri, ilk yorumlanması hakkında bilgi. BİR SERGİDEN TABLOLAR – Modes...
Modest Musorgski’nin bestesi Bir Sergiden Tablolar’ın özellikleri, bölümleri, ilk yorumlanması hakkında bilgi.
BİR SERGİDEN TABLOLAR – Modest Musorgski
İlk yorumu: Maurice Ravel’in orkestralamasıyla 1922 Paris.
Mimar ve ressam Viktor Hartmann 1873 yılında ölmüş, bu olay yakın arkadaşı Mussorgski’yi büyük bir acıyla sarsmıştı. Hartmann’ın ölümünden sonra resim alanındaki veriminden kurulu bir sergi açılmış, besteci sergide asılı yağlı ve suluboya resimlerden esinli piyano süitini 1874 yılında tamamlamıştır. Mussorgski gördüklerini geniş fantezisi ve hayal gücüyle işleyerek ses şiirleri halinde vermiştir. «Bir Serginin Tabloları» daha sonra bazı müzikçiler tarafından orkestralanmış, bunlar arasında Ravel’in «izlenimci» fırçayla gerçekleştirdiği partisyon kıyaslanmaz üstünlüğüyle seçkinleşmiştir.
Yapıt trompetin verdiği Rus karakterli bir «gezinti» cümlesiyle başlar, ilerde daha üç defa çeşitlemelerle araya girecek olan «gezinti»lerde sergiyi gezen Mussorgski’nin kendisidir.
Resimler şöyle dizilidir:
1 — «Gnom». Tahtadan yapılmış cüce biçiminde bir fındıkkıran. Kısa bacaklı bu garip yaratığın yürüyüş ve davranışları müzikte kısa sıçramalarla yansır.
2 — «Eski Saray». Ressamın bir İtalya gezisinde yaptığı tablo. Saksofonun söylediği acılı bir melodi eski çağların bir seranadıdır sanki.
3 — «Tuilerie Bahçelerinde Oynayan Çocuklar». Paris’teki bu ünlü parkın çocuk bölümü flüt «staccato»larının büyük rol oynadığı ses oyunlarıyla çizilmiştir.
4 — «Bidlo – Polonya Öküz Arabası». Tuba’nın sunduğu halk melodisi üzerinde koca tahta tekerleklerin bozuk yollardaki sesi.
5 — «Civcivlerin Kabukları Üzerinde Dansı». Hartmann 1871′ de imparatorluk Bale Okulu öğrencilerinin civciv kılığındaki dansları için giysi taslağı hazırlamış, bunu suluboya ile resimlendirmiştir. Mussorgski resmi «scherzo» olarak düşünmüştür.
6 — «İki Polonyalı Yahudi: Samuel Goldenberg ve Schmuyle». Biri zengin, azametli, gururlu; diğeri yoksul, ezik fakat geveze. Zengin Goldenberg’in böbürlenmesi yanında Schmuyle’un trompet «staccato»ları ile belirtilen acındırıcı yakarışları.
7 — «Limojda Pazar Yeri». Arabalar, satıcı kadınlar… Hareket ve renk dolu bir müzik.
8 — «Katakomb’lar». Resimde Hartmann, mimar arkadaşı Kenel ve bir turist önderiyle Paris’in ünlü mezarları önünde. Maden nefesli çalgıların karanlık akorları, yaylı çalgıların esrarlı titreşimleri.
9 — «Baba Yaga’nın Kulübesi». Eski Rus masalındaki büyücü Baba Yaga’nın çalar saat üzerinde kabartma kulübesi Cadı ve perilerin gelişi arasında esrarlı bir «geçiş» cümlesi
10— «Kiyef in Büyük Kapısı». 1869’da Çar ikinci Aleksandr’a yapılan başarısız suikast anısına yapılmış kapı ve taç giyme töreni sesleriyle keşiş koroları karışımı bir müzik.
YORUMLAR