Cinsel Yönelim ve Eşcinsellik Cinsel yönelim, cinselliği oluşturan dört unsurdan biridir. Başka üçünden belirgin bir cinsiyette...
Cinsel Yönelim ve Eşcinsellik
Cinsel yönelim, cinselliği oluşturan dört unsurdan biridir. Başka üçünden belirgin bir cinsiyetteki (gender) bireye karşı süregelen duygusal, duygusal ve cinsel çekimle ayrılır. Cinsellikle ilgili başka üç öğe da biyolojik cinsiyet, toplumsal cinsiyet (gender) kimliği (adam ya da hanım olmaya ilişkin ruhsal duyum) ve toplumsal cinsiyet görevi (eril ya da kadınsı davranışları belirleyen kültürel normlara uyum). Tanınmış üç cinsel yönelime bakılırsa;
Eşcinsel yönelimli bireyler kimi vakit “gay†(hem hanım hem erkekler için kullanılır) ya da “lezbiyen†(yalnız hanımlar için) olarak adlandırılırlar.
Cinsel yönelim, duyguları ve kendilik terimini (self-concept) ihtiva ettiği için cinsel davranıştan farklıdır. Bireyler davranışlarıyla cinsel yönelimlerini ifade edebilecekleri benzer biçimde etmeyebilirler de.
Kişinin Cinsel Yöneliminin sebepleri nedir?
Bilim adamları tarafınca, bir kişinin cinsel yöneliminin iyi mi geliştiği hemen hemen anlaşılmamıştır. Değişik teoriler cinsel yönelimin sebepleri için değişik lar önermiştir; genetik ya da doğuştan gelen hormonal etkenler ve erken çocukluk döneminde yaşanılanlar benzer biçimde ... (Buna rağmen pek çok biliminsanı, cinsel yönelimin erken yaşlarda biyolojik, ruhsal ve toplumsal etkenlerin etkileşimiyle şekillendiği düşüncesini paylaşırlar.)
Cinsel Yönelim bir seçim midir?
Hayır. Büyük bölümü insan için cinsel yönelim buluğluk döneminde (adolescence) hiçbir cinsel tecrübe olmadan ortaya çıkmaktadır. Buna ek olarak, kimi bireyler cinsel yönelimlerini eşcinsellikten karşı cinselliğe çevirmek için seneler süresince hiçbir başarı elde edemeden uğraştıklarını ifade ederler. Bu nedenlerden dolayı psikologlar, cinsel yönelimi isteğe bağlı olarak değiştirilebilen şuurlu bir seçim olabileceğini düşünmezler.
Eşcinsellik bir zihinsel hastalık mıdır ya da duygusal bir sorun midir?
Hayır. Psikologlar, psikiyatristler ve başka sıhhat uzmanları, eşcinselliğin hastalık, zihinsel bozukluk ya da duygusal bir sorun olmadığında hemfikirdirler. 35 yıldan bu yana meydana getirilen yansız araştırmalar eşcinsel yönelimle duygusal ya da toplumsal problemler içinde herhangi bir bağın olmadığını göstermiştir.
Geçmişte eşcinsellik hakkında bilgi terapi görmekte olan lezbiyen ve gaylerden elde edildiği için cemiyet ve zihinsel hastalık uzmanları eşcinsellik ile ilgili taraflı ve gerçekdışı fikirleri savundular. Ne vakit ki araştırmacılar terapi görmeyen lezbiyen ve gaylerden gelen detayları değerlendirdiler, eşcinselliğin zihinsel bir hastalık olduğu görüşünün yanlış bulunduğunu anladılar.
Amerikan Psikiyatri Birliği 1973 senesinde yeni araştırmaların önemini tüm zihinsel ve ruhsal hastalıkları içeren resmi el kitabından “eşcinsellik†terimini çıkartarak onayladı. 1975 senesinde ise Amerikan Psikoloji Birliği bu değişikliği destekleyen bir karar çıkarttı. Kimi insanoğlu eşcinsel yönelim ile zihinsel hastalıklar içinde bir bağ kurarak onları hasta olarak damgalamaktadırlar. Bu iki birlik ise, tüm zihinsel ve ruhsal hastalıkları uzmanlarını, bunun gerçekdışı bulunduğunu ifade etmeleri mevzusunda zorlamaktadır. Eşcinselliğin bir zihinsel bozukluk olarak sınıflandırılmamasından bu yana, meydana getirilen yeni araştırmaların bulgularıyla iki birlik tarafınca bu fikir güçlendirilmiştir.
Lezbiyen ve Gayler iyi Ebeveyn olabilirler mi?
Evet. Eşcinsel ve karşı cinsel ebeveynlerce yetiştirilen evlatların karşılaştırıldığı emek harcamalar sonucunda iki guruptaki çocuklar içinde zeka, ruhsal uyum, toplumsal uyum, dostlarıyla iyi ilişkiler kurma, toplumsal cinsiyet rol kimliklerin gelişimi ya da cinsel yönelimin gelişimi bakımından hiçbir fark bulunmamıştır.
Eşcinsellikle ilgili bir başka stereo tip de eşcinsel adamların ufaklıklara cinsel rahatsızlık etme eğilimlerinin karşı cinsel erkeklerden daha çok olduğu düşüncesidir. Eşcinsellerin, karşı cinsellerden daha çok, ufaklıklara cinsel tacizde bulundukları hakkında hiçbir kanıt yoktur.
Niçin kimi lezbiyen ve gayler cinsel yönelimlerini başkalarına açıklıyorlar?
Çünkü bu taraflarını diğerleriyle paylaşmak, zihinsel sağlıkları için önemlidir. Lezbiyen ve gayler için açılma olarak tanımlanan kimlik gelişimi sürecinin ruhsal uyumla (adjustment) sıkı bir bağlantısı vardır. Gay ve lezbiyen kimliği ne kadar pozitif olursa, kişinin zihinsel sağlığı ve kendine itimatı de o denli iyi olacaktır.
Kimi gay ve lezbiyenler için açılma (coming- out) süreci niçin zor olsa gerek?
Yanlış stereotipler ve önyargılar lezbiyen ve gayler için açılma sürecini duygusal problemlerin yaşanabildiği sıkıntılı bir süreç haline getiriyor. Lezbiyen ve gayler, kendi cinslerinin çekiciliğinin farkına ulaşmaya başladıklarında kendilerini değişik ve yalnız hissederler. Bununla birlikte aile, dostlar, çabalama arkadaşları ve dinsel kurumlar tarafınca reddedilme olasılığı da korkutucudur.
Bunlara ek olarak, eşcinseller ayrımcılığın ve şiddetin de daima hedefi olmuşlardır. Şiddetin ve ayrımcılığın tehdidi de gay ve lezbiyenlerin gelişiminin önünde mühim bir engeldir. 1989'; da meydana getirilen bir ulusal araştırmada gaylerin %5'; inin, lezbiyenlerin ise %10'; unun gay ve lezbiyen olmalarıyla ilişkili olarak fizyolojik saldırıya ve tecavüze uğramış olduğu, %47'; sinin ise yaşamları sürecinde ayrımcılığa maruz kaldıkları saptandı. (Başka araştırmalar da buna benzer yüksek oranda ayrımcılığı ve sertliği saptamışlardır.)
Lezbiyen ve gaylere karşılaştıkları önyargılar ve ayrımcılıkla mücadelelerinde yardım etmek için ne yapılabilir?
Lezbiyen ve gaylere karşı pozitif bir tavrı benimseyenlerin büyük bölümü bir ya da daha çok gay ve lezbiyen tanıdıklarını söylerler. Bundan dolayı, psikologlar bir grup olarak gay ve lezbiyenlere karşı negatif tavrın onlarla birebir yaşanılanlardan değildir stereo tiplerden ve önyargılardan landığını düşünürler.
Bununla beraber, başka azınlık gruplarında olduğu benzer biçimde ayrımcılığa ve şiddete karşı korunma çok önemlidir. Bir takım eyaletler kişinin cinsel yönelimini temel alan sertliği değişik olana karşı duyulan nefretin doğurduğu suçlar olarak görürler ve sekiz Amerikan eyaletinde cinsel ayrımcılığa karşı yasalar uygulanmaktadır.
Terapi ile cinsel yönelim değiştirilebilir mi?
Hayır. Her ne kadar eşcinsel eğilim zihinsel bir hastalık olmasa ve lezbiyen ve gaylerin karşı cinselliğe dönüştürme çabasında herhangi bir bilimsel bulgu bulunmasa da, bir takım bireyler kendi cinsel yönelimlerini ya da başka bireylerinkini (evlatları için terapi talepleri olan aileler benzer biçimde) değişiklik yapmak isteyebilirler. Bu tür terapiyi üstüne alan kimi terapistler danışanlarının cinsel yönelimlerini (eşcinsellikten karşı cinselliğe) değiştirdiklerini rapor etmişlerdir. Bu raporlarda meydana getirilen araştırma sonucunda kuşku uyandıran faktörler bulunmuştur: Bu iddiaların çoğu zihinsel sıhhat araştırmacılarından değildir, cinsel yönelime ideolojik açıdan bakan organizasyonlardan gelmiştir. Bununla birlikte tedavi süreci ve sonuçlarının da belgelendirilmesi yetersizdir. Bunun yanı sıra danışanın tedavi sonrası durumunun gözlem süresi de çok kısadır.
1990 senesinde Amerikan Psikoloji Birliği dönüşüm terapilerinin netice vermediğine tam aksine yarardan çok zarar verdiğini bilimsel kanıtlarla bildirmiştir. Kişinin cinsel eğiliminin değiştirilmesi, cinsel davranışlarının değiştirilmesinden ibaret değildir. Çünkü, söz konusu bir terapi kişinin duygusal ve cinsel dünyasını, duygularını değiştirmeyi, kişinin kendilik terimini ve toplumsal kimliğinin yeniden yapılandırılmasını gerektirecektir. Bir takım zihinsel sıhhat uzmanlarının cinsel yönelimi dönüştürme çabasında olmalarına rağmen; ötekileri, hastalık olmayan ve kişinin kimliği için çok mühim olan bu şahsi özelliği değişiklik yapma çabasının etiğini sorgulamaktadırlar.
Terapi talebinde bulunan her gay ve lezbiyen cinsel yönelimlerini değişiklik yapmak istememektedir. Gay ve lezbiyenler açılmak ve önyargılar, ayrımcılık ve şiddetle kafa etmek için ruhsal yardım talebinde bulunuyorlar.
Cemiyet için eşcinsellik hakkında daha çok eğitim görmek niçin önemlidir?
İnsanların cinsel yönelimler ve eşcinsellik hakkında eğitilmesi eşcinsellik karşıtı önyargıların azalmasını elde edecektir. Eşcinsellik hakkında doğru bilgiler bilhassa kendi cinsel kimlikleriyle çatışma içinde bulunan genç insanoğlu için önemlidir. Bu bilgilere ulaşmakla kişinin cinsel yöneliminin etkilenmesi benzer biçimde bir kaygı ya da korku geçersizdir.
Cinsel yönelim, cinselliği oluşturan dört unsurdan biridir. Başka üçünden belirgin bir cinsiyetteki (gender) bireye karşı süregelen duygusal, duygusal ve cinsel çekimle ayrılır. Cinsellikle ilgili başka üç öğe da biyolojik cinsiyet, toplumsal cinsiyet (gender) kimliği (adam ya da hanım olmaya ilişkin ruhsal duyum) ve toplumsal cinsiyet görevi (eril ya da kadınsı davranışları belirleyen kültürel normlara uyum). Tanınmış üç cinsel yönelime bakılırsa;
- kişinin kendi cinsiyetinden herhangi birine yönelmesi eşcinsellik,
- kişinin karşı cinsiyetten herhangi birine yönelmesi karşıcinsellik,
- kişinin her iki cinsiyete de yönelmesi biseksüelliktir.
Eşcinsel yönelimli bireyler kimi vakit “gay†(hem hanım hem erkekler için kullanılır) ya da “lezbiyen†(yalnız hanımlar için) olarak adlandırılırlar.
Cinsel yönelim, duyguları ve kendilik terimini (self-concept) ihtiva ettiği için cinsel davranıştan farklıdır. Bireyler davranışlarıyla cinsel yönelimlerini ifade edebilecekleri benzer biçimde etmeyebilirler de.
Kişinin Cinsel Yöneliminin sebepleri nedir?
Bilim adamları tarafınca, bir kişinin cinsel yöneliminin iyi mi geliştiği hemen hemen anlaşılmamıştır. Değişik teoriler cinsel yönelimin sebepleri için değişik lar önermiştir; genetik ya da doğuştan gelen hormonal etkenler ve erken çocukluk döneminde yaşanılanlar benzer biçimde ... (Buna rağmen pek çok biliminsanı, cinsel yönelimin erken yaşlarda biyolojik, ruhsal ve toplumsal etkenlerin etkileşimiyle şekillendiği düşüncesini paylaşırlar.)
Cinsel Yönelim bir seçim midir?
Hayır. Büyük bölümü insan için cinsel yönelim buluğluk döneminde (adolescence) hiçbir cinsel tecrübe olmadan ortaya çıkmaktadır. Buna ek olarak, kimi bireyler cinsel yönelimlerini eşcinsellikten karşı cinselliğe çevirmek için seneler süresince hiçbir başarı elde edemeden uğraştıklarını ifade ederler. Bu nedenlerden dolayı psikologlar, cinsel yönelimi isteğe bağlı olarak değiştirilebilen şuurlu bir seçim olabileceğini düşünmezler.
Eşcinsellik bir zihinsel hastalık mıdır ya da duygusal bir sorun midir?
Hayır. Psikologlar, psikiyatristler ve başka sıhhat uzmanları, eşcinselliğin hastalık, zihinsel bozukluk ya da duygusal bir sorun olmadığında hemfikirdirler. 35 yıldan bu yana meydana getirilen yansız araştırmalar eşcinsel yönelimle duygusal ya da toplumsal problemler içinde herhangi bir bağın olmadığını göstermiştir.
Geçmişte eşcinsellik hakkında bilgi terapi görmekte olan lezbiyen ve gaylerden elde edildiği için cemiyet ve zihinsel hastalık uzmanları eşcinsellik ile ilgili taraflı ve gerçekdışı fikirleri savundular. Ne vakit ki araştırmacılar terapi görmeyen lezbiyen ve gaylerden gelen detayları değerlendirdiler, eşcinselliğin zihinsel bir hastalık olduğu görüşünün yanlış bulunduğunu anladılar.
Amerikan Psikiyatri Birliği 1973 senesinde yeni araştırmaların önemini tüm zihinsel ve ruhsal hastalıkları içeren resmi el kitabından “eşcinsellik†terimini çıkartarak onayladı. 1975 senesinde ise Amerikan Psikoloji Birliği bu değişikliği destekleyen bir karar çıkarttı. Kimi insanoğlu eşcinsel yönelim ile zihinsel hastalıklar içinde bir bağ kurarak onları hasta olarak damgalamaktadırlar. Bu iki birlik ise, tüm zihinsel ve ruhsal hastalıkları uzmanlarını, bunun gerçekdışı bulunduğunu ifade etmeleri mevzusunda zorlamaktadır. Eşcinselliğin bir zihinsel bozukluk olarak sınıflandırılmamasından bu yana, meydana getirilen yeni araştırmaların bulgularıyla iki birlik tarafınca bu fikir güçlendirilmiştir.
Lezbiyen ve Gayler iyi Ebeveyn olabilirler mi?
Evet. Eşcinsel ve karşı cinsel ebeveynlerce yetiştirilen evlatların karşılaştırıldığı emek harcamalar sonucunda iki guruptaki çocuklar içinde zeka, ruhsal uyum, toplumsal uyum, dostlarıyla iyi ilişkiler kurma, toplumsal cinsiyet rol kimliklerin gelişimi ya da cinsel yönelimin gelişimi bakımından hiçbir fark bulunmamıştır.
Eşcinsellikle ilgili bir başka stereo tip de eşcinsel adamların ufaklıklara cinsel rahatsızlık etme eğilimlerinin karşı cinsel erkeklerden daha çok olduğu düşüncesidir. Eşcinsellerin, karşı cinsellerden daha çok, ufaklıklara cinsel tacizde bulundukları hakkında hiçbir kanıt yoktur.
Niçin kimi lezbiyen ve gayler cinsel yönelimlerini başkalarına açıklıyorlar?
Çünkü bu taraflarını diğerleriyle paylaşmak, zihinsel sağlıkları için önemlidir. Lezbiyen ve gayler için açılma olarak tanımlanan kimlik gelişimi sürecinin ruhsal uyumla (adjustment) sıkı bir bağlantısı vardır. Gay ve lezbiyen kimliği ne kadar pozitif olursa, kişinin zihinsel sağlığı ve kendine itimatı de o denli iyi olacaktır.
Kimi gay ve lezbiyenler için açılma (coming- out) süreci niçin zor olsa gerek?
Yanlış stereotipler ve önyargılar lezbiyen ve gayler için açılma sürecini duygusal problemlerin yaşanabildiği sıkıntılı bir süreç haline getiriyor. Lezbiyen ve gayler, kendi cinslerinin çekiciliğinin farkına ulaşmaya başladıklarında kendilerini değişik ve yalnız hissederler. Bununla birlikte aile, dostlar, çabalama arkadaşları ve dinsel kurumlar tarafınca reddedilme olasılığı da korkutucudur.
Bunlara ek olarak, eşcinseller ayrımcılığın ve şiddetin de daima hedefi olmuşlardır. Şiddetin ve ayrımcılığın tehdidi de gay ve lezbiyenlerin gelişiminin önünde mühim bir engeldir. 1989'; da meydana getirilen bir ulusal araştırmada gaylerin %5'; inin, lezbiyenlerin ise %10'; unun gay ve lezbiyen olmalarıyla ilişkili olarak fizyolojik saldırıya ve tecavüze uğramış olduğu, %47'; sinin ise yaşamları sürecinde ayrımcılığa maruz kaldıkları saptandı. (Başka araştırmalar da buna benzer yüksek oranda ayrımcılığı ve sertliği saptamışlardır.)
Lezbiyen ve gaylere karşılaştıkları önyargılar ve ayrımcılıkla mücadelelerinde yardım etmek için ne yapılabilir?
Lezbiyen ve gaylere karşı pozitif bir tavrı benimseyenlerin büyük bölümü bir ya da daha çok gay ve lezbiyen tanıdıklarını söylerler. Bundan dolayı, psikologlar bir grup olarak gay ve lezbiyenlere karşı negatif tavrın onlarla birebir yaşanılanlardan değildir stereo tiplerden ve önyargılardan landığını düşünürler.
Bununla beraber, başka azınlık gruplarında olduğu benzer biçimde ayrımcılığa ve şiddete karşı korunma çok önemlidir. Bir takım eyaletler kişinin cinsel yönelimini temel alan sertliği değişik olana karşı duyulan nefretin doğurduğu suçlar olarak görürler ve sekiz Amerikan eyaletinde cinsel ayrımcılığa karşı yasalar uygulanmaktadır.
Terapi ile cinsel yönelim değiştirilebilir mi?
Hayır. Her ne kadar eşcinsel eğilim zihinsel bir hastalık olmasa ve lezbiyen ve gaylerin karşı cinselliğe dönüştürme çabasında herhangi bir bilimsel bulgu bulunmasa da, bir takım bireyler kendi cinsel yönelimlerini ya da başka bireylerinkini (evlatları için terapi talepleri olan aileler benzer biçimde) değişiklik yapmak isteyebilirler. Bu tür terapiyi üstüne alan kimi terapistler danışanlarının cinsel yönelimlerini (eşcinsellikten karşı cinselliğe) değiştirdiklerini rapor etmişlerdir. Bu raporlarda meydana getirilen araştırma sonucunda kuşku uyandıran faktörler bulunmuştur: Bu iddiaların çoğu zihinsel sıhhat araştırmacılarından değildir, cinsel yönelime ideolojik açıdan bakan organizasyonlardan gelmiştir. Bununla birlikte tedavi süreci ve sonuçlarının da belgelendirilmesi yetersizdir. Bunun yanı sıra danışanın tedavi sonrası durumunun gözlem süresi de çok kısadır.
1990 senesinde Amerikan Psikoloji Birliği dönüşüm terapilerinin netice vermediğine tam aksine yarardan çok zarar verdiğini bilimsel kanıtlarla bildirmiştir. Kişinin cinsel eğiliminin değiştirilmesi, cinsel davranışlarının değiştirilmesinden ibaret değildir. Çünkü, söz konusu bir terapi kişinin duygusal ve cinsel dünyasını, duygularını değiştirmeyi, kişinin kendilik terimini ve toplumsal kimliğinin yeniden yapılandırılmasını gerektirecektir. Bir takım zihinsel sıhhat uzmanlarının cinsel yönelimi dönüştürme çabasında olmalarına rağmen; ötekileri, hastalık olmayan ve kişinin kimliği için çok mühim olan bu şahsi özelliği değişiklik yapma çabasının etiğini sorgulamaktadırlar.
Terapi talebinde bulunan her gay ve lezbiyen cinsel yönelimlerini değişiklik yapmak istememektedir. Gay ve lezbiyenler açılmak ve önyargılar, ayrımcılık ve şiddetle kafa etmek için ruhsal yardım talebinde bulunuyorlar.
Cemiyet için eşcinsellik hakkında daha çok eğitim görmek niçin önemlidir?
İnsanların cinsel yönelimler ve eşcinsellik hakkında eğitilmesi eşcinsellik karşıtı önyargıların azalmasını elde edecektir. Eşcinsellik hakkında doğru bilgiler bilhassa kendi cinsel kimlikleriyle çatışma içinde bulunan genç insanoğlu için önemlidir. Bu bilgilere ulaşmakla kişinin cinsel yöneliminin etkilenmesi benzer biçimde bir kaygı ya da korku geçersizdir.
Cinsel Yönelimler - Biseksüellik
Cinsel Yönelimler - Otoseksüellik
Cinsel Yönelimler - Panseksüellik
Morpa Genel Kültür Ansiklopedisi
Eşcinsellik
Kendi cinsinden kimselerle cinsel ilişkide bulunma ya da kendi cinsinden kimselere cinsel eğilim duyma şartları, homoseksüellik. Eşcinsel sözcüğü genellikle adam eşcinseller için kullanılırsa da, kadındaki eşcinselliği de anlatır. Eşcinsel hanımlar için ise, çoğu zaman lesbiyen (Yunan şairi Sappho'nun yaşamış olduğu Lesbos Adası'ndan) sözcüğü yeğlenmektedir. Eşcinsellik, eski çağlardan günümüze kadar cemiyet içinde çoğu zaman yadsınmış ve yanlış bir şekilde, cinsel sapıklık olarak değerlendirilmiştir. Bununla beraber, meydana getirilen araştırmalar, kimi ilkel topluluklarda eşcinselliğin tepki görmediğini ortaya çıkarmıştır. Bu topluluklarda eşcinsellerin bir arada yaşayabildikleri, karşı cinse özgü giysileri serbestçe giyebildikleri saptanmıştır. Eşcinselliğin nedenlerine ilişkin türlü görüşler ileri sürülmüştür. Bu tür şeyler içinde yaygınlık kazanan görüş, bu eğilimin cinsel güdülerde bir bozukluk sonucu ortaya çıkan kalıtsal bir sapkınlık olduğuydu. Bu görüş, eşcinsellerde cinsel özelliklerin düzgüsel gelişimlerini tamamlayarak "adam"liğe ya da "dişi"liğe ulaşamadıklarını öne sürüyordu. Fakat bu mevzuda meydana getirilen bilimsel emek harcamalar, cinselliğin, birbirlerinden kati dışlamalarla ayrılabilen iki kutup oluşturduğu mevzusunda kuşkular uyandırdı. Kimi hayvanlarda, bir cinsiyetten diğerine geçişin kutuplaşma şeklinde olmadığı, tüm hayvanlarda ise, iki cinsiyet arası oluşumların yaygın olduğu ortaya çıkarıldı. İnsanlarda ise erkeksi ya da kadınsı olarak nitelenen özelliklerin yaşamda tam bir cinsel kişiliği belirlemeye yetmediği görülüyordu. Günümüzde en yaygın şekilde kabullenilen bilimsel görüş ise, eşcinsellerin ruhsal yapılarındaki farklılıkların ortaya çıkarılması ve anlaşılması yolundadır. Günümüz toplumunda eşcinsellik eskiye bakılırsa daha çok kabullenilmekteyse de, eşcinseller ile alakalı yanlış kanılar, inanışlar ve görüşler büyük seviyede geçerlidir.
Kaynak:msxlabs.org
YORUMLAR