Tümce Vurgusu Sözcük vurgusunda gösterdiğimiz benzer biçimde, tümce içinde ya·da sözcük öbeğinde bir sözcüğün ötekilere oranla daha baskılı...
Tümce Vurgusu
Sözcük vurgusunda gösterdiğimiz benzer biçimde, tümce içinde ya·da sözcük
öbeğinde bir sözcüğün ötekilere oranla daha baskılı bir şekilde
söyleme ve seslendirme işine vurgu adı verilir. Tümce içinde bir
sözcüğü ya da öbeği ötekilere nazaran değişik söyleme, onu önemsemenin
sonucudur. Önemsediğimiz ögeyi, vurgulamanın ya da belirtmenin bir
yolu, onu yükleme yaklaştırmaktır. Bunun haricinde ögeleri yerli yerine
tam oturmuş, düz bir tümcede vurguyu çoğu zaman yüklemin kendisi,
kimileyin de vakit bildiren zarf tümleci üstüne çeker.
Tümcede kelimelerin dizilişini bozmadan, farklılaştırmadan de
cümleye değişik mana katarız. Buna duyuş vurgusu ismini verenler de
var. Diyelim ki şöyleki bir cümlemiz var: “Ben size orada gerçeği
açıklayacağım.†Bu cümleyi olduğu benzer biçimde, dümdüz söylersek,
kelimelerin anlamı haricinde karşınızdakine bir şey düşündürüp
sezdirmeyiz. Oysa cümleyi oluşturan kimi sözcükleri ve bunların kimi
hecelerini vurgulayarak söylersek cümlenin anlamında ve duygusal
tonunda bazı değişmeler yaparız. “Ben size orada gerçeği
açıklayacağım.†(Başkası değildir, izah etme işini ben yapacağım.) “Ben
size orada gerçeği açıklayacağım.†(Başka birisine değildir, size
açıklayacağım.) “Ben size orada gerçeği açıklayacağım.†(Başka bir
yerde değildir, orada açıklayacağım. “Ben size orada gerçeği
açıklayacağım.†(Başka bir şeyi değildir, gerçeği açıklayacağım..) “Ben
size orada gerçeği açıklayacağım.†(Izah etme işini kesinlikle
yapacağım…)
YORUMLAR