Plaka tektoniği teorisine bakılırsa, iki plakanın birbiriyle çarpışması sonucu, karadaki dağlar oluşur. Dağlar, genel olarak üç ana sınıfa a...
Plaka tektoniği teorisine bakılırsa, iki plakanın birbiriyle çarpışması sonucu, karadaki dağlar oluşur.
Dağlar, genel olarak üç ana sınıfa ayrılır:
1-Volkanik dağlar
2-Kırık dağlar
3-Kıvrım dağlar
Volkanik dağlar, bir volkanik püskürme sonucunda oluşmaktadır. Bu tür durumlar karada ya da okyanus tabanında, oluşabilir. And Dağları, bunun bir örneğidir.
Kırık dağlar, Büyük bir iç gerilim, yerkabuğunun dev parçalarını kırar ve büker. Bu şekilde dağlar, bir yanda keskin olarak yükselir ve başka yanda merdiven benzeri bir yapıya haizdir.
Kıvrım dağlar, iki plakanın karşı karşıya geldiği süre oluşur. Plaka kırıklarının, çarpışma olmayan türüdür. Bu şekilde dağların tepeleri eğridir. Alp ve Himalaya dağları, kıvrım dağlardır. Kıvrılan tabakaların, aşağı doğru çanaklaşan kısımlarına senklinal, kubbeleşen kısımlarına antiklinal denir. Kıvrılmayla yükselen yerlerde, sıradağlar oluşur.
Volkan, yerkabuğundaki bir açıklıktan, magmanın yüzeye ulaşmasıdır. Sıcak magmanın geçmiş olduğu yola, volkanik baca denir. Magmaya yüzeye ulaştığında lav denir. Volkanın tepesindeki açıklığa krater denir.
Bir takım volkanlar, tepede çok büyük bir çukura haizdir. Buna kaldera denir. Kaldera, bir volkanın tepesinden fışkıran lavların çökmesinin bir sonucudur. Kimi zaman bir kaldera, bir çökmeden çok, şiddetli patlama ile oluşur. Bir volkanın lavı, dışarı aktığında, sıcaklığı 10000 °C' dir. Hızla soğur ve katılaşır. Lav, soğuduktan sonrasında, etrafındaki açıklığa toplanan malzemelere, volkanın konisi denir.
YORUMLAR