delalet: söz ile anlam arasındaki bağlantı. bir sözcüğün okunduğu ya da söylendiği zaman beyinde canlandırdığı anlam. iki başlıkta incelenir...
delalet: söz ile anlam arasındaki bağlantı. bir sözcüğün okunduğu ya da söylendiği zaman beyinde canlandırdığı anlam. iki başlıkta incelenir:
sözle alakalı olmayan delalet (gayr-i lafzi delalet): bu da ikiye ayrılır:
delalet-i vaz’iyye: sözcükle anlamı arasında sözle ilgili olmayan çağrışıma dayalı bir bağlantı vardır. şemsiyenin yağmuru anımsatması gibi.
delalet-i akliye: parçanın bütünü, eserin yayıncısını, kainatın allah’ı anımsatması gibi.
sözle alakalı delâlet (lafz-ı delalet): bu da üçe ayrılır:
delâlet-i mutabıkiye (uygunluk): sözün, ifade ettiği şeyin bütününü ifade etmesi. örneğin ev denince bütün odalarının akla gelmesi gibi.
delâlet-i tazammuniye: sözün ifade ettiği şeyin bir bölümünü ifade etmesi. musluktan çeşme, evden oda gibi.
delalet-i iltizamiye: sözün kendi anlamı için gerekli olan bir başka anlamda kullanılması. eli açık, gönlü geniş, ağzı sıkı gibi.
YORUMLAR