Kuvvet ölçerdir. Dinamometrenin yapısında esnek yay bulunmaktadır. Üstünde ise ölçeklendirilmiş bir gösterge vardır. Uygulanan kuvvetin büyü...
Kuvvet ölçerdir. Dinamometrenin yapısında esnek yay bulunmaktadır. Üstünde ise ölçeklendirilmiş bir gösterge vardır. Uygulanan kuvvetin büyüklüğü bakımından yay gerilir ve kuvvet kıymeti gösterge üstünde okunması mümkün. Cisimlerin kuvvetlerini ölçmede kullanılır.Dinamometre Nedir
Dinamometre, döner bir makinenin çıkış kuvvetini ölçmede kullanılan aygıttır.
Dinamometre (ya da kuvvetölçer) en fazla, bir elektrik motorunun ya da bir otomobil motorunun at enerjisini ölçmede kullanılır. Döner bölüme uygulanan burma kuvveti (moment) ile açısal hızın çarpımı, kuvveti verir. Kuvvet ölçen dinamometrelerden en yaygın kullanılanı, esnek bir metal halkadan oluşur. Bu halkayı sıkıştıracak şekilde bir kuvvet yüklendiğinde halka burulur ve burulma miktarına gore kuvvet ölçülür. Cismin uyguladığı kuvvet ne kadar büyükse yay o denli gerilir. Dinamometrede ölçülen değerler, Newton birimiyle (N) gösterilir. (1 Newton = 1/9,81 kilo)
Dinamometreler metallerin esneklik özelliğinden yararlanılarak yapılmıştır. İç içe geçmiş iki borudan oluşur. İçteki boruda yay asılıdır. İçteki borunun üstü eşit olarak bölmelendirilmiştir. Cisim içteki borunun ucundaki çengele takılır. Yer cismi ne kadar kendine doğru çekebilirse o cismin ağırlığı o kadardır.Bununla birlikte bu Dinamometrelerin küçüğü de vardır.Bu tür durumlar ise daha ufak birimli kuvvetleri ölçer .
Dinamometreler metallerin esneklik özelliğinden yararlanılarak yapılmıştır. İç içe geçmiş iki borudan oluşur. İçteki boruda yay asılıdır. İçteki borunun üstü eşit olarak bölmelendirilmiştir. Cisim içteki borunun ucundaki çengele takılır. Yer cismi ne kadar kendine doğru çekebilirse o cismin ağırlığı o kadardır.
Dinamometrelerin üstünde ölçebileceği maksimum (azami) kuvvet yazılıdır. Şžayet bu maksimum kuvvetten daha büyük bir kuvvet uygulanırsa dinamometre kırılır, en azından esnekliği bozulur.Rahat bir dinamometre iyi mi hazırlanmış olur?
1 -
Bir cismin ağırlığını ya da cisme etkiyen kuvveti ölçmeye yarayan alete “dinamometre†denir. Sarma gösterim bir ucuna kancalı bağlama parçasını geçirin. Gösterim alt ucuna ise hidrostatik terazinin hususi kefesini asınız. Karton şeridi, sarma yaya paralel olacak şekilde yerleştirin. Kefe boşken gösterge olarak kullandığımız telin hizasını karton şerit üstünde işaretleyip sıfır yazınız. Kefeye 1 kilo'lık kütleyi koyunuz. Sarma yay dengeye ulaştığında göstergenin karton şerit üstünde gösterdiği hizayı işaretleyip 10 yazınız. Cetvel yardımıyla O ile 10 arasını 10 eşit bölüme bölünüz. Yaptığınız kolay bir dinamometredir.
Bununla ağırlığı 10 N'u geçmeyen cisimlerin ağırlıklarını ölçebilirsiniz.
Dinamometreler “Esnek cisimlere eşit kuvvetler uygulandığında, uzama miktarları da eşit olur†kuralından yararlanılarak yapılmıştır.
Dinamometreler, hangi konumda ölçüm yapılacaksa o konuma gore ayarlanmalıdır.
***Mühim not: Dinamometreler değişik ağırlıklara gore ayarlanmıştır(100g-f, 200g-f, 400g-f, 1kg-f...vb.). Mesela 300g-f ağırlığındaki bir cismi, 100g-f ‘lik bir dinamometrede tartmaya çalışırsak, dinamometrenin esneklik özelliği kaybolacağından dolayı bozulacaktır.
1 kilo’ lık kütleye tesir eden yer çekimi kuvveti 9,8 N’ dur. Bu kıymet ortalama 10 N alınır.
Kuvvet, kuvvetle dengelenir:Her etkiye karşılık eşit büyüklükte zıt yönlü bir tepki kuvveti vardır.
Bir cisme etkiyen kuvvet, başka bir kuvvetle dengelenir. Doğrusu her tesir kuvvetine karşı bir tepki kuvveti oluşur. Tesir ve tepki kuvveti birbirini dengeler.
2 -
Deney için;
1. Yay
2. Tahta ayaklar
3. Kefe
4. Ağırlık
5. Karton (Cetvel için)
Bu parçaları kullanarak üstteki resimdeki şeklinde bir dinamometre yapabilirsiniz.
YORUMLAR