Huỳnh Phú Sổ kimdir, ne yapmıştır? Huỳnh Phú Sổ hayat hikayesi, biyografisi, felsefesi hakkında bilgi. Huỳnh Phú Sổ Huỳnh Phú Sổ; Huyen olar...
Huỳnh Phú Sổ kimdir, ne yapmıştır? Huỳnh Phú Sổ hayat hikayesi, biyografisi, felsefesi hakkında bilgi.
Huỳnh Phú Sổ
Huỳnh Phú Sổ; Huyen olarak da yazılır, Dao Khung ya da Phat Song olarak da bilinir. (d. 1919, Hoa Hao, Nam Ky – ö. 1947, Long Xuyen), Vietnamlı filozof, Budacı reformcu ve siyasal eylemcidir. Hoa Hao kısa adıyla bilinen Phat Giao Hoa Hao dinini kurmuş (1939), hem Fransızlara, hem de komünistlere karşı askeri ve siyasal eylemlere katılmıştır.
Zayıf ve hastalıklı bir çocuktu. Budacı bir keşiş tarafından eğitildi; 20 yaşına geldiğinde de anlaşılamayan bir biçimde iyileşti. Bu tarihten sonra, Budacılıkta reform yapılmasını savunan vaazlar vermeye başladı. Budacılığın Vietnam’da yaygın olan Mahayana kolu yerine Theravada Budacılığına dönülmesini, gösterişsiz, azla yetinen bir yaşayışı, yalın tapınma biçimini ve kişisel kurtuluşu vurguluyordu. Hoa Hao, Budacılıkla atalara tapınmayı, animist ayinleri, Konfüçyüsçülüğün bazı öğelerini ve yerel Vietnam uygulamalarını birleştiriyordu. Kızıl kahverengi bir bayrağı ve kendine özgü bayramları vardı.
Huynh Phu So bütün Vietnam’ı dolaşarak şifalı bitkilerle ve akapunkturla tedavi yöntemlerini uyguladı. Konuşurken dinleyicilerini neredeyse hipnotize ettiğinden Dao Khung (Çılgın Keşiş) adıyla tanınmaya başladı. II. Dünya Savaşı’nda Fransa’nın yenilgisini, Japonların Çinhindi’ni işgalini, ileri bir tarihte de ABD’nin savaşa gireceğini önceden haber verdi. Bu gibi kehanetleri müritlerinin ona Phat Song (Yaşayan Buda) adını vermelerine yol açtı.
Ünü ve yandaşlarının sayısı arttıkça ateşli konuşmalarıyla Fransız sömürge yönetiminin dikkatini çekti. Durmadan bir bölgeden öbürüne sürüldüyse de hep yeni müritler edindi. Sonunda Fransızlar tarafından bir akıl hastanesine kapatıldı. Bu kez de görüşlerini başhekime kabul ettirdi. Çaresiz kalan Fransızlar, onu Laos’a sürmeye çalıştılar, ama 1942’de Japon ajanlar tarafından kaçırılarak Saygon’da hapsedildi.
Savaştan sonra Hoa Hao dini önce Fransızlarla, sonra da komünist Viet Minh ile olan anlaşmazlıktan yüzünden saldırgan bir dinsel, siyasal ve askeri kült haline geldi. Huynh Phu So, Hoa Hao ile Viet Minh arasındaki ayrılıkları gidermek için yapılan düzmece bir toplantıya giderken yolda kaçırıldı ve Long Xuyen’deki “yargılama”dan sonra idam edildi. Hoa Hao müritlerinin çoğu Huynh’un öldüğünü kabul etmez ve bir bunalım sırasında geri döneceğine inanır.
YORUMLAR