İdris-i Bitlisi Kimdir?

İdris-i Bitlisi kimdir, ne yapmıştır? İdris-i Bitlisi hayatı, biyografisi, eserleri, Osmanlı padişahlarını anlatan eseri hakkında bilgi. İdr...

İdris-i Bitlisi kimdir, ne yapmıştır? İdris-i Bitlisi hayatı, biyografisi, eserleri, Osmanlı padişahlarını anlatan eseri hakkında bilgi.

İdris-i Bitlisi

İdris-i Bitlisi; tam adı Hakimeddin İdris bin Hüsameddin Ali El-bitlisi (d. Bitlis – ö. 12 Kasım 1521, İstanbul), Osmanlı tarihçi ve devlet adamıdır. İlk sekiz Osmanlı padişahını konu olan ve Hep Bihişt adlı yapıtıyla tanınmıştır.

Şeyh Ömer Yesir tarikatına bağlı Hüsameddin Ali’nin oğluydu. Önce Akkoyunlu hükümdarı Uzun Hasan’ın oğlu Yakub Bey’ in maiyetinde bulundu. II. Bayezid‘in 1485’te kazandığı bir zafer üzerine tebrikname yazınca padişahın ilgisini çekti. 1501’de I. İsmail (Şah) Safevi Devleti’ni kurunca II. Bayezid’e sığındı. I. Selim’in (Yavuz) Çaldıran Savaşı’na (1514) katıldı. Mardin, Urfa, Diyarbakır çevresindeki Sünni Kürt beyleriyle anlaşarak onları Osmanlıların yanına çekti, böylece bu yörelerin savaş yapılmadan Osmanlı egemenliğine girmesini sağladı. Mısır’ın fethine de (1517) katıldı; 1520’de yazdığı ve I. Selim’i övdüğü bir kasidede Mısır’ın yönetimi konusunda görüşlerini belirtti.

1502-04 arasında II. Bayezid’in isteği üzerine yazdığı Heşt Bihişt, 80 bin beyitten oluşan manzum bir tarih kitabıdır. Osmanlı hanedanının soyağacının verildiği, Selçuklularla bağlarının ve yaptıkları ilk savaşların ele alındığı bir girişle başlar, Osmanlı padişahlarının ilk sekizinin saltanat dönemlerini anlatır ve 1506’da Firuz Bey’in Bosna valisi olmasıyla sona erer. Süslü üslubundan ötürü daha sonraki kuşaklarca pek iyi anlaşılamayan yapıt, Abdülbaki Sadi tarafından Türkçeye de çevrilmiştir. Bitlisi’nin ayrıca II. Bayezid’e sunduğu Münazara-i Savm ü İd adlı temsili bir öyküsü ile ölümünden sonra bazı parçaları ele geçen ve oğlu Ebu’l-Fazl tarafından yeniden düzenlenen Farsça bir Selimname’si vardır.