İnce Minareli Medrese nerededir? İnce Minareli Medrese hangi döneme aittir, kimler yaptırmıştır, mimari özellikleri, tarihçesi hakkında bilg...
İnce Minareli Medrese nerededir? İnce Minareli Medrese hangi döneme aittir, kimler yaptırmıştır, mimari özellikleri, tarihçesi hakkında bilgi.
İnce Minareli Medrese
İnce Minareli Medrese; Konya’da Alaeddin Tepesinin hemen batısında, Selçuklu veziri Sahip Atâ Fahreddin Ali’nin 13. yüzyılın ikinci yarısında yaptırdığı medrese. Taçkapısında mimarının Keluk bin Abdullah olduğu yazılıdır. Kapalı avlulu, tek katlı medrese türüne girer. Kesme taş, moloz taş ve tuğladan yapılmıştır. Zaman içinde çok harap olmuş, taçkapısı, orta mekânı ve eyvanı dışındaki bölümleri yıkılmıştır. Yapının özgün durumu üzerine bilgiler bu yıkıntılardan kalan izlere bakılarak edinilebilmektedir.
Kareye yakın dikdörtgen planlı medresenin taçkapısı doğu cephesinin ortasındadır; ayrı bir bölüm gibi ana yapıdan 5 m kadar dışarı taşar. Yüksekliği genişliğinin (y. 6 m) hemen hemen iki katı olan bu kütle İnce Minareli Medrese’yi benzerlerinden ayıran önemli bir özelliktir. Taçkapının ortası büyük bir niş halinde geri çekilmiştir; nişin içinde, üzeri bir teğet sivri kemerle geçilmiş giriş kapısı vardır. Kapının iki yanındaki kalın iki yazı kuşağı bu kemeri izler; kilit taşı hizasında bir kez birbiri içinden dolandıktan sonra yan yana düşey iki sıra halinde bütün nişi geçerek saçak hizasına kadar yükselir. Ağırbaşlı ve dengeli kütle düzenlemesinin yanı sıra bir eşi daha bulunmayan bu taçkapı bezemesi de İnce Minareli Medrese’nin önemli Selçuklu yapılarından biri sayılmasına yol açan özelliklerdendir.
Taçkapıdan, yaklaşık 11 m çapında bir kubbeyle örtülü orta mekâna geçilir. Köşelerde kubbeye geçiş yelpaze gibi açılan dörder büyük üçgenle sağlanmıştır. Kubbenin tepesindeki açıklık sonradan bir fenerle kapatılmıştır. Duvarlar, geçiş üçgenleri ve kubbe tuğladan örülmüş, kubbedeki düz tuğla sıralarının arasına sırlı tuğlalar zikzaklı sıralar halinde yerleştirilerek yalın, ama etkileyici bir bezeme düzeni sağlanmıştır.
Orta mekânın sağ ve sol kenarında beşik tonozlu dörder oda vardır. Bunların kapı kemerlerinin üstündeki kare alanlar mozaik çini yazılarla doldurulmuştur. Batı duvarının ortasındaki ana eyvan, büyük bir teğet sivri kemerle orta mekâna açılır. Sivri tonozla örtülü bu eyvanın iki yanında, yapının kare planının köşelerine gelen, üzerileri kubbeli birer oda yer alır.
Medresenin kuzey cephesinin doğu ucunda, beden duvarına bitişik durumdaki mescit, Türk üçgenlerine oturan bir kubbeyle örtülüdür. İki yan duvarı öne doğru uzatılarak, medresenin ön cephesinden taçkapı hizasına kadar ileriye taşan bir son cemaat yeri oluşturulmuştur. Bir sütunla iki açıklığa bölünen son cemaat yerinin taçkapı yönündeki sol köşesinde minare yükselir. Dilimli gövdesi sırlı tuğladan baklava örgeleriyle bezeli minarenin birinci şerefesinden yukarısı 1901’deki bir depremde yıkılmıştır. Özgün durumunda iki şerefeli olan minare, bu özellikteki iki Selçuklu minaresinden (öbürü Akseki’deki Taş Medrese’ninki) biridir. Minarenin üst bölümü gibi mescit ve son cemaat yeri de yıkıktır.
İnce Minareli Medrese’nin ayakta kalan bölümleri bugün Taş ye Ahşap Eserler Müzesi olarak kullanılmaktadır.
YORUMLAR