İskenderiye Kütüphanesi nerededir, özellikleri nelerdir? İskenderiye Kütüphanesi’nin tarihçesi, önemi hakkında bilgi. İskenderiye Kütüphanes...
İskenderiye Kütüphanesi nerededir, özellikleri nelerdir? İskenderiye Kütüphanesi’nin tarihçesi, önemi hakkında bilgi.
İskenderiye Kütüphanesi
İskenderiye Kütüphanesi, Antik Çağın en ünlü kütüphanesidir. Bir müze ve bir kütüphane bölümünden oluşan büyük bir araştırma kurumu niteliğindeydi. İÖ 3. yüzyılın başlarından beri Mısır’ın egemenliğini ellerinde tutan Ptolemaioslar tarafından kurulmuş ve korunmuştu. Kuruluş hazırlıklarını Atina’daki kütüphaneyi yakından tanıyan Phaleronlu Demetrios yapmıştı. Müze de kütüphane de bölümler halinde düzenlenmiş, her bölümün başına rahip bir yönetici getirilmişti. Görevlilerin maaşlarını kral ödüyordu. İÖ y. 235’te III. Ptolemaios tarafından Serapis Tapınağı’nda (Serapeion) asıl kütüphaneye bağlı bir bölüm daha kuruldu. Asıl müzeyle kütüphane ise Brukheion olarak bilinen bölgedeki saray yapıları arasında yer alıyordu.
Yalnızca Yunan edebiyatının yapıtlarını değil, Akdeniz, Ortadoğu ve Hindistan’daki çeşitli dillerden Yunancaya yapılmış çevirileri de kapsayan bir kütüphane kurma idealinin ne ölçüde gerçekleştiği bilinmiyor. Ama İskenderiye Kütüphanesi’ndeki kitapların çoğu kuşkusuz Yunancaydı. Kayıtlara geçen tek çeviriyse Septuagint’di (Eski Ahit’in ilk Yunanca çevirisi). Değişik ülkelerden toplanan kitaplar standartlaştırılmış kopya tekniğiyle çoğaltılmış ve konularına göre ayrılmıştı.
Kyreneli Kallimakhos kütüphanenin 120 ciltten oluşan sistematik bir kataloğunu hazırlamıştı. Pinakes adlı bu katalogda yazar adları alfabetik olarak düzenlenmiş ve biyografik bilgiler verilmişti. Bizans dönemine değin ulaşan ve o zaman Eski Yunan edebiyatı için standart başvuru kitabı olarak kullanılan katalog bugün kayıptır.
İS 4. yüzyıla kadar varlığını sürdüren İskenderiye Kütüphanesi’nin kitap varlığının büyük bölümü Caesar’ın Mısır’da bulunduğu sırada limanda çıkan bir yangında yandı (İÖ 47). Yanan kitapları. Roma’ya götürmek üzere gemilere yükletmek için Caesar’ ın limana getirttiği sanılmaktadır. Daha sonra Antonius, yanan kitapların karşılığı olarak Kleopatra’ya Pergamon (Bergama) Kütüphanesi’nden getirttiği 200 bin kitabı verdi.
Yüzyıllar boyunca varlığını sürdüren müze ve kütüphane. İS 3. yüzyılın sonunda. Aurelianus döneminde çıkan bir iç savaşta yerle bir oldu. Serapis Tapınağı’nda bulunan bölüm ise 391’de Hristiyanlarca yok edildi. İskenderiye Kütüphanesi’nin yerinde bugün. 1948’de kurulan Farabi Kütüphanesi bulunmaktadır.
YORUMLAR