John Arden kimdir ve ne yapmıştır? John Arden hayatı, biyografisi, eserleri ve oyunları hakkında bilgi. John Arden John Arden; (d. 26 Ekim 1...
John Arden kimdir ve ne yapmıştır? John Arden hayatı, biyografisi, eserleri ve oyunları hakkında bilgi.
John Arden
John Arden; (d. 26 Ekim 1930, Barnsley, Yorkshire, İngiltere – 28 Mart 2012, Galway, İrlanda), 20. yüzyıl ortalarında ürün vermeye başlayan İngiliz oyun yazarlarının en önemlilerindendir. Oyunları şiir ve şarkılarla konuşma dilini çarpıcı biçimde bir araya getirir ve özellikle çözümsüz bırakılmış şiddetli çelişkiler içerir.
Cambridge Üniversitesi’nde ve Edinburg College of Art’ta mimarlık öğrenimi gördü. Edinburg’da okurken, bir tren yolunun yapımını konu alan All Fall Down (1955) adlı komedisi okul arkadaşları tarafından sahnelendi. 1955-57 arasında bir mimarın yardımcısı olarak çalışırken, bir yandan da oyun yazmayı sürdürdü. Profesyonel olarak canlandırılan ilk yapıtı, bir delinin kumanda ettiği geminin talihsiz yolculuğunu anlatan The Life of Man (1956; İnsan Yaşamı) adlı radyo oyunu oldu. Waters of Babylon (1957; Babil Suları) adlı oyunu, dürüst olmayan ancak üzerinde hiçbir yargıya da varılmayan baskısıyla, sonraki oyunlarında da eleştirmenleri ve izleyicileri tedirgin eden ahlaksal belirsizliği ortaya koyuyordu. Bunu izleyen Live Like Pigs (1958; Domuzlar Gibi Yaşayın) ve Serjeant Musgrave’s Dance (1959; Çavuş Musgrave’in Darısı) adlı oyunları da tartışmalara yol açtı.
Arden 1957’de evlendiği oyuncu ve oyun yazarı Margaretta D’Arcy ile birlikte, amatörler ve öğrenci oyuncular için birçok oyun ve doğaçlamaya açık yapıt verdi. Bunlardan 1960’ta Londra’da sahnelenen The Happy Haven (Mutlu Sığınak), yaşlı bir ailenin evini anlatan acı bir farsdır. 1963 tarihli The Workhouse Donkey (Fabrikanın Eşeği), kalabalık kadrolu, coşkulu bir komedidir. Doğup büyüdüğü sanayi kenti Barnsley’nin havasını olduğu gibi yansıttığı bu oyununda Arden, yerel yönetimi alaya alır. Orta İskoçya konuşma diliyle yazılmış olan Armstrong’s Last Goodnight (1964; Armstrong’un Son “İyi Geceler”i) bir saraylıyla bir haydut arasındaki mücadeleyi verirken 16. yüzyıl İskoçyası ile çağdaş Kongo arasındaki benzerliklere dikkat çeker. Magna Carta’nın imzalanışının 750. yıldönümü nedeniyle yazdığı Left-Handed Liberty (1965; Beceriksiz Özgürlük) belgenin özgürlük sağlamada yetersiz kalışı üzerinde durur. The True History of Squire Jonathan and His Unfortunate Treasure (1968; Silahtar Jonathan ve Talihsiz Hazinesinin Gerçek Öyküsü), o sıralar yaygın olan sahnede çıplaklık merakına göre uyarlanmış iki kişilik erotik bir oyundu. Margaretta D’Arcy ile birlikte yazdığı The Island of the Mighty (1972; Güçlüler” Adası) ise Kral Arthur üzerine romantik olmayan bir danslı oyundur. Sonraki oyunlarından bazıları The Non-Stop Connolly Cycle (1975; Aralıksız Connolly Döngüsü), Vandaleur’s Folly (1978; Vandaleur’un Budalalığı) ve The Little Gray Home in the West’tir (1978; Batıdaki Küçük Gri Ev).
YORUMLAR