Köy nedir? Bir ülkenin en minik parçası ama en mühim parçalarından biri olan köy hakkında ve köy idaresi ile köy yaşlanmış meclisi hakkında ...
Köy nedir? Bir ülkenin en minik parçası ama en mühim parçalarından biri olan köy hakkında ve köy idaresi ile köy yaşlanmış meclisi hakkında bilgiler.
KÖY, tüm ülkelerde, insan topluluklarının bir araya geldikleri en minik yerleşme düzenidir. Orada yaşayanlar, genellikle, çiftçidirler, tarlaları ekip biçerler, hayvan yetiştirirler.
Kanunlarımıza bakılırsa, köy en minik tabiî ve yönetimsel bir kuruluştur. Hukuki niteliği ve tarifi, 1924 tarihindeki, 442 sayılı Köy Kanunundadır: «Cami, okul, otlak, yaylak, baltalık benzer biçimde orta malları bulunan ve toplu ya da dağınık yerlerde oturan insanoğlu, bağ ve bahçeleriyle beraber, bir köy teşkil eder.»
Köy, göç eder ya da taşınmaz mallara haiz ve kanunla kendisine verilen işleri yapmakla görevli bir kamu tüzel kişisidir.
Köyün varlığı, tüzel kişiliği, Türk cemiyet hayatında pek eskiden bu yana tanınmıştır. Arazi Kanunu, köyün malı olarak otlak, koru, baltalık benzer biçimde araziyi kabul etmişti. «Mecelle» de 200 kişiden fazla topluluklara, ortaklaşa menfaatlerini temsil suretiyle dâva hakkı verilmiş ve muhtar, köye ait ortaklaşa menfaatlerin korunmasında temsilci sayılmıştı.
1370 ve 1874 tarihlî tüzüklerle köyün varlığı daha belli başlı hale getirilmiştir. 1924 tarihindeki Köy Kanunu’nda köyün tarihî varlığına kanuni yaşam ve etkenlik hakkı tanınmış, organları kurulmuştur.
Köy Kanunu, ilkin köy sınırını çizmiş, bunda, ekonomik ve tarihî gerçekler, coğrafi zaruretler gözönünde bulundurulmuş, nüfusu 2.000’i aşan bölgeler, kasaba sayılarak Belediye Kanunu’na doğal olarak tutulmuştur.
Yabancılar, köyde taşınmaz mala haiz olamazlar ve köyde oturmak için, İç İşleri Bakanlığı’ndan izin almaya mecburdurlar.
Köy İdaresi
Köy işleri, mecburi ve istemli olmak suretiyle ikiye ayrılır:
a) Köylünün sağlığını korumak, toplumsal dayanışmayı kuvvetlendirmek, köyü maddi ve mânevi bakımlardan yükseltmek için girişilen hizmetler mecburidir.
b) Yukarıdakiler kadar zaruri olmayan, köyün gelişmesine, güzelleşmesine yarıyan işler de istemli sayılmıştır.
Kanunda bu görevler, ayrı ayrı ve tafsilâtlı olarak belirtilmiştir. Köylü, köyünde başarılması mecburi işleri yapmakla görevlidir.
Köy nüfusuna kayıtlı ve 18 yaşını bitirmiş, ağır cezaya çarptırılmamış hanım, adam vatandaşlardan teşekkül eden topluluğa «Köy Derneği» denilir. Bu topluluk, köy işlerinde egemen organdır. Köy derneğinin yetkileri, Kamu hukukundan gelir.
Köy derneği köy muhtarını ve köy yaşlanmış meclisi üyelerini, o köy halkından direkt doğruya seçer, muhtarın aylık ve yıllığını tespit eder, nitelikleri olanlar arasından köy imamını belirleme eder, istemli işlerden lüzumlu gördüklerini mecburi işler haline getirir.
Köy İhtiyar Meclisi
Köy işlerini yürütmekle görevlidir, nüfusu binden aşağı köylerde 8, binden yukarı köylerde 10 üyelidir.
Köy öğretmeni ve imamı, meclisin tabiî üyeleridir.
İhtiyar meclisinin görevleri, yönetimsel ve kazaidir.
İdari görevler:
Köy işlerini sıraya koymak ve yaptırmak, köy okul ve hamamı için lüzumlu bölgeleri kamulaştırmak, köylünün köy işlerinde çabalama süresini ve köylünün köy işleri için ödiyeceği para miktarını vurgulamak benzer biçimde…
İhtiyar meclisinin emekleri, kaymakam ya da valinin sıkı yönetimsel denetimi altındadır.
Muhtar, yaşlanmış meclisinin başkanı, köy tüzel benliğinin temsilcisi ve meclis kararlarının icracısıdır.
YORUMLAR