Türk tarihinin en gözü pek ve en amansız şahsiyetlerinden birisi olan ve 40 Türk prensi ile Çin Sarayını basan Kürşad’ın hayatı hakkında bil...
Türk tarihinin en gözü pek ve en amansız şahsiyetlerinden birisi olan ve 40 Türk prensi ile Çin Sarayını basan Kürşad’ın hayatı hakkında bilgi. Kürşad kimdir?
Yaptığı emsalsiz bir ihtilal girişimi ile ün kazanmış bir Türk imparatorluk prensidir. Göktürk hanedanından 10. Büyük Türk Hakanı olan Çuluk Kağan’ın küçük oğludur. 639’da ölmüştür.
Türk İmparatorluğu bu çağda Çin nüfuzu altına düşmüştü. Yüzbinlerce Türk Çin’in ya uyruğu, ya da esiri durumundaydılar. Bu durumun önüne geçmek için 40 Türk asilzadesi bir ihtilal derneği kurdular, Prens Kürşad’ı başkan seçtiler. Ancak, ihtilal başarıya ulaşırsa, Kürşad imparator olamayacak, siyasetten çekilecekti. İhtilalin tamamen milli mahiyette olduğundan kimsenin şüphe etmemesi lazımdı. Bu fikir Kürşad’ın kendisinindi, kağan olmamak için arkadaşlarını ikna etmişti. Bunun üzerine, ihtilalden sonra, Kürşad’ın ağabeysinin oğlunun Türk Kağanı ilan edilmesi kararlaştırıldı. Gerçekte bir Türk Kağanı vardı ama, Çin nüfuzu altında bulunan Sirba Kağan’ı İhtilâl komitesi tahttan indirmeyi kararlaştırmıştı.
Çin, 50 milyon nüfusu ile, dünyanın en kalabalık devletiydi. XVIII. Tang Hanedanından Li Şih-min 40 yaşındaydı, 13 yıldan beri de tahtta bulunuyordu.
İhtilâl Plânı
Türk ihtilâl derneğinin plânı şöyleydi: Çin İmparatoru esir edilecek, Türk illerine kaçırılacak, sonra Çin boyunduruğundaki Türk toprakları ile, Çin sarayındaki Türk asilzadeleri ile değiştirilecekti. İhtilal başarıya ulaşır ulaşmaz bütün Türkler ayaklanacakdı.
Çin imparatorunun her gece kılık değiştirerek başkenti Çangan’da dolaştığı, Türkler tarafından haber alınmıştı. İmparator’un bir sokak baskını ile esir edilmesi oldukça kolaydı. Ancak, kararlaştırılan gece, aksi bir tesadüfle, büyük bir fırtına patlak verdi. İmparator, sarayından çıkmadı. Kürşad, gecikilirse, ihtilalin duyulup Türkler’in kılıçtan geçirilmesinden korktu. Akıl almaz bir cüretle, sarayı basıp imparatoru silah kuvvetiyle ele geçirmek kararını verdi. Arkadaşlarının Çinliler’le ölçülemeyecek derecede iyi silah kullanmalarına güveniyordu.
Saray’a Baskın
Gerçekten o gece 40 Türk asilzadesi Çin imparatorluk sarayını bastı. Pek kanlı bir vuruşma oldu. Yüzlerce Çinli muhafız, 40 Türk’ün keskin nişancılığına, vuruş ustalığına kurban gitti, Türk okları, kılıçları altında can verdi.
Çinli muhafızların yerden mantar bitercesine çoğaldığını, imparatorun ele geçirilemeyeceğini anlayan Kürşad, sarayı terketmek emrini verdi. İmparatorun ahırına hücum eden 40 Türk, seyisleri öldürüp buldukları atlara atladılar, Çin başkentinden çıktılar. Ancak, bütün Çin ordusu 40 Türk’ün peşine takılmıştı. Vey Irmağı kıyısına gelince duraklayan Türkler, birkaç yüz Çinli askerini okları ile yere serdikten sonra kahramanca öldüler. Kürşad’la 39 arkadaşı, Vey Irmağı’nın sarı toprakları üzerinde kalmışlardı.
İhtilâl başarılamadı diye Çin boyunduruğundaki Türkler sinmediler, daha büyük bir canlılıkla öc almak için ayaklandılar. Bütün Türk illerinde bağımsızlık rüzgârı esti. 40 Türk’ün kahramanlığı Çinliler’i yüreklerine kadar titretmişti. Bir süre sonra Köktürk devleti silkindi, Çin boyunduruğunu attı.
YORUMLAR