Akdeniz'e Dökülen Akarsular Akdeniz'de de dağlar kıyıdan itibaren yükseldiği için akarsular çoğu zaman fazla uzun değildir. ...
Akdeniz'e Dökülen Akarsular
Akdeniz'de de dağlar kıyıdan itibaren yükseldiği için akarsular çoğu zaman fazla uzun değildir. Bölgedeki uzun akarsular, larım iç bölgelerden ile birlikte Toroslar'ı dikine yarar ve Akdeniz'e ulaşır. Bölgenin batısındaki akarsuların uzunlukları fazla olmadığı şeklinde bu akarsuların, yazın suları oldukça azalır. Fethiye Körfezi'nin iki tarafında deniÂze dökülen Dalaman ve Eşen çayları böyledir. Antalya Körfezi'ne dökülen Aksu ve Köprü suyu, larını Göller Yöresi'nden aldıkları için daha uzundur. Bölgenin başlıca akarsuları doğudakilerdirve Akdeniz'e dökülen akarsular şu şekildedir:Manavgat Irmağı, Garp Toroslardan doğan kolların birleşmesiyle oluşur ve bir sürü karstik la da beslenir. Dar ve dik yamaçlı kanyonlardan akarak, Manavgat yakıÂnında ünlü çavlarımı oluşturur ve alüvyal bir kıyı ovasında denize dökülür.
Göksu, birisi Göksu, öbürü Ermenek Çayı olmak suretiyle iki koldan oluşur. Taşeli PlaÂtosu'nu derin vadilerle parçalayan bu akarsu, Silifke yakınındaki deltasında denize döÂkülür. Silifke Ovası olarak da malum deltasında iki lagün mevcuttur.
Seyhan nehrinin en uzun ve en Mühim kolu, Zamantı çayıdır. Bu çay, Tahtalı dağÂlarından doğan Göksu ile birleşerek Çukurova'ya iner. Seyhan, eskiden yağışlı döÂnemlerde taşkınlarla çevreye zarar veriyordu. üstünde kurulan Seyhan Barajı ile sulaÂrı denetim altına alınmıştır. Bununla birlikte aşağı çığırında, Çukurova'yı taşkınlardan korumak için setler yapılmış, sulama kanalları açılmıştır.
Ceyhan'ın kaynağını, Elbistan havzasındaki sulan toplayan Göksün ve Söğütlü çayları oluşturur. Ceyhan Ovası'na girmeden Ilkin Toroslardaki derin vadilerde akar. Aksu ırmağını aldıktan bir süre sonrasında Çukurova'ya inerek İskenderun Körfezlerinde deÂnize dökülür. Havzası daha ufak olduğu hâlde, debisi Seyhan'dan daha yüksektir. Sık sık taşkınlara yol açan Ceyhan üstünde, Menzelet ve Aslantaş barajları yapılmıştır.
Asi,kaynağını Lübnan Dağlarından alır. Yukarı çığırının büyük bir bölümü Suriye sıÂnırlan içinde kalan bu ırmak, Samandağ kazasının güneyinde bir delta oluşturarak deniÂze dökülür. Asi nehrinin havzasının üçte birisi, Türkiye sınırlan içindedir.
Akdeniz'de de dağlar kıyıdan itibaren yükseldiği için akarsular çoğu zaman fazla uzun değildir. Bölgedeki uzun akarsular, larım iç bölgelerden ile birlikte Toroslar'ı dikine yarar ve Akdeniz'e ulaşır. Bölgenin batısındaki akarsuların uzunlukları fazla olmadığı şeklinde bu akarsuların, yazın suları oldukça azalır. Fethiye Körfezi'nin iki tarafında deniÂze dökülen Dalaman ve Eşen çayları böyledir. Antalya Körfezi'ne dökülen Aksu ve Köprü suyu, larını Göller Yöresi'nden aldıkları için daha uzundur. Bölgenin başlıca akarsuları doğudakilerdirve Akdeniz'e dökülen akarsular şu şekildedir:Manavgat Irmağı, Garp Toroslardan doğan kolların birleşmesiyle oluşur ve bir sürü karstik la da beslenir. Dar ve dik yamaçlı kanyonlardan akarak, Manavgat yakıÂnında ünlü çavlarımı oluşturur ve alüvyal bir kıyı ovasında denize dökülür.
Seyhan nehrinin en uzun ve en Mühim kolu, Zamantı çayıdır. Bu çay, Tahtalı dağÂlarından doğan Göksu ile birleşerek Çukurova'ya iner. Seyhan, eskiden yağışlı döÂnemlerde taşkınlarla çevreye zarar veriyordu. üstünde kurulan Seyhan Barajı ile sulaÂrı denetim altına alınmıştır. Bununla birlikte aşağı çığırında, Çukurova'yı taşkınlardan korumak için setler yapılmış, sulama kanalları açılmıştır.
Ceyhan'ın kaynağını, Elbistan havzasındaki sulan toplayan Göksün ve Söğütlü çayları oluşturur. Ceyhan Ovası'na girmeden Ilkin Toroslardaki derin vadilerde akar. Aksu ırmağını aldıktan bir süre sonrasında Çukurova'ya inerek İskenderun Körfezlerinde deÂnize dökülür. Havzası daha ufak olduğu hâlde, debisi Seyhan'dan daha yüksektir. Sık sık taşkınlara yol açan Ceyhan üstünde, Menzelet ve Aslantaş barajları yapılmıştır.
Asi,kaynağını Lübnan Dağlarından alır. Yukarı çığırının büyük bir bölümü Suriye sıÂnırlan içinde kalan bu ırmak, Samandağ kazasının güneyinde bir delta oluşturarak deniÂze dökülür. Asi nehrinin havzasının üçte birisi, Türkiye sınırlan içindedir.
Karadeniz'e Dökülen Akarsular
Ege Denizi'ne Dökülen Akarsular
Akdeniz'e dökülen akarsular hangileridir?
Akdeniz bölgesi, sularının büyük bir kısmını Akdeniz'e gönderir.
Beyşehir gölünün sulan Çarşamba suyuyla Konya ovasına boşalır. Bununla birlikte sularını denize göndermeyen Burdur gölü, Acıgöl şeklinde kapalı havzalar da vardır. Taşeli yaylasının ve Bolkar dağlarının bir kısmının Konya ovasıyla birleştiği yerde de, yamaçlardan inen sular Konya ovasının kenarındaki bataklıklarda sona erer. Teke yöresinin iç kesimlerindeki, Taşeli yaylasındaki geniş karstlı alanlar, yüzeyde akıştan yoksun olmalarına karşılık, yeraltı suları bakımından zengindir. Akdeniz'e dökülen akarsular garptan doğuya doğru Dalaman çayı, Kocaçay, Denire çayı, Alakır suyu, Aksu, Köprü suyu, Manavgat, Göksu, Tarsus çayı, Seyhan, Ceyhan ve Asi ırmaklarıdır. Bu sulardan Seyhan, Ceyhan ve Asi ırmaklarının ları Akdeniz bölgesi dışındadır.
Diğer akarsuların boyları pek uzun değüdir ve tüm havzaları bölge sınırları içinde kalır. Yazın bir sürü kısa çığırlı akarsu bütünüyle kurur, kum ve çakıl yatakları halini alır. Dağların çok yer tutması da, akışın süratli, akarsu rejimlerinin düzgün olmasını sağlar.
Yazın kuruyan yataklar yağışlı mevsimde suyla usd. Kalkerin yaygın olduğu alanlardaysa, akarsular yeraltı larından beslendikleri için yağışsız mevsimlerde büe bolca su taşırlar Manavgat çayında olduğu şeklinde).
Akdeniz bölgesi göller bakımından zengindir.
Başlıcaları Göller yöresinde toplanmıştır ve en mühimleri çöküntü çukurlarının tabanında yer edinen tektonik göllerdir. Bölgenin en büyük gölü olan Beyşehir gölü, sularının fazlasını Çarşamba suyuyla ilkin Suğla gölüne ordan da Konya ovasına boşaltır; çevresindeki tabii güzellikler sebebiyle oldukça gezgin çeker. Eğridir ve Kovada gölleri kuzey-güney doğrultulu tektonik bir çukurluğa yerleşmişlerdir; birbirleriyle bağlantılıdırlar ve suları tatlıdır. Buna karşılık, Burdur ve Acıgöl'ün dışarı akışları "olmadığı için suları tuzludur.
Akdeniz bölgesinin garp kesiminde,bir krater gölü olan İsparta gölcüğü yer alır. Akdeniz'in batısı, göller bakımından zengindir; ama doğusu bu bakımdan oldukça yoksuldur. Burada yalnızca ufak çaph kıyı göllerine raslanır. Toroslar'ın yüksek kesimlerinde bir takım buzul gölleri de görülür.
Büyük beş ırmak Karadeniz'e dökülür: Dinyeper, Dinyester, Don ve Kubanve Fransa sınırına kadar uzanan ve tüm şark ve orta Avrupa'yı kapsayan Tuna. Tuna tek başına her yıl 203 kilometre küp tatlı suyu Karadeniz'e taşır [3]. Bu miktar Şimal Denizi'ne akan tüm tatlı sulardan fazladır. Türkiye'den ise belirgin başlı dört ırmak Karadeniz'de sonlanır: Sakarya, Kızılırmak, Yeşilırmak ve Çoruh (sonuncusunun büyük kısımı Türkiye'de olmasına rağmen Gürcistan'da Batum'dan denize dökülür). Bu denize dökülen Avrupa ve Asya akarsularıyla beraber Karadeniz havzasının alanı denizin kendisinden 5 kat daha geniştir ve ortalama 2.2 milyon km2'dir. Alaettin bahçekapılı. Karadeniz ve Çevre tuzluluk oranı oldukça fazladır.
Beyşehir gölünün sulan Çarşamba suyuyla Konya ovasına boşalır. Bununla birlikte sularını denize göndermeyen Burdur gölü, Acıgöl şeklinde kapalı havzalar da vardır. Taşeli yaylasının ve Bolkar dağlarının bir kısmının Konya ovasıyla birleştiği yerde de, yamaçlardan inen sular Konya ovasının kenarındaki bataklıklarda sona erer. Teke yöresinin iç kesimlerindeki, Taşeli yaylasındaki geniş karstlı alanlar, yüzeyde akıştan yoksun olmalarına karşılık, yeraltı suları bakımından zengindir. Akdeniz'e dökülen akarsular garptan doğuya doğru Dalaman çayı, Kocaçay, Denire çayı, Alakır suyu, Aksu, Köprü suyu, Manavgat, Göksu, Tarsus çayı, Seyhan, Ceyhan ve Asi ırmaklarıdır. Bu sulardan Seyhan, Ceyhan ve Asi ırmaklarının ları Akdeniz bölgesi dışındadır.
Diğer akarsuların boyları pek uzun değüdir ve tüm havzaları bölge sınırları içinde kalır. Yazın bir sürü kısa çığırlı akarsu bütünüyle kurur, kum ve çakıl yatakları halini alır. Dağların çok yer tutması da, akışın süratli, akarsu rejimlerinin düzgün olmasını sağlar.
Yazın kuruyan yataklar yağışlı mevsimde suyla usd. Kalkerin yaygın olduğu alanlardaysa, akarsular yeraltı larından beslendikleri için yağışsız mevsimlerde büe bolca su taşırlar Manavgat çayında olduğu şeklinde).
Akdeniz bölgesi göller bakımından zengindir.
Başlıcaları Göller yöresinde toplanmıştır ve en mühimleri çöküntü çukurlarının tabanında yer edinen tektonik göllerdir. Bölgenin en büyük gölü olan Beyşehir gölü, sularının fazlasını Çarşamba suyuyla ilkin Suğla gölüne ordan da Konya ovasına boşaltır; çevresindeki tabii güzellikler sebebiyle oldukça gezgin çeker. Eğridir ve Kovada gölleri kuzey-güney doğrultulu tektonik bir çukurluğa yerleşmişlerdir; birbirleriyle bağlantılıdırlar ve suları tatlıdır. Buna karşılık, Burdur ve Acıgöl'ün dışarı akışları "olmadığı için suları tuzludur.
Akdeniz bölgesinin garp kesiminde,bir krater gölü olan İsparta gölcüğü yer alır. Akdeniz'in batısı, göller bakımından zengindir; ama doğusu bu bakımdan oldukça yoksuldur. Burada yalnızca ufak çaph kıyı göllerine raslanır. Toroslar'ın yüksek kesimlerinde bir takım buzul gölleri de görülür.
Büyük beş ırmak Karadeniz'e dökülür: Dinyeper, Dinyester, Don ve Kubanve Fransa sınırına kadar uzanan ve tüm şark ve orta Avrupa'yı kapsayan Tuna. Tuna tek başına her yıl 203 kilometre küp tatlı suyu Karadeniz'e taşır [3]. Bu miktar Şimal Denizi'ne akan tüm tatlı sulardan fazladır. Türkiye'den ise belirgin başlı dört ırmak Karadeniz'de sonlanır: Sakarya, Kızılırmak, Yeşilırmak ve Çoruh (sonuncusunun büyük kısımı Türkiye'de olmasına rağmen Gürcistan'da Batum'dan denize dökülür). Bu denize dökülen Avrupa ve Asya akarsularıyla beraber Karadeniz havzasının alanı denizin kendisinden 5 kat daha geniştir ve ortalama 2.2 milyon km2'dir. Alaettin bahçekapılı. Karadeniz ve Çevre tuzluluk oranı oldukça fazladır.
Akdenize dökülenler:
Aksu: Eğridir Gölü ve Davras dağlarından kaynağını alır, Antalya'dan denize dökülür.
Manavgat: Karstik larla beslenir. Kanyon vadileri içinde akar. Manavgat'tan denize dökülür.
Göksu:Taşeli platosundan iki kol halinde doğar. Kanyon vadilerden akar. Ermenek çayı ile birleşerek Akdeniz'e dökülür.
Seyhan:Aladağ ve Bolkar dağlarından doğar. Çakıtçayı ve Tahtalı dağlarından doğan Göksu ile birleşir.
Ceyhan: Elbistan havzasını çevreleyen dağlardan kaynağını alan Ceyhan, Maraş'taki Aksu çayı ile birleşir. Çukurova'ya ulaşır ve İskenderun körfezinden denize dökülür.
DEVAMI
Aksu: Eğridir Gölü ve Davras dağlarından kaynağını alır, Antalya'dan denize dökülür.
Manavgat: Karstik larla beslenir. Kanyon vadileri içinde akar. Manavgat'tan denize dökülür.
Göksu:Taşeli platosundan iki kol halinde doğar. Kanyon vadilerden akar. Ermenek çayı ile birleşerek Akdeniz'e dökülür.
Seyhan:Aladağ ve Bolkar dağlarından doğar. Çakıtçayı ve Tahtalı dağlarından doğan Göksu ile birleşir.
Ceyhan: Elbistan havzasını çevreleyen dağlardan kaynağını alan Ceyhan, Maraş'taki Aksu çayı ile birleşir. Çukurova'ya ulaşır ve İskenderun körfezinden denize dökülür.
DEVAMI
Karadeniz'e Dökülen Akarsular
Ege Denizi'ne Dökülen Akarsular
Akdeniz'e dökülen akarsular hangileridir?
Kaynak:msxlabs.org
YORUMLAR