ALET. Bir işte ya da sanatta kullanılan destek eşya, el aracı. Çoğu zaman insanı hayvanlardan farklı kılan yeteneğin, onun alet kullanımı ol...
ALET. Bir işte ya da sanatta kullanılan destek eşya, el aracı. Çoğu zaman insanı hayvanlardan farklı kılan yeteneğin, onun alet kullanımı olduğu söylenir, insanlık homa sapiens (düşüncesinden yararlanan insan) aşamasına ulaşmadan önce, homa faber (alet meydana getiren insan),kısaca maddeyi işlemek için alet buluş edip kullanan adam aşamasından geçmiştir. Tarih öncesi insanlarının ilk aletleri yontulmuş taşlardı. O dönemden günümüze kadar aletler tüm alanlarda büyük gelişmeler göstermiştir.
Günümüze gelebilen taş aletlerle beraber, günümüze gelemeyen tahta aletlerin de o dönem insanları tarafınca kullanıldıklarına bundan böyle kati gözü ile bakılmaktadır, insan yapısı ilk tahta aracın sivriltilmiş sopa, ilk taş aracın ise onu sivrilten kırık çakmaktaşı parçası olduğu sanılmaktadır. Bir takım araştırmacılar, bir tahta mızrağı sivriltmek için bir taştan yonga koparmayı ilk alet yapma etkinliği olarak görürler. Sivri sopanın yenir kökleri çıkarmak benzer biçimde hem beslenme ve hem de müdafa isinde kullanılabileceği açıktır. Başka bir araştırmacılar grubu ise çomağın yüksek ağaçlardan meyve düşürme, kayalardan deniz kabuklularını sökme, toprağın alt kısmındaki hayvanları çıkarma benzer biçimde işlerde kullanılan bir alet bulunduğunu söylerler.
İlk tahta ve kenarı keskinleştirilmiş kolay taş araçların, hem erkekler ve hem de hanımlar tarafınca yapılıp her iki tür tarafınca da kullanılmış olduğu fikrini akla getiriyor.
Taş alet yapımında hem nicelik ve hem de kalite bakımından gelişmeler olmuştur. Kemik, boynuz, fildişi ya da mamut dişi benzer biçimde hammaddeleri işleme sistemleri,metotları, ileri derecede gelişmiştir.
Önceleri her işin kullanılan aletler yerine, giderek bir takım işler için kullanılan aletler yapılmasının çoğalması belirgin konulardaki özelleşmeleri daha da geliştirmiştir. Taş mızrak uçları’, kemik dikiş ve balık iğneleri, yazılı tarih öncesi dönemlerin ilk etkin aletleri olarak ortaya çıkmışlardır, iki yanı keskin, sivri uçlu taş yapraklarının bıçak ya da mızrak ucu olarak kullanılmaları günlük yaşamın hızını aniden bire arttırmıştır. Dikiş iğnelerinin günlük pratiğe girmesi yaşama yeni boyutlar getirmiştir. Mesela; kullanışlı elbise ve çadır yapımını hızlandırmış, insanların giysisiz dolaşamadıkları ve kullanışlı taşınabilir çadırlar oluşturdukları gözlenmiştir.
Giderek salt alet meydana getiren aletlerin gelişmesiyle, mesela, daha önceleri bir tek delme işlerinde kullanılan sivri bizlerin arka taraflarına delik delinerek gerçek dikiş iğnesi oluşturulması ile elbise dikimi gerçek bir kültür ve giderek sanayi durumuna dönüşmüştür.
Değişen teknolojinin hızla gelişmesi, ergonomik hayatta kullanılan binlerce aletin ortaya çıkmasına yol açmış, günümüzde alet, insan yaşamının vazgeçilemez bir öğesi durumuna gelmiştir.
YORUMLAR