Atlas Okyanusu: Dünyanın yüzölçümü bakımından (106 200 000 km2), Büyük Okyanus’tan sonrasında ikinci, vapur trafiği bakımından birinci okya...
Atlas Okyanusu iki ABD ile Avrupa-Afrika bloku içinde uzanmış bir S harfi oluşturur. Kuzeyde nispeten kapalı, güneye doğru geniş açılarak Antarktika Okyanusu haline gelir.
Atlas Okyanusu’nun,dünya tarihinin pek eski bir döneminde, iki kıyısındaki kara kütleleri ikiye bölünüp ayrılmış olduğu vakit oluştuğu sanılmaktadır. Bu vakaya kıtaların kayması aşağılık verilir. Haritaya bakınca, Avrupa, Cenup ve Şimal ABD’lar ve Afrika kıyılarının hakikaten de, yan yana getirilebilse, birbirlerine tıpatıp uyabileceği anlaşılır.
inişli çıkışlı zemin
Okyanus çukurunun dibi, dümdüz değildir. Okyanus süresince, ara sıra derinliği 6 000 metreyi bulan bir havzada, averaj yüksekliği zeminden 3 000 metre kadar olan büyük bir denizaltı sıradağı uzanmaktadır: Atlantik ortasındaki bu sıradağları kimi zaman (kuzeyde İzlanda ve güneyde Tristan da Cünha adalarında olduğu benzer biçimde) su yüzüne çıkıp adaları oluşturur.
Okyanusa ek olan ama daha az derin bir takım denizler Atlas Okyanusu ile birleşmiş durumdadır: bu tür durumlar, Baltık Denizi, Karayipler Denizi ve Akdeniz ile Şimal Denizi benzer biçimde, daha iyi tanıdığımız denizlerdir.
akıntılar ve gelgitler
Bu okyanus kütlesinden çok sayıda akmtı geçer ve kıyılarını yaladığı karaların iklimini etkisinde bırakır. Sözgelimi, Florida açıklarında doğan sıcak akıntı Golfstrim, Garp Avrupa kıyılarının havasını yumuşatır. Bunun tersine, Labrador akıntısı benzer biçimde soğuk akıntılar da kutuplardan ekvator yönünde iner.
Atlas Okyanusu’nun büyüklüğü, Fransa’nın garp kıyılarında gözlenen gelgit olaylarının niçin bu kadar geniş olduğu sorusunun karşılığıdır.
Atlas Okyanusu ve insanoğlu
Bir takım bölgelerde, bilhassa İzlanda ve Terre-Neuve Adaları çevresinde balıkçılık çok yaygındır. Ama Atlantik’in ekonomik önemi, her şeyden ilkin, Avrupa ile ABD arasındaki bağlantıyı elde eden, çok yoğun deniz trafiğinden ileri gelir.
YORUMLAR