Balıkların boşaltım sistemi hakkında bilgi verir misiniz? Omurgalılarda Boşaltım Organı (Böbrekler) Omurgalıların boşaltım orga...
Balıkların boşaltım sistemi hakkında bilgi verir misiniz?
Omurgalılarda Boşaltım Organı (Böbrekler)
Omurgalıların boşaltım organları böbreklerdir. Ama omurgalılarda pronefroz, mezonefroz ve metanefroz olmak suretiyle üç tip böbreğe rastlanır. Pronefroz böbrek tipi balıkların ve kurbağaların embriyo devrelerinde görülür. Bunların ergin dönemlerinde ise mezonefroz böbrek tipine rastlanır. Mezonefroz böbrek segmental sıralanmış mezodermik kanalcıklardan ibarettir. Kirpikli birer huni ile karın boşluğuna açılan bu kanalcıkların başka uçları Wolf kanalına (üreme sistemi) açılır. Aort'tan ayrılan kan damarlarının uçları bir kılcal damar yumağı (glomerulus) yapar ve kirpikli huni kısmından bu sistemle bağlantı kurar. Mezonefroz böbrek tipinde glomeruluslar boşaltım kanallarının yan taraflarında meydana gelen kapsüller (Bowman kapsülleri) tarafınca sarılırlar.
Yüksek omurgalılarda ve insanda görülen böbrek tipi olan metanefroz tipi böbrek de aynı esasa dayanır. Metanefroz tipte böbreğe haiz kuşların böbrekleri memelilerden çok sürüngenlerinkine benzer. Her böbrekten çıkan idrar kanalı kloakın üst orta kısmına açılır. Devekuşlarının haricinde hiçbir kuşta idrar kesesi yoktur.
Boşaltım organları tüm omurgalarda aynı yapıda değildir. Canlıların yaşam alanlarına gore, boşaltım atıklarının vücuttan atılmasını elde eden yapılar içinde farklılıklar vardır. Boşaltım organları yardımıyla omurgalılar iç ortamlarının dengede kalmasını (homeostaziyi) sağlar.
Tatlı su balıklarının
vücut yüzeyleri kısmen suya geçirgen pullarla kaplıdır. Yaşadıkları ortam kendilerine gore hipotoniktir, bu durumda osmoz kuralları gereği solungaçlardan ve vücut yüzeyinden devamlı su girişi olur. Bu su girişi sebebi ile tatlı su balıkları bununla birlikte su içmez ve fazla idrar çıkarır. İdrar çıkışı ile bitlikte amonyak ve tuz da idrarla atılır. Kaybedilen tuz, solungaçlardan etken taşımayla geri alınır. Böbrekler tatlı su balıklarında çok oranda sıvı süzdüğünden canlının idrarı seyreltik (hipotonik) tir.
Tuzlu su balıklarının
yaşadıkları ortam kendilerine gore hipertoniktir. Bu vaziyet osmozla su yitirme riski oluşturur. Bu risk, deniz suyu içilerek ortadan kaldırılır. İçilen su ile beraber alınan fazla tuz da solungaçlardaki özleşmiş hücrelerden etken taşımayla dışarı atılır.
Tuzlu su balıklarının böbreklerinde az oranda ve yoğun idrar oluşumu sebebiyle su kaybı en üye indirilir. Bununla birlikte bu balıkların vücut yüzeyinde suya geçirgen olmayan ten bulunduğundan su kaybı azdır. Bu balıklar vücutlarında oluşan NH3ın az bir kısmını idrarla atarken geri kalanını solungaçlarıyla uzaklaştırır.
BAKINIZ
Boşaltım Sistemi Nedir - Boşaltım Sisteminin Yapısı ve Görevleri
Tek ve çok hücreli canlılarda boşaltım sistemi hakkında bilgi verir misiniz?
Sindirim ve boşaltım sistemleri hakkında bilgi verir misiniz?
Bu ileti 'en iyi yanıt' seçilmiştir.
Omurgalılarda Boşaltım Organı (Böbrekler)
Omurgalıların boşaltım organları böbreklerdir. Ama omurgalılarda pronefroz, mezonefroz ve metanefroz olmak suretiyle üç tip böbreğe rastlanır. Pronefroz böbrek tipi balıkların ve kurbağaların embriyo devrelerinde görülür. Bunların ergin dönemlerinde ise mezonefroz böbrek tipine rastlanır. Mezonefroz böbrek segmental sıralanmış mezodermik kanalcıklardan ibarettir. Kirpikli birer huni ile karın boşluğuna açılan bu kanalcıkların başka uçları Wolf kanalına (üreme sistemi) açılır. Aort'tan ayrılan kan damarlarının uçları bir kılcal damar yumağı (glomerulus) yapar ve kirpikli huni kısmından bu sistemle bağlantı kurar. Mezonefroz böbrek tipinde glomeruluslar boşaltım kanallarının yan taraflarında meydana gelen kapsüller (Bowman kapsülleri) tarafınca sarılırlar.
Yüksek omurgalılarda ve insanda görülen böbrek tipi olan metanefroz tipi böbrek de aynı esasa dayanır. Metanefroz tipte böbreğe haiz kuşların böbrekleri memelilerden çok sürüngenlerinkine benzer. Her böbrekten çıkan idrar kanalı kloakın üst orta kısmına açılır. Devekuşlarının haricinde hiçbir kuşta idrar kesesi yoktur.
Boşaltım organları tüm omurgalarda aynı yapıda değildir. Canlıların yaşam alanlarına gore, boşaltım atıklarının vücuttan atılmasını elde eden yapılar içinde farklılıklar vardır. Boşaltım organları yardımıyla omurgalılar iç ortamlarının dengede kalmasını (homeostaziyi) sağlar.
Tatlı su balıklarının
vücut yüzeyleri kısmen suya geçirgen pullarla kaplıdır. Yaşadıkları ortam kendilerine gore hipotoniktir, bu durumda osmoz kuralları gereği solungaçlardan ve vücut yüzeyinden devamlı su girişi olur. Bu su girişi sebebi ile tatlı su balıkları bununla birlikte su içmez ve fazla idrar çıkarır. İdrar çıkışı ile bitlikte amonyak ve tuz da idrarla atılır. Kaybedilen tuz, solungaçlardan etken taşımayla geri alınır. Böbrekler tatlı su balıklarında çok oranda sıvı süzdüğünden canlının idrarı seyreltik (hipotonik) tir.
Tuzlu su balıklarının
yaşadıkları ortam kendilerine gore hipertoniktir. Bu vaziyet osmozla su yitirme riski oluşturur. Bu risk, deniz suyu içilerek ortadan kaldırılır. İçilen su ile beraber alınan fazla tuz da solungaçlardaki özleşmiş hücrelerden etken taşımayla dışarı atılır.
Tuzlu su balıklarının böbreklerinde az oranda ve yoğun idrar oluşumu sebebiyle su kaybı en üye indirilir. Bununla birlikte bu balıkların vücut yüzeyinde suya geçirgen olmayan ten bulunduğundan su kaybı azdır. Bu balıklar vücutlarında oluşan NH3ın az bir kısmını idrarla atarken geri kalanını solungaçlarıyla uzaklaştırır.
BAKINIZ
YORUMLAR