Chacaltaya Chacaltaya'daki buzulun görünümü (2002). Chacaltaya (Aymaraca'da "soğuk yol"), Bolivya And dağların...
Chacaltaya
Chacaltaya (Aymaraca'da "soğuk yol"), Bolivya And dağlarının Cordillera Real dağlarında bir sıradağı. Bolivya'nın de facto başkenti La Paz'ın 15 kilometre kuzeyinde yer almıştır. 5.421 metre yüksekliğine haiz olup zirvesinden Titicaca Gölü görünebilir. Yerbilim bilimdalında granit ve greisen (skarnlaşmış granit) ile bilinir.
18.000 senelik buzul 1940 senesinde 0.22 km² iken 2007'de 0.01km² 'e kadar azaldı.Eriyiklerin yarısı 1980 yılından ilkin yaşandı.
Yağışın noksan olması ve El Niño'nun ısınma aşamasından lanan 1980 yılından sonraki eriyiş 2009'da buzulun kayboluşu ile sonuçlandı. La Paz'ın 30 kilometre uzaklığında Huayna Potosà dağının yakınında yer edinen buzul Cenup ABD'nın en yüksek buzullarından biriydi. İklim değişikliğinden dolayı belirgin bir biçimde azalmanın yaşandığı buzul aralıklarından birisi olduğu ileri sürüldü. Eriyişin küresel ısınmadan mı yoksa Chacaltaya etrafındaki bölgesel iklim değişikliğinden mi landığı hâlâ münakaşa mevzusudur.
Kayak merkezi
The Chacaltaya Ski Resort, 2007
Chacaltaya'daki buzul Bolivya'nın tek kayak merkezi olarak kullanıldı. Bu kayank merkezi dünyanın en yüksek asansörlü kayak bölgesiydi ve Cenup ABD'daki en kuzeyde bulunan ve dünya genelinde ekvatora en yakın kayak alanıydı. 1939 senesinde Cenup ABD'da ilk rope tow inşa edildi. Otomobilin motoru kullanılarak çalıştırıldı. süratli ve zor olmasından fena ünle anıldı ve ve bundan sonra çalıştırılmamaktadır. üssün 200 metre kadar aşağısına kadar 1930'lu yıllarında inşa edilen dar bir yol ile ulaşılır. Kışın kayak için çok soğuk olur ve asansör Kasım ile Mart ayları içinde bir tek haftasonlarında çalıştırılır. Dağın zirvesi yol üstündeki durağın bir tek 200 metre yukarısında bulunmuş olduğu için amatör dağcı için popülerdir.
Gözlemevi
Particle detector at Chacaltaya observatory, 2007
Dağın 5.220 metrelik noktasında dünya çapındaki üniversiteler ile işbirliğiyle işlenen, Chacaltaya Rasathanesi (Observatorio de FÃsica Cósmica) mevcuttur. Bu gözlemevi gama ışını araştırmaları için mühim bir sitedir.
Chacaltaya'daki buzulun görünümü (2002).
Chacaltaya (Aymaraca'da "soğuk yol"), Bolivya And dağlarının Cordillera Real dağlarında bir sıradağı. Bolivya'nın de facto başkenti La Paz'ın 15 kilometre kuzeyinde yer almıştır. 5.421 metre yüksekliğine haiz olup zirvesinden Titicaca Gölü görünebilir. Yerbilim bilimdalında granit ve greisen (skarnlaşmış granit) ile bilinir.
18.000 senelik buzul 1940 senesinde 0.22 km² iken 2007'de 0.01km² 'e kadar azaldı.Eriyiklerin yarısı 1980 yılından ilkin yaşandı.
Yağışın noksan olması ve El Niño'nun ısınma aşamasından lanan 1980 yılından sonraki eriyiş 2009'da buzulun kayboluşu ile sonuçlandı. La Paz'ın 30 kilometre uzaklığında Huayna Potosà dağının yakınında yer edinen buzul Cenup ABD'nın en yüksek buzullarından biriydi. İklim değişikliğinden dolayı belirgin bir biçimde azalmanın yaşandığı buzul aralıklarından birisi olduğu ileri sürüldü. Eriyişin küresel ısınmadan mı yoksa Chacaltaya etrafındaki bölgesel iklim değişikliğinden mi landığı hâlâ münakaşa mevzusudur.
Kayak merkezi
The Chacaltaya Ski Resort, 2007
Chacaltaya'daki buzul Bolivya'nın tek kayak merkezi olarak kullanıldı. Bu kayank merkezi dünyanın en yüksek asansörlü kayak bölgesiydi ve Cenup ABD'daki en kuzeyde bulunan ve dünya genelinde ekvatora en yakın kayak alanıydı. 1939 senesinde Cenup ABD'da ilk rope tow inşa edildi. Otomobilin motoru kullanılarak çalıştırıldı. süratli ve zor olmasından fena ünle anıldı ve ve bundan sonra çalıştırılmamaktadır. üssün 200 metre kadar aşağısına kadar 1930'lu yıllarında inşa edilen dar bir yol ile ulaşılır. Kışın kayak için çok soğuk olur ve asansör Kasım ile Mart ayları içinde bir tek haftasonlarında çalıştırılır. Dağın zirvesi yol üstündeki durağın bir tek 200 metre yukarısında bulunmuş olduğu için amatör dağcı için popülerdir.
Gözlemevi
Particle detector at Chacaltaya observatory, 2007
Dağın 5.220 metrelik noktasında dünya çapındaki üniversiteler ile işbirliğiyle işlenen, Chacaltaya Rasathanesi (Observatorio de FÃsica Cósmica) mevcuttur. Bu gözlemevi gama ışını araştırmaları için mühim bir sitedir.
Buzullar - Fee Buzulu
Buzullar - Fiescher Buzulu
Buzullar - Beardmore Buzulu
Kaynak:msxlabs.org
YORUMLAR