Cinsiyete Bağlı Kalıtım Nedir

CİNSİYETE BAÄžLI KALITIM A. CİNSİYETİN BELİRLENMESİ 1. Eşeyin Modifikasyonla Belirlenmesi Bonellia isminde hortumlu hayvan, denizlerde yaşa...

CİNSİYETE BAÄžLI KALITIM
A. CİNSİYETİN BELİRLENMESİ
1. Eşeyin Modifikasyonla Belirlenmesi

• 
  Bonellia isminde hortumlu hayvan, denizlerde yaşamakta ve döllenmiş yumurtalarını suya bırakmaktadır. Bu yumurtaların bazıları suda özgür olarak gelişirken, bazıları ana canlının hortumuna yapışarak gelişmesini tamamlar. Özgür gelişenlerin hepsi dişi, hortuma yapışarak gelişenlerin hepsi ise adam olmaktadır. Buna nazaran, cinsiyeti hortumdan alınan bir takım maddeler belirlemektedir.
  



• Bir halkalı solucan türünde, bireyler genç evrede iken (vücut az segmentli olduğundan) adam olmakta, daha ileri yaşlarda ise (15 - 20 segmente ulaşınca) dişi olarak farklılaşmaktadır. Cinsiyet vücut büyüklüğü bakımından belirlenmektedir.
  

2. Eşeyin Kromozomlarla Belirlenmesi
Bir takım kromozomlar cinsiyeti belirleyen genleri taşırlar, bunlara gonozom denir. Başka kromozomlar ise vücut karekterlerini belirleyen genleri taşır.
Bunlara ise otozom denir. İnsanlarda kromozom formülü şu şekildedir.

B. İNSANDA EŞžEYE BAÄžLI KALITIM
İnsanlarda bir takım karakterler bir tek X kromozomu üstünde, bazıları bir tek Y kromozomu üstünde, bazıları ise hem X hem de Y kromozomunda aktarılmaktadır.

a. Renk Körlüğü : X kromozomu üstündeki çekinik bir genle aktarılır. r : Renk körlüğü genini, R : Düzgüsel görme genini gösterir.

X kromozomu ile aktarılan kişiliklerle ilgili olarak,

• Bir dişinin hasta olabilmesi için hem annesinden, hem de babasından hastalık genini alması gerekir.



• Hasta dişinin babası kesinlikle hastadır.



• Hasta bir kadının tüm adam evlatları kesinlikle hasta olur.

b. Bir tek Y ile Aktarılanlar: Y kromozomunun X ile homolog olmayan bölgesinde aktarılan; kulak kıllılığı, ayak parmaklarının yapışık olması, balık pulluluk, sakal - bıyık benzer biçimde bir takım karekterlerdir.
Y kromozomu ile aktarılan karakterler;

• Bir tek erkeklerde görülür.



• Hasta babanın bir tek tüm adam evlatları hastadır.



• Genlerin baskınlığı ya da çekinikliği mühim değildir. Çünkü etkilerini örtecek başka bir alel gen yoktur.

c. Hem X Hem Y ile Aktarılanlar: X ve Y kromozomunun homolog bölgesindeki genlerle aktarılırlar. Otozomlardaki düzgüsel karakterler benzer biçimde kalıtılırlar. Doğrusu hem adam hem dişilerde, aynı oranlarda görülebilirler. İnsandaki tam renk körlüğü ve başka bir takım göz hastalıkları bu şekilde aktarılır