Coşku ve Heyecana Bağlı (Lirik) Ifade : Coşku, coşku, mutluluk, hüzün; dini duyarlılık, deÂrin fikir benzer biçimde daha çok soyut durumla...
Coşku ve Heyecana Bağlı (Lirik) Ifade : Coşku, coşku, mutluluk, hüzün; dini duyarlılık, deÂrin fikir benzer biçimde daha çok soyut durumların, okuyucuyu etkisi altına alan, duygulandırıcı ve fanatik bıraktırıcı bir biçimde dile getirilmiş olduğu metinlerde kullanılan ifade türüne "coşku ve heyecana bağlı ifade" denir. Coşku ve heyecana bağlı anlatımla oluşturulan metin türlerinin en önemlisi, şiirdir. Coşturucu Anlatımın Özellikleri:
1.Lirik anlatımda dil "heyecana bağlı işlev"de kullanılır.
2.Coşku ve heyecana bağlı ifade daha çok şiir, roman, hikâye, tiyatro türlerinde kullanılır.
3.Öyküleyici anlatımda bir vaka ve durumun anlatılması; betimleyici anlatımda şahıs, vaziyet ve varlıkların betimlenmesi; lirik anlatımda ise duyguların ifade edilmesi esastır.
4. Coşku ve heyecana bağlı anlatımlarda kelimeler daha çok mecaz ve yan mealde kullanılır.
5.Öyküleyici anlatımlarda vaka ve durumlar anlatılırken duygusal düşünceler katılmaz. Coşku ve heyecana bağlı anlatımda hisleri ve içinde bulunulan ruh hali yansıtılır.Coşturucu Ifade Örnekleri
Örnek 1:
YAŞžADIKLARIMDAN ÖÄžRENDİÄžİM BİRŞžEY VAR
Yaşadıklarımdan öğrendiğim bir şey var:
Yaşadın mı, yoğunluğuna yaşayacaksın bir şeyi
Sevgilin bitkin kalmalı öpülmekten
Sen bitkin düşmelisin koklamaktan bir çiçeği
İnsan saatlerce bakabilir gökyüzüne
Denize saatlerce bakabilir, bir kuşa, bir çocuğa
Yaşamak yeryüzünde, onunla karışmaktır
Kopmaz kökler salmaktır oraya
Kucakladın mı sımsıkı kucaklayacaksın arkadaşını
Kavgaya tüm kaslarınla, gövdenle, tutkunla gireceksin
Ve uzandın mı bir kez sımsıcak kumlara
Bir kum tanesi benzer biçimde, bir yaprak benzer biçimde, bir taş benzer biçimde dinleneceksin
İnsan tüm güzel müzikleri dinlemeli alabildiğine
Hem de tüm benliği seslerle, ezgilerle dolarcasına
İnsan balıklama dalmalı içine yaşamın
Bir kayadan zümrüt bir denize dalarcasına
Uzak ülkeler çekmeli seni, tanımadığın insanoğlu
Tüm kitapları okumak, tüm hayatları tanımak arzusuyla yanmalısın
Değişmemelisin hiçbir şeyle bir bardak su içmenin mutluluğunu
Fakat ne kadar luk var ise yaşamak özlemiyle dolmalısın
Ve kederi de yaşamalısın, namusluca, tüm benliğinle
Çünkü acılar da, sevinçler benzer biçimde olgunlaştırır insanı
Kanın karışmalı yaşamın büyük dolaşımına
Dolaşmalı damarlarında yaşamın sonsuz taze kanı
Yaşadıklarımdan öğrendiğim bir şey var:
Yaşadın mı büyük yaşayacaksın, ırmaklara,göğe,tüm evrene karışırcasına
Çünkü yaşam dediğimiz şey, hayata sunulmuş bir armağandır
Ve yaşam, sunulmuş bir armağandır insana
Ataol BEHRAMOÄžLU
Örnek 2:
SEVDİÄžİN KADAR SEVİLİRSİN
Her şey sende gizli saklı
Yerin seni çekmiş olduğu kadar ağırsın
Kanatların çırpındığı kadar hafifçe
Kalbinin attığı kadar canlısın
Gözlerin uzağı görmüş olduğu kadar genç
Sevdiklerin kadar iyisin
Nefret ettiklerin kadar fena
Ne renk olursa olsun kaşın gözün
Karşındakinin gördüğüdür rengin
Yaşadıklarını kar sayma
Yaşadığın kadar yakınsın sonuna
Ne kadar yaşarsan yaşa
Sevdiğin kadardır ömrün
Gülebildiğin kadar mutlusun üzülme
Bil ki ağladığın kadar güleceksin
Sakın tamamlandı sanma her şeyi
Sevdiğin kadar sevileceksin
Güneşin doğuşundadır tabiatın sana verdiği kıymet
Ve karşındakine kıymet verdiğin kadar insansın
Bigün yalan söyleyeceksen eğer
Bırak karşındaki sana güvenilmiş olduğu kadar inansın
Ay ışığındadır sevgiliye duyulan özlem
Ve sevgiline özlem kaldığın kadar ona yakınsın
Unutma yağmurun yağdığı kadar ıslaksın
Güneşin seni ısıttığı kadar sıcak
Kendini yalnız hissettiğin kadar yalnızsın
Ve kuvvetli hissettiğin kadar kuvvetli
Kendini güzel hissettiğin kadar güzelsin
İşte budur yaşam!
İşte budur yaşamak bu durumu hatırladığın kadar yaşarsın
Bu konuyu unuttuğunda aldığın her nefes kadar üşürsün
Ve karşındakini unuttuğun kadar hızlı unutulursun
Çiçek sulandığı kadar güzeldir
Kuşlar ötebildiği kadar sempatik
Bebek ağlamış olduğı kadar bebektir
Ve her şeyi öğrendiğin kadar bilirsin
Bu konuyu da öğren;
SEVDİÄžİN KADAR SEVİLİRSİN.
Can YÜCEL
Örnek 3:
TAHİRLE ZÜHRE MESELESİ
Tahir olmak da ayıp değildir Zühre olmak da
hattâ sevda yüzünden ölmek de ayıp değildir,
tüm iş Tahirle Zühre olabilmekte
şu demek oluyor ki yürekte.
Meselâ bir barikatta dövüşerek
meselâ şimal kutbunu keşfe giderken
meselâ denerken damarlarında bir serumu
ölmek ayıp olur mu?
Tahir olmak da ayıp değildir Zühre olmak da
hattâ sevda yüzünden ölmek de ayıp değildir.
Seversin dünyayı doludizgin
ama o bunun bilincinde değildir
ayrılmak istemezsin dünyadan
ama o senden ayrılacak
şu demek oluyor ki sen elmayı seviyorsun diye
elmanın da seni sevmesi koşul mı?
Şu demek oluyor ki Tahiri Zühre sevmeseydi bundan sonra
veya asla sevmeseydi
Tahir ne kaybederdi Tahirliğinden?
Tahir olmak da ayıp değildir Zühre olmak da
hattâ sevda yüzünden ölmek de ayıp değildir.
Nazım Hikmet
YORUMLAR