• Ulusal mücadelenin başından bu yana amaçlanan ulusal egemenliğin sağlanması yönünde en mühim adımlardan birisi daha atılmıştır. • Yeni...
• Ulusal mücadelenin başından bu yana amaçlanan ulusal egemenliğin sağlanması yönünde en mühim adımlardan birisi daha atılmıştır.
• Yeni Türk devletinin yönetim şekli açıklanmıştır.
• Cumhurbaşkanı Meclis başkanı ve başbakanın yetkileri birbirlerinden ayrılarak yönetim kadroları tekrardan düzenlenmiştir.
• Yeni Türk devletinin İlk Cumhurbaşkanı Mustafa kemal paşa İlk Meclis başkanı Kurtarılışı Okyar İlk başbakanı ise İsmet İnönü olmuştur.
• Mustafa kemal Paşanın Cumhurbaşkanı seçilmesi devlet başkanı sorununu ortadan kaldırmıştır.
• Meclis Hükümeti sistemi terk edilip Kabine sistemine geçilmiştir.Böylelikle hükümet politikalarının daha uzun ömürlü olması sağlanmıştır.
• Yürütme işlerinin daha süratli yapılması sağlanmıştır.
• 1921 anayasasında en mühim değişimler Cumhuriyetin ilanı ile gerçekleşmiştir. Cumhuriyetin İlanının Kazandırdıkları
1. Cumhuriyetin ilanı, Türk kurtuluş mücadelesinin askeri ve siyasal alanda zafere ulaşmasının bir sonucudur.
Osmanlı Monarşik yönetiminin Ulusal Mücadeleye karşı takındığı negatif tavır, batıdaki siyasal gelişmelere paralel olarak çizilmiştir. Fakat bu gelişmelerin sonucunda beklenilenin aksine bir Türk devleti yok olmamış rejim değiştirerek modern bir devlet olarak varlığını sürdürmüştür.
2. Mustafa Kemal Mustafa kemal atatürk'ün ilk Cumhurbaşkanı olarak seçilmesiyle, saltanatın kaldırılmasından sonrasında ortaya çıkan devlet başkanlığı problemi da çözümlenmiştir. Cumhuriyetin ilanı, Türk Ulusu'nun modern uygarlık seviyesine çıkaran inkılaplar için elverişli bir ortam hazırlamıştır.
3. Devletin yönetim şekli belirlenmiştir.
4. Mecliste hükümeti sistemi'nden kabine sistemi'ne geçilmiştir. Böylelikle Hükûmet bunalımı problemi çözümlenmiştir.
5. Demokratik bir anayasayla halk egemenliği üstünde yükselen, yeni bir yönetim şekli olarak Cumhuriyet yönetimine geçildi
6. Saltanat ve Hilafet kaldırıldı
7. Kapitülasyonlara son verildi
8. Din ve devlet işleri birbirlerinden ayrıldı, laiklik ilkesi yerleştirildi
9. Köylüye toprak, makina, tohumluk vb. dağıtıldı, ziraat okulları, tohum ıslah istasyonları, örnek devlet ziraat çiftlikleri kuruldu, Yüksek Ziraat Enstitüsü açıldı, Ziraat Bankası vesilesiyle köylüye kredi olanakları arttırıldı
10. Anadolu'nun içlerini denizlere bağlayan yeni demiryolları yapılmış oldu, yabancıların elindeki demiryolları bedelleri ödenerek kamulaştırıldı
11. Duyun-u Umumiye'nin elindeki petrol, tuz, şeker, kibrit, tütün tekelleri devlet tekeli haline getirildi
12. Üretim ve tüketim kooperatifleri kuruldu, kooperatifçilik teşvik edildi
13. Dış tecim devletleştirildi
14. Ülkenin sanayileşmesi için KİT'ler kuruldu (Sümerbank, Etibank, TKİ, M.T.A. vb.)
15. teşvik edildi
16. Bilhassa liman şehirlerindeki, azınlıklardan oluşan tüccarlara ağır vergiler getirildi
17. 5 senelik kalkınma planları yapılmış oldu ve uygulandı
18. Şžeriat vergisi ÖŞžÜR kaldırıldı
19. Tekke ve tarikatlar kapatıldı
20. Eğitim birliği temelinde eğitim parasız hale getirildi ve yaygınlaştınldı
21. Halkın kültürel gelişimi ve örgütlenmesi için halk evleri kuruldu
22. Köy aydınlanması ve toprak sorununu çözme amacıyla köy enstitüleri planlandı, ön uygulamaları yapılmış oldu
23. Millet mektepleri açıldı, okuma-yazma seferberliği ülkenin her yanına yayıldı
24. Düşünce ve sanat eserlerini koruma yasası çıkarılarak, tarihsel ve kültürel değerler koruma altına alındı
25. Uygar Kanun kabul edilerek vatandaşlık hakları yerleştirildi
26. Yeni tecim yasası çıkarıldı, modern ticari kurumlar kuruldu
27. Soyadı Yasası çıkarıldı
28. Ulusal bankacılık geliştirildi, İş Bankası, Emlak Bankası kuruldu
29. Türk Tarih ve Türk Dil kurumları kurularak, ulusal tarihe ve Türkçeye haiz çıkıldı
30. Internasyonal takvim ve saat kabul edildi
31. Kabotaj hakkı ulusallaştırıldı, yerli üretim gümrük korumasına alındı
32. Arapça yazıdan vazgeçildi, latin alfabesi getirildi
33. Toprak yasası çıkarılarak, aşiretlerin bir kısım arazileri kamulaştırıldı ve yoksul köylülere dağıtıldı
34. Kılık giyim yasasıyla peçe, çarşaf, sarık, fes vb. kaldırıldı
35. Ağırlık ve mesafe ölçüleri internasyonal standartlara getirildi, okka, dirhem,arşın vb. yerine kilogram., gr. metre vb. kabul edildi
36. Enerji santralları, barajlar, şeker, çimento ve tekstil fabrikaları kuruldu
37. Hafta tatili Cuma'dan Pazar'a alındı
38. Ordu modernleştirildi
39. Hanım hakları geliştirildi, seçme seçilme ve çabalama hakları getirildi
40. Kültürel gelişme devlet desteğine alındı, Devlet Tiyatro, Bale ve Operası kuruldu
41. Yeni üniversiteler açıldı
42. Büyük adli reformlar yapılmış oldu, seri mahkemeler kapatıldı, modern hukuk kurumları getirildi, mecelle kaldırıdı
43. Defin ve mezarlık işleyişi yeni ve modern kurallara bağlandı
44. Madenler devletleştirildi
45. Ormanlar ve göller kamulaştırıldı ve korumaya alındı
46. Gerici ve ayrılıkçı isyanlar bastırıldı
47. Barışçı dış siyaset egemen kılındı, bilhassa komşu ülkelerle dostça ilişkiler geliştirildi
48. Duyun-u Umumiye borçları tertipli olarak ödendi
49. Karşılıksız para basılmadan, müsavi bütçe her yıl gerçekleştirildi
50. Halk sağlığı ve kitle sporu geliştirildi, hastaneler, hemşire okulları ve spor tesisleri yapılmış oldu
Ve sayamayacağımız binlerce şey..
YORUMLAR