Yardım ve Hareket Sistemi Yardım ve Hareket sistemi, vücut şeklinin ortaya çıkmasını ve dirimsel öneme haiz organların korunmasını s...
Yardım ve Hareket Sistemi
Yardım ve Hareket sistemi, vücut şeklinin ortaya çıkmasını ve dirimsel öneme haiz organların korunmasını sağlar.
Hareket, omurgalı hayvanlarda ve insanlarda bir iskelet ve onun etrafındaki kas dokusu yardımı ile gerçekleşir.
Hareket sistemi iskelet ve kas sistemi olmak suretiyle iki bölümde incelenir:
1. İskelet Sistemi (bak. )
Vücuda yardım olup korumuş olan, kaslarla bağlanarak hareketi elde eden yapıya iskelet denir. İskeletin görevleri şunlardır:
2. Kaslar Sistemi (bak. )
Kaslar insanoğlunun vücut ağırlığının %40-50'sini oluştururlar. Vücut şeklinin korunmasını, desteklenmesini, sindirim, dolaşım, boşaltım sistemlerinin emek harcaması faaliyetleri bu organları oluşturan kaslar yardımıyla gerçekleştirilir.
Kaslar, kas hücrelerinden oluşur. Kas hücreleri birleşerek kas liflerini, kas lifleri de kasları oluştururlar. Aralarında bolca oranda kan damarları ve sinirleri yer alır.
İnsanda yapı ve çabalama bakımından üç tür kas vardır:
Yardım ve Hareket sistemi, vücut şeklinin ortaya çıkmasını ve dirimsel öneme haiz organların korunmasını sağlar.
Hareket, omurgalı hayvanlarda ve insanlarda bir iskelet ve onun etrafındaki kas dokusu yardımı ile gerçekleşir.
Hareket sistemi iskelet ve kas sistemi olmak suretiyle iki bölümde incelenir:
1. İskelet Sistemi (bak. )
Vücuda yardım olup korumuş olan, kaslarla bağlanarak hareketi elde eden yapıya iskelet denir. İskeletin görevleri şunlardır:
- Kaslara ve iç organlara bağlanma yüzeyi sağlar.
- İç organları dış etkenlere karşı korur.
- İhtiyaç duyulan bir takım inorganik maddeleri depolar.
- Kemiklerin içindeki ilik dokusu, alyuvar ile bir takım akyuvarı üretir.
- Vücudun dik durmasını sağlar.
2. Kaslar Sistemi (bak. )
Kaslar insanoğlunun vücut ağırlığının %40-50'sini oluştururlar. Vücut şeklinin korunmasını, desteklenmesini, sindirim, dolaşım, boşaltım sistemlerinin emek harcaması faaliyetleri bu organları oluşturan kaslar yardımıyla gerçekleştirilir.
Kaslar, kas hücrelerinden oluşur. Kas hücreleri birleşerek kas liflerini, kas lifleri de kasları oluştururlar. Aralarında bolca oranda kan damarları ve sinirleri yer alır.
İnsanda yapı ve çabalama bakımından üç tür kas vardır:
- Düz kaslar (ak kaslar)
- Çizgili (iskelet) kaslar (kırmızı kaslar)
- Kalp kasları
Yardım ve hareket sisteminin görevleri nedir?
Yardım ve hareket sistemi nedir?
Kan üretmek, yardım ve hareket sisteminin görevi midir?
Vücuda yardım olup korumuş olan, kaslarla bağlanarak hareketi elde eden yapıya iskelet denir. İskeletin görevleri şunlardır;
- Kaslara ve iç organlara bağlanma yüzeyi sağlar
- İç organları dış etkenlere karşı korur.
- İhtiyaç duyulan bir takım inorganik maddeleri depolar.
- Kemiklerin içindeki ilik dokusu, alyuvar ile bir takım akyuvarı üretir.
- Vücudun dik durmasını sağlar.
a) Uzun Kemik: Kol- bacak, parmak kemikleri
c) Kısa Kemik: Omurlar olmak suretiyle üç çeşittir.
Tüm kemiklerde;
- Sıkı(dolgun) kemik
- Gevşek (süngerimsi) kemik
Kemiğin yapısı
→ Detaylı bilgi için: Kemik
Yapısında organik ve inorganik maddeler bulundurur. Organik maddeler sinirler ve kan damarlarıdır. İnorganik maddeler ise kalsiyum, potasyum, ve sodyum tuzlarıdır. Bu maddeler kemiğe sertlik vermektedir.
Kemiğin dış kısmında kalınlaşmasını ve onarılmasını elde eden kemik zarı (Periost) vardır. Beden kısmı ile kemik uçlarının dış kısmı sıkı kemiktir. Kemik uçlarının içi süngerimsi kemiktir. Süngerimsi kemik dokusunda kırmızı ilik vardır. Kemik gövdesinin ortasındaki kanalda sarı kemik iliği vardır.
DESTEK VE HAREKET SİSTEMİ
Vücudunuzun dik durması ve hareket etmesi, yardım ve hareket sistemleri yardımıyla mümkün olur. Bu sistemler, iskelet ve kas sisteminden meydana gelir.
İSKELET SİSTEMİ
Vücuda biçim veren, iç organları korumuş olan ve desteklik elde eden yapıya iskelet denir.
İskeletin Görevleri:
İnsan iskeleti, 207 kadar kemikten meydana gelir. Kafa, beden ve üyeler (kol,bacak)olmak suretiyle üç bçlümde incelenir.
Kafa İskeleti: Kafatası ve yüz kemikleri, kafa iskeletini oluşturur. Kafatası içinde beynimiz korunur. Kafa iskeletinde yalnız alt çene
kemiği oynar eklem yapar.
Beden İskeleti: Omurga ve göğüs kafesinden oluşur.
Omurga; "omur" ismi verilen kemiklerin üst üste dizilmesinden meydana gelir.
Omur kemiklerinin ortasında yer edinen deliklerin meydana getirmiş olduğu kanal içinde omurilik siniri vardır. Omurga, sırt bölgesinde
boyundan kuyruk sokumuna kadar uzanır.
Göğüs Kafesi: Sırt omurları, kaburga kemikleri ve göğüs kemiğinden oluşur. Akciğer ve kalbin korunduğu bölümdür.
üyeler: Kollar ve bacaklardır. Kollarda; pazı, ön kol, dirsek, bilek, tarak ve parmak kemikleri vardır. Bacakta; uyluk, diz kapağı,
baldır, kaval, bilek, tarak ve parmak kemikleri vardır.
Kemik Türleri
Kemikler üç grupta incelenir. Uzun, kısa ve yassı kemikler.
Uzun Kemik: Kol ve bacaklarda bulunan kemiklerdir. Yapısında kemik zarı, sıkı kemik dokusu, süngerimsi kemik doku, kemik
kanalı, sarı ilik vardır. Süngerimsi dokuda ise kırmızı kemik iliği vardır. Boyları enlerinden uzun kemiklerdir. Pazı, ön kol, dirsek,
Kısa Kemik: Omurlar, el ve ayak bilek kemikleri kısa kemiklerdir.
Yassı Kemik: Yassı görünüşte olan kemiklerdir. Kafatası, kalça, leğen, göğüs kemiği ve kaburgalar yassı kemiklerdir.
Eklemler
İki ya da daha çok kemiğin birbirine bağlanmasıyla oluşan yapıya eklem denir. Eklemler, kaslarla beraber hareketi sağlar. üç tür eklem vardır.
Oynamaz Eklem: Kemiklerin birbirine sıkıca bağlandığı hareketsiz eklemlerdir. Kafatası kemikleri içinde ve kuyruk omurları
içinde bulunan eklemler
Yarı Oynar Eklem: Hareketi sınırı olan olan eklemlerdir (Omurlar arası eklem).
Oynar Eklem: Vücudun hareketini elde eden eklemlerdir. Omuz eklemi, kalça eklemi, kol ve bacaklardaki eklemler)
Vücudunuzun dik durması ve hareket etmesi, yardım ve hareket sistemleri yardımıyla mümkün olur. Bu sistemler, iskelet ve kas sisteminden meydana gelir.
İSKELET SİSTEMİ
Vücuda biçim veren, iç organları korumuş olan ve desteklik elde eden yapıya iskelet denir.
İskeletin Görevleri:
- · Vücuda yardım olur, dik durmasını sağlar.
- · Kasların yardımıyla vücudun hareket etmesini sağlar.
- · İç organları korur, kas ve iç organlara tutunma yüzeyi sağlar.
- · Fosfat, magnezyum, potasyum ve en fazlaca kalsiyum minerallerini depo eder.
- · Alyuvar ve akyuvar benzer biçimde kan hücrelerini üretir.
İnsan iskeleti, 207 kadar kemikten meydana gelir. Kafa, beden ve üyeler (kol,bacak)olmak suretiyle üç bçlümde incelenir.
Kafa İskeleti: Kafatası ve yüz kemikleri, kafa iskeletini oluşturur. Kafatası içinde beynimiz korunur. Kafa iskeletinde yalnız alt çene
kemiği oynar eklem yapar.
Beden İskeleti: Omurga ve göğüs kafesinden oluşur.
Omurga; "omur" ismi verilen kemiklerin üst üste dizilmesinden meydana gelir.
Omur kemiklerinin ortasında yer edinen deliklerin meydana getirmiş olduğu kanal içinde omurilik siniri vardır. Omurga, sırt bölgesinde
boyundan kuyruk sokumuna kadar uzanır.
Göğüs Kafesi: Sırt omurları, kaburga kemikleri ve göğüs kemiğinden oluşur. Akciğer ve kalbin korunduğu bölümdür.
üyeler: Kollar ve bacaklardır. Kollarda; pazı, ön kol, dirsek, bilek, tarak ve parmak kemikleri vardır. Bacakta; uyluk, diz kapağı,
baldır, kaval, bilek, tarak ve parmak kemikleri vardır.
Kemik Türleri
Kemikler üç grupta incelenir. Uzun, kısa ve yassı kemikler.
Uzun Kemik: Kol ve bacaklarda bulunan kemiklerdir. Yapısında kemik zarı, sıkı kemik dokusu, süngerimsi kemik doku, kemik
kanalı, sarı ilik vardır. Süngerimsi dokuda ise kırmızı kemik iliği vardır. Boyları enlerinden uzun kemiklerdir. Pazı, ön kol, dirsek,
Kısa Kemik: Omurlar, el ve ayak bilek kemikleri kısa kemiklerdir.
Yassı Kemik: Yassı görünüşte olan kemiklerdir. Kafatası, kalça, leğen, göğüs kemiği ve kaburgalar yassı kemiklerdir.
Eklemler
İki ya da daha çok kemiğin birbirine bağlanmasıyla oluşan yapıya eklem denir. Eklemler, kaslarla beraber hareketi sağlar. üç tür eklem vardır.
Oynamaz Eklem: Kemiklerin birbirine sıkıca bağlandığı hareketsiz eklemlerdir. Kafatası kemikleri içinde ve kuyruk omurları
içinde bulunan eklemler
Yarı Oynar Eklem: Hareketi sınırı olan olan eklemlerdir (Omurlar arası eklem).
Oynar Eklem: Vücudun hareketini elde eden eklemlerdir. Omuz eklemi, kalça eklemi, kol ve bacaklardaki eklemler)
DESTEK VE HAREKET SİSTEMİ
Bir canlının canlılık hususi durumunu taşıyan en minik yapı birimine hücre denir. Aynı yapı ve görevdeki hücreler birleşerek dokuları, benzer görevdeki dokular birleşerek organları, benzer görevdeki organlar birleşerek sistemleri, sistemlerde birleşerek diri organizmayı kısaca diri vücudunu oluştururlar.
İnsan vücudunda yardım ve hareket sistemi, dolaşım sistemi, bağışıklık sistemi, solunum sistemi, sindirim sistemi, boşaltım sistemi, üreme sistemi, denetleyici ve düzenleyici sistemler benzer biçimde sistemler vardır. Bu sistemler insan vücudunda tertipli ve uyumlu bir biçimde çalışırlar. İnsan vücudundaki herhangi bir sistemin ya da sistemleri oluşturan organlardan herhangi birinin görevini yapamaması, vücudun çabalama düzenini bozar ve diri vücudu hastalanır.
Yardım ve hareket sistemi, iskelet sistemi ve kas sistemi olmak suretiyle iki sistemden oluşur.
Yardım ve Hareket Sisteminin (Kasların) Emek vermesi
İnsan vücudunun hareket edebilmesi için iskelet sistemi, kas sistemi, eklemler ve sinir sisteminin beraber emek harcaması gerekir.
İnsan vücudunun hareket edebilmesi için eklem yerlerindeki kemiklerin hareket etmesi gerekir. Eklem yerlerindeki kemiklerin hareket edebilmesi için kasların emek harcaması kısaca kasılıp gevşemesi gerekir. Kasların kasılıp gevşemesi için de beynin komut vermesi ve bu emrin sinirler yarımıyla kaslara gelmesi gerekir.
Hareket etmek istediğimizde beynimiz komut verir, beynin verdiği komut sinirler yardımıyla kaslara gelir ve kaslar bu emre gore kasılıp gevşeyerek kemiklerin eklem yerlerinde hareket etmesini sağlar. Kemikler hareket edince vücutta hareket etmiş olur.
Kemikler hareket ederken, kemiklerin üstündeki karşılıklı bulunan iki kas birbirlerine zıt olarak çalışırlar. Kaslardan birisi kasılırken öbürü gevşer ve kasılma hemen kemiği çekerek hareket etmesini sağlar.
Örnek :
*Kolumuzu bükerken pazı kası kasılır, arkasındaki kas gevşer.
*Kolumuzu açarken pazı kası gevşer, arkasındaki kas kasılır.
NOT :
1- Kasılan kas kısalır, kalınlaşır, sertleşir, şişer ve enerji harcar.
Gevşeyen kas incelir, uzar, yumuşar ve enerji harcar.
2- Kaslar yalnız kemiği değildir deriyi de hareket ettirebilir. Göz kapakları, dudak ve yüzün hareket etmesini de kaslar sağlar.
4- Yardım ve Hareket Sisteminin Sağlığı ve Korunması :
Yardım ve hareket sisteminin sağlığının korunması için;
1- Dengeli beslenilmelidir.
2- İskelet ve kasların gelişmesi için yaşa uygun spor yapılmalıdır.
3- Kemiklerin ve dişlerin gelişmesi için kalsiyum ve fosfor içeren (et, süt, yumurta ve peynir benzer biçimde) besinlerle beraber D vitamini alınmalıdır. (D vitamini eksikliğinde çocuklarda raşitizm, büyüklerde osteomalizi denilen kemik erimesi hastalığı oluşur).
4- Kemiklerin gelişmesi için yeterince (D vitamininin vazife yapabilmesi için) güneş ışığı alınmalıdır.
5- Sivri burunlu, dar ve yüksek topuklu ayakkabılar giyilmemelidir.
6- Ağır yük taşınmamalıdır.
7- Çok fazla kilolardan ve spordan kaçınılmalıdır. (Kemiklerde biçim bozukluğu oluşur).
8- Duruş ve oturuş biçimlerin dikkat edilmelidir. (Sandalyeye dik oturulmalıdır, kambur durulmamalıdır). (Kemiklerde biçim bozukluğu oluşur).
9- Dik yürünmelidir.
10- Yük taşınırken ya da kaldırılırken dengeli (iki elle) tutulmalıdır. (Çanta tek omuzda taşınmamalıdır, yükler dizleri bükmeden kaldırılmamalıdır). (Kemiklerde biçim bozukluğu oluşur).
11- Kasların güçlenmesi için protein içeren besinler alınmalıdır.
12- Kırık, çıkık ve burkulmalarda (çıkıkçıya ve kırıkçıya değildir) doktora gidilmelidir.
NOT :
1- D vitamini eksikliğinde çocuklarda raşitizm, büyüklerde osteomalizi denilen kemik erimesi hastalığı oluşur.
2- Hareketsizlikten dolayı eklem yerlerinde kireçlenme ve buna bağlı olarak ağrılar-sancılar kısaca romatizma hastalığı oluşur.
3- Tetanos bakterisi, istemsiz kasılmalara neden olur. Tetanos iğnesi yaptırılmalıdır.
4- Birdenbire bir darbe ya da zorlamalarda kemikler kırılabilir. Kırıklar genel anlamda kemiğin ziyan olan kısmı alçıya alınarak tedavi edilir.
Teknolojiye bağlı olarak platin çubuklarla kemiklerin kaynaştırılması, doku mühendisliği uygulamaları ile kırık bölgenin kemik yamalarla onarımı ile de kırılan kemikler iyileştirilebilir.
Teknolojiye bağlı olarak geliştirilen uygulamalardan birisi de protez kullanımıdır. Engelli kişiler protez kol ya da bacak yardımıyla günlük yaşantılarına devam edebilirler.
Bir canlının canlılık hususi durumunu taşıyan en minik yapı birimine hücre denir. Aynı yapı ve görevdeki hücreler birleşerek dokuları, benzer görevdeki dokular birleşerek organları, benzer görevdeki organlar birleşerek sistemleri, sistemlerde birleşerek diri organizmayı kısaca diri vücudunu oluştururlar.
İnsan vücudunda yardım ve hareket sistemi, dolaşım sistemi, bağışıklık sistemi, solunum sistemi, sindirim sistemi, boşaltım sistemi, üreme sistemi, denetleyici ve düzenleyici sistemler benzer biçimde sistemler vardır. Bu sistemler insan vücudunda tertipli ve uyumlu bir biçimde çalışırlar. İnsan vücudundaki herhangi bir sistemin ya da sistemleri oluşturan organlardan herhangi birinin görevini yapamaması, vücudun çabalama düzenini bozar ve diri vücudu hastalanır.
Yardım ve hareket sistemi, iskelet sistemi ve kas sistemi olmak suretiyle iki sistemden oluşur.
Yardım ve Hareket Sisteminin (Kasların) Emek vermesi
İnsan vücudunun hareket edebilmesi için iskelet sistemi, kas sistemi, eklemler ve sinir sisteminin beraber emek harcaması gerekir.
İnsan vücudunun hareket edebilmesi için eklem yerlerindeki kemiklerin hareket etmesi gerekir. Eklem yerlerindeki kemiklerin hareket edebilmesi için kasların emek harcaması kısaca kasılıp gevşemesi gerekir. Kasların kasılıp gevşemesi için de beynin komut vermesi ve bu emrin sinirler yarımıyla kaslara gelmesi gerekir.
Hareket etmek istediğimizde beynimiz komut verir, beynin verdiği komut sinirler yardımıyla kaslara gelir ve kaslar bu emre gore kasılıp gevşeyerek kemiklerin eklem yerlerinde hareket etmesini sağlar. Kemikler hareket edince vücutta hareket etmiş olur.
Kemikler hareket ederken, kemiklerin üstündeki karşılıklı bulunan iki kas birbirlerine zıt olarak çalışırlar. Kaslardan birisi kasılırken öbürü gevşer ve kasılma hemen kemiği çekerek hareket etmesini sağlar.
Örnek :
*Kolumuzu bükerken pazı kası kasılır, arkasındaki kas gevşer.
*Kolumuzu açarken pazı kası gevşer, arkasındaki kas kasılır.
NOT :
1- Kasılan kas kısalır, kalınlaşır, sertleşir, şişer ve enerji harcar.
Gevşeyen kas incelir, uzar, yumuşar ve enerji harcar.
2- Kaslar yalnız kemiği değildir deriyi de hareket ettirebilir. Göz kapakları, dudak ve yüzün hareket etmesini de kaslar sağlar.
4- Yardım ve Hareket Sisteminin Sağlığı ve Korunması :
Yardım ve hareket sisteminin sağlığının korunması için;
1- Dengeli beslenilmelidir.
2- İskelet ve kasların gelişmesi için yaşa uygun spor yapılmalıdır.
3- Kemiklerin ve dişlerin gelişmesi için kalsiyum ve fosfor içeren (et, süt, yumurta ve peynir benzer biçimde) besinlerle beraber D vitamini alınmalıdır. (D vitamini eksikliğinde çocuklarda raşitizm, büyüklerde osteomalizi denilen kemik erimesi hastalığı oluşur).
4- Kemiklerin gelişmesi için yeterince (D vitamininin vazife yapabilmesi için) güneş ışığı alınmalıdır.
5- Sivri burunlu, dar ve yüksek topuklu ayakkabılar giyilmemelidir.
6- Ağır yük taşınmamalıdır.
7- Çok fazla kilolardan ve spordan kaçınılmalıdır. (Kemiklerde biçim bozukluğu oluşur).
8- Duruş ve oturuş biçimlerin dikkat edilmelidir. (Sandalyeye dik oturulmalıdır, kambur durulmamalıdır). (Kemiklerde biçim bozukluğu oluşur).
9- Dik yürünmelidir.
10- Yük taşınırken ya da kaldırılırken dengeli (iki elle) tutulmalıdır. (Çanta tek omuzda taşınmamalıdır, yükler dizleri bükmeden kaldırılmamalıdır). (Kemiklerde biçim bozukluğu oluşur).
11- Kasların güçlenmesi için protein içeren besinler alınmalıdır.
12- Kırık, çıkık ve burkulmalarda (çıkıkçıya ve kırıkçıya değildir) doktora gidilmelidir.
NOT :
1- D vitamini eksikliğinde çocuklarda raşitizm, büyüklerde osteomalizi denilen kemik erimesi hastalığı oluşur.
2- Hareketsizlikten dolayı eklem yerlerinde kireçlenme ve buna bağlı olarak ağrılar-sancılar kısaca romatizma hastalığı oluşur.
3- Tetanos bakterisi, istemsiz kasılmalara neden olur. Tetanos iğnesi yaptırılmalıdır.
4- Birdenbire bir darbe ya da zorlamalarda kemikler kırılabilir. Kırıklar genel anlamda kemiğin ziyan olan kısmı alçıya alınarak tedavi edilir.
Teknolojiye bağlı olarak platin çubuklarla kemiklerin kaynaştırılması, doku mühendisliği uygulamaları ile kırık bölgenin kemik yamalarla onarımı ile de kırılan kemikler iyileştirilebilir.
Teknolojiye bağlı olarak geliştirilen uygulamalardan birisi de protez kullanımıdır. Engelli kişiler protez kol ya da bacak yardımıyla günlük yaşantılarına devam edebilirler.
Yardım ve Hareket Sistemi Nedir - Yardım ve Hareket Sisteminin Yapısı ve Görevleri
Yardım ve hareket sisteminin görevleri nedir?
Yardım ve hareket sistemi nedir?
Kan üretmek, yardım ve hareket sisteminin görevi midir?
Kaynak:msxlabs.org
YORUMLAR