Diş çürükleri, Nedenleri, Önleme ve Tedavi Yöntemleri

Diş Çürükleri ve Tedavisi Diş çürüğü, bakterilerin dişin sert yapısını oluşturan diş minesi, dentin ve sement tabakalarına hasar ve...

Diş Çürükleri ve Tedavisi





Diş çürüğü, bakterilerin dişin sert yapısını oluşturan diş minesi, dentin ve sement tabakalarına hasar verdiği bir hastalıktır. Bu dokularda bakterilerin çalışması sonucu zamanla dişlerde kaviteler (oyulmuş boşluklar) meydana gelmektedir. İki grup bakterinin bunların meydana gelmesinden sorumlu olduğu düşünülmektedir: Streptococcus mutans ve Lactobacillus.

150px Toothdecay
Diş kökünde çürük


Diş çürüklerinin oluşmasında üç temel etmen bulunmaktadır: Duyarlı bir diş yüzeyi, mikroorganizmalar için elverişli yiyecek artıkları, bunların parçalanmasına ve asit oluşumuna yol açacak mikroorganizmaların varlığı. Besinler içinde diş çürümesine en çok neden olanlar karbonhidratlar, yani kabaca, şekerli gıdalardır.
Dişler düzenli olarak fırçalanır ve bakımlarına özen gösterilirse, mikroplar onlara zarar veremezler. Diş çürüğü, dişte oyuklar yaparak dişin yapısını bozan ve kendi kendine iyileşmeyen bir hastalıktır.
Dişler iyi temizlenmeyecek olursa, üzerinde besin artıkları ve mikroplar birikir. Ağız içerisindeki bakteriler yiyecek artıklarındaki şekerli maddeleri kullanarak onu saydam, yapışkan bir madde haline getirir ve dişler üzerine yapışmasını sağlar. Bu birikintilere plak denir. Bu plaklar bakterilerin diş üzerinde tutunmalarını da kolaylaştırırlar. Besinlerin tatlandırılması için kullanılan şekerli maddelerin içinde bulunan asit, dişlere zarar verebilir, ancak bakterilerin kendileri de asit oluşturabilmektedir. Asit diş minesinin erimesine neden olur. Böylece oluşan erime bölgelerinden giren mikroplar kolayca alttaki yumuşak dokuya ulaşabilirler.
Asitler dişin koruyucu tabakası olan diş minesi üzerinde küçük delikçikler oluşturur. Bu delikler giderek genişler ve küçük oyuklar haline gelir. Diş minesinin erimesinden sonra çürük hızla ilerler, alttaki tabakada geniş ve derin bir oyuk meydana getirir. Diş çürüğü diş özüne doğru ilerledikçe dişler ağrımaya başlar. Çürük daha da ilerlerse diş özü bölgesinde ve çene kemiği içerisinde cerahat oluşmaya ve birikmeye başlar. Buna diş apsesi denir. Eğer diş hekimi tarafından daha başlangıcında tedavi edilmeyecek olursa çürük diş için daha zor, karmaşık ve pahalı tedaviler gerekebilir. Diş plağı, diş etlerinin önemli hastalık nedenlerinden biridir. Yemeklerden sonra dişlerin fırçalanması ve diş ipi kullanarak yemek artıklarının çıkarılması dişlerin çürümesini, diş eti hastalıklarının oluşumunu ve ilerlemesini önler.
Dişlerin ağrımaması sağlıklı olduğu anlamına gelmez. Diş ağrısının olması için diş çürüğünün çok ilerlemiş olması gerekir. Diş çürüklerinin tedavi edilebilir dönemde belirlenmesi için ağrı oluşmasını beklemeden senede en az iki kez diş hekimine giderek dişlerin muayene ettirilmesi gerekir. Diş hekimleri gerektiğinde dişlerin filmini çekerek gözle görünmeyen diş oyuklarını da belirleyebilirler.
Diş çürüklerinin erken dönemde tanınması dişlerin kaybedilmesini engelleyebilir veya en azından geciktirebilir. Bu hem sağlık açısından, hem de sosyal ve ekonomik açıdan önemli katkılar sağlar. Ağza takma diş takılmasına olan ihtiyacı azaltır. Hiçbir şey kendi doğal dişlerimizin yerini tutamaz. Kalıcı dişlerin erken dökülmesi beslenme sorunlarına neden olur. Doğal dişlerin uzun süre dayanmasında ağız ve diş bakımının önemi çok büyüktür.
Diş sağlığı açısından sularla aldığımız flor da çok önemlidir. Sularında flor eksikliği olan yerleşim yerlerinde diş çürüklerinin oranı çok artar. Bu nedenle florla ilgili olarak sağlık kuruluşlarının önerilerine uyulmalıdır.

Dişin Kimyasal Yapısı ve Çürüme Süreci

Diş minesi ve dentini esas olarak hidroksiapatit tuzlarından meydana gelir. Bu kalsiyum tuzu, asitlerin uzun süreli temasına karşı dayanıklı değildir ve dekalsifiye olur yani çözünür.

Mine organik ve inorganik bölümlerden oluşur.

İnorganik bölüm (%95-98)+ Organik Bölüm (%1-2)+ Su = Kimyasal yapı

Dişin Kimyasal formülü:

Ca10(PO4)6(OH)2+2F- ------> Ca10(PO4)6F2+ 2 OH-

Yani, hidroksiapatit flor ile birleşerek hidroksiapatitten daha dayanıklı bir molekül olan Flor apatit oluştutur.

Çürüme reaksiyonu ise ortamdaki serbest H+ iyonlarınca başlatılır, dişteki kalsiyum dişten ayrışır. Şöyle ki:

Ca10(PO4)6(OH)2 + 8 H+ -----> 10 Ca+2 +6 HPO4 + 2 H2O
10 Ca+2 +6 HPO4

ise ayrışmış, bozunmuş olan diş yapısı yani çürüktür.

Diş çürüğü, bir başka ifadeyle, kimyasal olarak organik ve inorganik bölüm arasındaki dengenin bozulmasıdır. Organik ve inorganik bölümler birbirine sıkı biçimde bağlı (grift) olarak bulunurlar. Bu kenetlenmenin (matriksin, kristalli düzgün yapının) bozulması sonucu organik ve inorganik bölümler ayrışır ve inorganik bölümdeki iyonlar çözünerek ağız ortamına geçer.

Çürük Süreci

Streptococcus mutans adlı bakteri çürüğün başlangıcında en önemli role sahiptir. Bu bakteri salgıladığı bazı maddelerle diş yüzeyinin yapışkanlığını artırarak bakteriler ve gıda artıklarının diş yüzeyine daha kolay yapışmasına sebep olur.

Ağız içerisinde besin artıkları kaldıkça, mikroorganizmalara tutunacak daha fazla alan ve gıda sağlamış olur. Mikroorganizmalar bu besinleri kullanır ve metabolizmaları sonucu açığa çıkan asitler ağız "pH"sını düşürür. Yani ağız içerisindeki serbest H+ iyon konsantrasyonu artar. (5,5 >pH-tehlikeli pH sınırı)

H+ iyonları, Ca10(PO4)6(OH)2 (hidroksiapatit) molekülü içindeki kalsiyumu (Ca) çekip alır ve inorganik kısmın çözünmesi (çürümesi) başlar. Bakterilerin metabolizmasına izin verilen süre arttıkça bu olay da artarak devam eder ve geriye dönüş zorlaşır.

Çürük Formülü

Diş x Asit x Zaman = Çürük
Karbonhidrat x Bakteri = Asit

Kalsifiye diş yapısının bulunduğu alanlarda asitlerin bulunması ve asitlerin dişteki kalsiyum tuzlarını eritecek kadar uzun süre orada kalmasıyla çürük oluşur. Bu etmenlerden biri yok edilirse çürük oluşmaz.

Remineralizasyon

Ağız pH lt; 5,5 olduğunda, mine yüzeyinde çözünme başlar. ancak hemen çürük oluşmaz. pH kısa süre içerisinde normale dönerse tükürük içerisindeki kalsiyum yardımıyla demineralize olan kısım remineralize olur, yani açığa çıkan iyonlar geri döner ve pürüzlenen mine yüzeyini tekrar mineralize ederler.

Ancak, pH uzun süre 5,5 in altında bir değerde kalmışsa, oluşan demineralizasyon yetersiz kalır ve çürük riski artar. Remineralizasyonu atrırmak için sunni olarak flor kullanılır. Flor, dişhekimlerince topikal olarak veya evde diş macunu, çürük önleyici gargaralar yardımıyla uygulanabilir. Flor, yine flor tabletleriyle de sistemik olarak (ağızdan yutma yoluyla) alınabilir. Ancak flor tableti kullanımı veya florun yutulması, Florozis denilen ciddi bir duruma yol açabileceğinden muhakkak bir dişhekimi tarafından önerilmelidir.

Ağızdaki asidin kaynağı

İnsanlar, asitleri saf olarak tüketmezler. Limon, sirke, kolalı içecekler gibi bazı besinlerde bu asitler farklı konsantrasyonlarda bulunur. Ancak ağızdaki asidin temel kaynağı ağız içerisindeki bakterilerin fermentasyonudur.

Ağız içerisine şeker alımıyla bakteriler bu şeker molekülleriyle beslenir ve atık olarak ortama "asit" sentez ederler. Glukoz gibi küçük moleküllü şeker içeren gıdalar bu nedenle çürük yapıcı (kariyojen) kabul edilir.Ksilitol (xsilitol) gibi büyük molekküllü şekerle ise bakterilerce fermentasyona uğramadıklarından çürük nedeni değildirler. Günümüzde çürük önlemede tavsiye edilen gıdalar, şekersiz veya ksilitollü gıdalardır.

Meyva suyu, sirke ve meşrubat gibi birçok gıdada az bir miktar asit vardır. Eğer çivi veya bozuk para bir süre bu ürünlerin içinde bırakılırsa, ürünler aynı etkiyi gösterir.

Ağızdaki diş canlıdır. İçecekler ağızdan hızla geçerler ve tükürük bezleri asiti nötürleştirmek için hemen çalışmaya başlar

Diş yapısının çürük oluşumuna etkisi

Dişin anatomik ve histolojik özellikleri diş çürüklerinin oluşmasında etkilidir. Oluşumsal olarak kıvrımlı, girintili alanlara sahip olan dişler, bu girintilerde gıda artıkları ve bakteri birikimi artığından daha kolay çürürler.

Ortodontik anomalili dişler, normal arayüz (interdental, aproksimal)kontaklara (temas noktalarına) sahip olmadıklarından, buralarda biriken gıda artıkları nedeniyle daha kolay çürürler. Diş çekimi de "indirekt/ dolaylı" bir çürük hızlandırıcı etmendir. Bir diş dental arktan çıkartıldığında, onunla temasta olan dişler bu boşluğa doğru hareketlenir. Bu da söz konusu dişlerin optimal kontak noktalarını bozarak gıda retantif alanlar meydana getirerek dolaylı yoldan çürük oluşumuna sebep olur.






  • Benler, Nedenleri ve Tedavi Yöntemleri


  • Aşırı Tüylenme, Nedenleri ve Tedavi Yöntemleri


  • Diş Apsesi, Nedenleri ve Tedavi Yöntemleri



Diş Çürümesi Nasıl Olur?
Streptococcus Mutans (S. Mutans) adı verilen bu bakterileri türünün milyonlarcası dişlere yapışır. Dişteki çürümelere engel olmak için diş fırçalamak, diş ipi kullanmak ve ağız hijyeninin iyi olması hep önerilmiştir. Bunları uygulayan kişilerde diş çürümeleri asgariye indirilmiştir. Bilim adamları genleriyle oynanmış bu bakterileri ağız içine yerleştirmeye çalışmaktadır.




Streptokoklar insan vücudunun devamlı konuklarıdır. Bunlar süt dişleri çıkar çıkmaz ağız içine yerleşmeye başlar. Son dişimizi de kaybedene kadar ağız içinde ve dişlerin üzerinde varlıklarını sürdürmeye devam eder. İnsanlar, tatlı ve diğer gıdalar aldığında bu mikroplar harekete geçmektedir. Dişler üzerine yerleşmiş koklar gıda içindeki şekeri laktik aside dönüştürerek ağız pH'sını değiştirerek diş çürümesi için gerekli ortamı hazırlamış olur.


Diş Çürüklerine Karşı Anti Bakteri üretildi

NEW YORK - Bilimsel dilde Strepptococcus mutans adlı bir bakteri, dişlerin çürümesine neden oluyor. Strepptococcus mutans dişin yüzeyine yapışarak, bir asit salgılıyor ve bu asit diş minelerine zarar veriyor. Ancak yoğurtta bulunan bir başka bakteri dişlerin imdadına yetişiyor. Bilim insanları lactobacillus adlı bir bakterinin Strepptococcus mutans'ları diş minelerinden silerek yok ettiğini ve böylece dişlerin çürümesini önlediğini buldu.Amerikalı araştırıcılar diş çürüğüne neden olan bakterileri öldüren anti bakteriyi laboratuar ortamında üretmeyi başardı. Böylece diş çürüklerine son verme 21. yüzyılın mucizesi olarak tıp tarihine geçiyor.


Avrupa Florence Nightingale Hastanesi Ağız Çene ve Diş Hastalıkları Bölüm Başkanı Dt. Dr. Hasan R. Edalı'nın verdiği bilgilere göre; bilim adamları gen teknolojisiyle değişime uğratılmış bu bakterileri ağız içine yerleştirmeye çalışmaktadır. Böylece özel bir zehir salgılayan mikroplar, sebep olan bakterileri öldürerek, diş çürümelerini ömür boyu önleyecek.

Diş çürümesine karşı Yoğurt...

Yakın zamanda diş macunları , yoğurtta bulunun bir bakteri sayesinde çok daha etkili olacak.

Tam adı, Lactobacillus bulgaricus olan bakteri, sütün içinde yaşıyor ve yoğurt yapımında etkili oluyor.



Kaynak: LIVESCIENCE NTV-MSNBC




Diş çürümesini engellemek için şunları yapmalısınız:


•Dişlerinizi günde iki defa en az iki dakika fırçalayın.

•Gece yatmadan evvel dişlerinizi fırçalamanız çok önemlidir.

•Dişlerinizin arasını günde bir kez diş ipiyle temizleyin.

•Yumuşak bir diş fırçasıyla diş etlerinize yavaşça masaj yapın.

•Reçetesiz olarak satılan florürlü ya da antibakteriyelli bir çalkalama sıvısıyla her gün ağzınızı çalkalayın.

•Az şeker ve karbonhidrat içeren sağlıklı yemekler yiyin.Çok şekerli ve yapışkan yiyeceklerden uzak durunuz.

•Öğünler arasında fazla atıştırmayınız. Eğer yerseniz, hemen dişlerinizi fırçalayın ya da ağzınızı çalkalayın.

•Şekersiz, Xylitol içeren sakızlar, diş fırçalama zamanlarınız arasında dişlerinizin temizlenmesini sağlar ve ağzınızdaki bakterilerin miktarını kontrol altında tutar.

•Düzenli temizlik ve bakım için diş hekiminize düzenli olarak muayene olun, yıllık röntgeninizi çektirin. Florür tedavisi ve diş koruyucularla ilgili olarak doktorunuza danışabilirsiniz.


Gıdaların Neden Olduğu Çürüğü Önleme

Çürüme ağzınızın içi asitli olduğunda oluşur. Bu, nişastalı ve şekerli yemekler yediğinizde (karbonhidratlar) gerçekleşir. Fazla şekerli ve yapışkan yemekleri yedikten hemen sonra dişlerinizi fırçalayarak diş çürümelerini önleyebilirsiniz. Şekerli yiyecekler ya da içecekler tükettikten sonra ağzınızı suyla çalkalamanız, ağzınızdaki asit miktarını azaltır ve dişlerinizdeki plağın temizlenmesine yardımcı olur.

Uzak durmanız gereken yiyecekler şunlardır:

• Şeker, kurabiyeler, pasta, turta

• Sodalı içecekler ve diğer şekerli içecekler

• Şekerli ve içinde yüksek fruktozlu mısır şurubu cikletler

• Krakerler, grisini ve cipsler

• Kurutulmuş meyveler; kuru üzüm sadece tatlı değildir, yapışkandır ve dişe yapışabilir.


Tercih edebileceğiniz yiyecekler şunlardır:


*Taze meyveler; portakal, ananas ve şeftalide yüksek oranda doğal şeker ve asit bulunur. Sık olarak meyve tüketmek dişlerinize zarar verebilir.

• Taze sebzeler

• Peynir

• Tuzsuz yemişler

• Tatlandırılmamış meyve suları

• Tuzsuz popcorn

• Haşlanmış yumurta

• Fasülye


Sağlıklı bir diyet diş sağlığınız için çok önemlidir. Taze sebze, meyve ve tam tahıl içeren bir diyet diş ve diş eti sağlığı için de yararlıdır. Taze elma gibi yiyecekler dişlerinizi temizlemenizi ve güzel yiyecekler yapmanızı sağlar. Süt yemeğin yanında içilebilecek güzel bir içecektir. Eğer tatlı yemeklerle birlikte yerseniz ağzınızdaki şekerin temizlenmesine yardımcı olmuş olursunuz.


Yemeklerden sonra şekersiz sakızlar çiğnemek, doğal bir ağız çalkalama sıvısı olan tükürüğün üretimini arttırır ve plaktaki diş çürütücü asitleri etkisizleştirmeye yarar. Yemek yedikten sonra dişlerinizi fırçalamalısınız ya da şekersiz cikletler çiğnemelisiniz. Xylitol ile tatlandırılmış cikletler çürümeye neden olan bakterilerin sayısını azaltır ve kontrol altına alır.



Dişlerin düşmanı gıdalar

Ağız ve diş sağlığı uzmanları, diş hassasiyetine karşı diş fırçanızı doğru seçmenizi, pütürsüz diş macunu kullanmanızı, en önemlisi de asitli içecekleri az tüketmeyi tavsiye ediyor.


Dişlerinizde sıcağa-soğuğa, tatlı veya ekşi gıdalara, diş fırçalamaya karşı keskin ve derin bir ağrı hissediyorsanız diş hassasiyetiniz var demektir.

Dişlerin sıcağa-soğuğa, tatlı veya ekşi gıdalara, diş fırçalamaya karşı keskin ve derin bir ağrı veren diş hassasiyeti, dikkate alınması gereken bir diş sağlığı problemi.


Dişlerde hassasiyetin en çok, (çürük ve eski dolgular dışında) dişeti çekilmesi ile açığa çıkan kök yüzeylerinden landığını belirten Diş Hekimi Protez Uzmanı Çağdaş Kışlaoğlu, diş hassasiyetine karşı diş fırçanızı doğru seçmenizi, pütürsüz diş macunu kullanmanızı, en önemlisi de asitli içecekleri mümkün olduğunca az tüketmeyi öneriyor.

Dişin en önemli tabakası olan ikinci tabakanın, mine ve kök yüzeyini kaplayan özel tabaka ile kaplandığını anlatan Dr. Kışlaoğlu, diş hassasiyetinin sebebi dişin sinirine mikron düzeyindeki kanalcıklar aracılığıyla iletildiği üzerinde durulduğunu kaydetti.




Deniz Yosunu Diş Çürümesini Önlüyor


1207056denizyosun2hlarg

İngiliz araştırmacılar, deniz yosunu mikroplarındaki enzimleri diş macunu ya da gargaraya katmanın dişleri çürümekten koruyabileceğini belirtiyorlar.



İngiltere'deki Newcastle üniversitesi'ndeki bu alanda çalışma yürüten araştırmacılar, Bacillus licheniformis enziminin, gemilerin gövde kısmını temizleyip temizleyemeyeceğini inceliyorlardı.Bilim adamları, bu enzimin diş fırçasının temizleyemeyeceği yerleri, birikebilecek diş plağından koruyabileceğini açıkladı.

Labaratuvar raporları yosun mikroplarındaki enzimlerin plakları delerek dişin çürümesine neden olan bakterileri plaktan kazıdığına işaret etti.Dişteki plaklar çok çeşitli çürüyen bakterilerden oluşuyor.Hücrelerdeki bakteriler öldüğünde içindeki DNA'lar dışarı sızıp dişin yüzeyinde bir biyofilm oluşturuyorlar.


Dr. Jakubovics, plağı tamamen temizlemektense, enzim tedavisiyle dişi çürüten zararlı Streptococcus mutans bakterisinden kurtulunabileceğini belirtiyor.Dr. Jakubovics, bu tekniğin sonuç verdiğinden emin olunduktan sonra, tedaviyi diş macunu ve gargaralara uygulamayı hedeflediklerini duyurdu.


Kaynak : BBC (05 Temmuz 2012,10:32)





  • Benler, Nedenleri ve Tedavi Yöntemleri


  • Aşırı Tüylenme, Nedenleri ve Tedavi Yöntemleri


  • Diş Apsesi, Nedenleri ve Tedavi Yöntemleri


Kaynak:msxlabs.org

YORUMLAR

Ad

Anlamı Nedir?,22,Biyoloji Konu Anlatımı,25,Cilt Bakımı,82,Coğrafya Ders Anlatımı,978,Genel,46,Güzel Sözler,16075,Music,1,Ne Nedir?,32164,Resimli Sözler,4111,Saç Sağlığı,119,Sağlık Bilgileri,1596,Soru-Cevap,10236,Sports,1,Tarih Konu Anlatımı,5,Teknoloji,36,Türk Dili ve Edebiyatı Konu Anlatımı,2,
ltr
item
Ders Kitapları Konu Anlatımı: Diş çürükleri, Nedenleri, Önleme ve Tedavi Yöntemleri
Diş çürükleri, Nedenleri, Önleme ve Tedavi Yöntemleri
http://www.muhteva.com/wp-content/uploads/2017/04/150px-Toothdecay.png
Ders Kitapları Konu Anlatımı
https://ders-kitabi.blogspot.com/2017/05/dis-curukleri-nedenleri-onleme-ve.html
https://ders-kitabi.blogspot.com/
http://ders-kitabi.blogspot.com/
http://ders-kitabi.blogspot.com/2017/05/dis-curukleri-nedenleri-onleme-ve.html
true
5083728687963487478
UTF-8
Tüm Yazılar Yüklendi hiçbir mesaj bulunamadı HEPSİNİ GÖR Devamı Cevap Cevabı iptal Silmek Cevabı iptal Home SAYFALARI POST Hepsini gör SİZİN İÇİN ÖNERİLEN ETİKET ARŞİV SEARCH Tüm Mesajlar İsteğinizle eşleşme bulunamadı Ana Sayfaya Dön Pazar Pazartesi Salı Çarşamba Perşembe Cuma Cumartesi Pazar Mon Tue Wed Thu Fri Sat January February March April May June July August September October November December Jan Feb Mar Apr May Jun Jul Aug Sep Oct Nov Dec Şu anda... 1 dakika önce $$1$$ minutes ago 1 saat önce $$1$$ hours ago Dün $$1$$ days ago $$1$$ weeks ago more than 5 weeks ago İzleyiciler Takip et THIS PREMIUM CONTENT IS LOCKED STEP 1: Share to a social network STEP 2: Click the link on your social network Tüm Kodunu Kopyala Tüm Kodunu Seç Tüm kodlar panonuza kopyalanmıştır. Kodları / metinleri kopyalayamıyor, kopyalamak için lütfen [CTRL] + [C] tuşlarına (veya Mac ile CMD + C'ye) basınız Table of Content