Ekonomik sistemler nedir? Ekonomik sistemlerin adları ve kısa temel açıklamalarının yer almış olduğu yazımız. Paracı, toplumcu ve karma ekon...
Ekonomik sistemler nedir? Ekonomik sistemlerin adları ve kısa temel açıklamalarının yer almış olduğu yazımız. Paracı, toplumcu ve karma ekonomik sistemler hakkında bilgi
Günümüz toplumlarının kendilerine gore geliştirdikleri ekonomik sistemleri vardır. Sistemlere ilişkin bazı ekonomik teoriler de geliştirilmiştir. Ama, aynı teoriyi tatbik eden toplumların her birisi, bu kuramları kendilerine gore uygularlar. Bunlardan biride bazıları şöyledir:
1. Paracı Sistem
Bu sistem kâr güdüsüne gore işler. Üretim yapanlar, bu konuyu en fazlaya yapmaya çalışırlar. Üretim araçlarının hususi mülkiyeti esastır. Bu sistemde tekelci zilniyeti hâkimdir. Yatırımlar kısa sürede kâr getirecek alanlara yapılır. Sistem yetenekli yöneticilerle daha da gelişir. Yeniliğe açıktır. Araştırma – geliştirmeye büyük ehemmiyet verilir. Patent mühim bir özellik taşır.
2. Toplumcu Sistem
Hususi girişim ve özgür rekabeti reddedip, onun yerine kamu mülkiyetini koyan ürünlerin daha hakça bir şekilde dağılım gayesi güden bir düzendir. Üretim araçlarının kamu mülkiyetinde olmasını ileri sürer, her insanın üretime iştirak ettiği oranda üretimden hisse almasını öngörür. Üretim faktörü olarak emeğe öncelik tanır. Toplumcu ekonomik sistemde ekonomik sorunların çözümü planlama ile sağlanır.
3. Karma Iktisat
Hususi girişim ve piyasa mekânizmasma dayanan bir yapısı vardır. Günümüzde, kamu kesimi ile hususi teşebbüsün beraber yer almış olduğu ekonomik sistemdir. Temel maların üretimi, devlet denetiminde gerçekleştirilirken kısa vadede kar getirecek yatırım alanları hususi iyelik denetimindedir. Bu sistemin faydacı bir yapısı vardır. Saf bir kapitalizm, kaynak israfına yol açmakta, adaletsiz bir gelir dağılımı yaratmaktadır. Karma ekonomide kaynaklar daha verimli kullanılır.
Karma ekonomilerde kamu kesiminin ağırlığı süre içinde farklı olabilir.
YORUMLAR