Emile Durkheim ( 15 Nisan 1958 - 15 Kasım 1917), Yahudi kökenli Fransız sosyolog. Çağıl sosyolojinin kurucusu olarak bilinir. 15 Nisan 1858 ...
Emile Durkheim ( 15 Nisan 1958 - 15 Kasım 1917), Yahudi kökenli Fransız sosyolog. Çağıl sosyolojinin kurucusu olarak bilinir. 15 Nisan 1858 senesinde Epinal-Loren'de dünyaya geldi. Felsefe öğretmenliği yapmış oldu. 1885 de Almanya'da bulundu Fransa'ya dönüşte yayımladığı makaleler ilgi topladı. 1887 Bordeaux Üniversitesi'nde ders vermeye başladı. 1902 de Sorbonne Edebiyat Fakültesi'nde çalışmalarını sürdürdü. 1906 da Buisson'un ölümü üstüne Sorbonne Eğitimbilim Profesörlüğüne getirildi.
Durkheim toplumbilimi kendi olgularını kendi ön dayanaklarıyla işleyen bir ilim durumuna getirdi. Auguste Comte'un fizikği, Herbert Spencer'in biyolojiyi örnek alıp inceledikleri toplumsal vakalar ona gore yalnız kendi türünden vakalar la açıklanabilir, "toplumsal vaka" bireye bağlı ve bireyle başlayıp biten bir süreç değildir. Toplumsal vaka bireyi aşkındır, kişi ona katılır. Her kişi için toplumsal vakaya katılmak kaçınılmaz bir zorunluktur. Çünkü toplumsal vakalar; genel mecburi bireyi ve bireyler arası ilişkileri belirleyen din, iktisat, hukuk, ahlak, politika, ilim, ve sanat türünden olaylardır. Durkheim bireyi bireyselliği cemiyet içinde tümüyle eritmez. İnsanın kendine özgü bireyliğini ve topluma özgü toplumsallığını saptar. İnsan genel doğruları hazırca, tartışıp araştırmadan toplumdan alır. Bu doğrular: kişinin, kendisi, başkaları, insanoğlu arası ilişkiler, tabiat, evren olguları üstüne yargılarına temel dayanak olur.
Cemiyet bir başka yanıyla da insana ilişkin her kurumun temeli olup tabii bir bileşimdir. Kurumlar mesela din ve Tanrı anlayışı da topluma bağlıdır ve onunla beraber gelişip evrimleşir.
Durkheim bilgi anlayışında toplumun görüşünü örnek alır. Bilgide en genel kavramlar tek tek şeylerin tümünden bağımsız olmayıp tersine onlara uygulanabilen, topluma ilişkin kavramlar olduklarından en geçerli kavramlardır. Bunların mutlak, öncesiz sonrasızca doğru ve kati kavramlar oldukları da söylenemez. Bilginin temel taşları olan genel kavramlar toplumla beraber süre ev uzam bağlamında değişip gelişen kavramlardır. Başlıca eserleri: Toplumsal iş kısımı üzerine, Toplumbilimsel yöntemin kuralları, canına kıyma, dinsel yaşamın ilkel şekilleri bununla birlikte ölümünden sonrasında gösterilen eserleride mevcuttur.
Din sosyolojisi ile kararlı olarak ilgilenen Durkheim'in eserlerinin bir bölümü Türkçe'ye çevrilmiştir. Comtu'un takipçisidir. Cemiyeti, Tanrı yerine koymuştur. Çağıl sosyolojinin kurucusu sayılır.
YORUMLAR