Avusturya-Macaristan imparatorluğunun ünlü imparatorlarından Franz-Joseph yaşamı hakkında genel bilgilerin yer almış olduğu biyografik yazım...
Avusturya-Macaristan imparatorluğunun ünlü imparatorlarından Franz-Joseph yaşamı hakkında genel bilgilerin yer almış olduğu biyografik yazımız
Franz-Joseph (1830-1916), Avusturya – Macaristan İmparatorudur. Habsburg – Lothringen hanedanından Arşidük Franz – Karl’ın (1802-1878) 4 oğlunun büyüğü, İmparator I. Franz’ın (1792-1835) torunudur. Anası Bavyera Prensesi Sophia’dır (1805 – 1872). Franz-Joseph Viyana’da hayata merhaba dedi. 2 aralık 1848’de, tüm Avrupa’yı altüst eden ihtilalin sonucu olarak tahtını bırakmak zorunda kalan amcasının yerine 18 yaşlarında imparator oldu. Amcası I. Ferdinand (1793-1875; saltanatı: 1835 -1848) daha uzun müddet yaşamıştır. I. Ferdinand’ın evladı yoktu. Franz-Joseph’in babası hayatta olmasına rağmen, akli melekelerindeki eksiklik dolayısı ile hükümdar yapılmamıştır.
Franz-Joseph 1854’te 17 yaşındaki teyzezadesi Bavyera Prensesi Elizabeth (1837-1898) ile evliliğe ilk adımını attı. İmparatoriçe, 44 senelik evlilikten sonrasında bir suikaste kurban gitti.
Franz-Joseph 1849 İtalya ve Macaristan îhtilalleriyle karşı karşıya kaldı. Macaristan ihtilalcilerini Osmanlı koruyordu. Buna karşın, Avusturya ve bağlaşığı Rusya, Osmanlı’ya harp açmaya yüreklilik edemediler, boş tehditlerle yetindiler. 1859 İtalya Savaşı’nda Fransa’ya yenilen Avusturya İmparatorluğu en güzel İtalyan eyaletlerini yitirdi. 1866’da Almanya birliğini gerçekleştirmek suretiyle bulunan kudretli rakibi Prusya’ya yenildi. 1867’de imparatorluk, çifte devlet haline getirilerek, “Avusturya – Macaristan” (Osterreichisdh – Ungarische Monarchie) ismini aldı. Rusya – Fransa – İngiltere’ye karşı Almanya ve İtalya ile bağlaşan Avusturya, Birinci Dünya Savaşı’na girdikten iki yıl sonrasında, 21 Ekim 1916’da, Franz-Joseph 86 yaşlarında öldü. 68 senedir işgal etmiş olduğu tahtla, dünyanın en kıdemli hükümdarı bulunuyordu.
Franz-Joseph’in 3 kardeşinin büyüğü olan Arşidük Ferdinand-Max ( 1831-1867) “I. Maximilien” unvanı ile, 1864’te Meksika İmparatoru oldu; sonradan ihtilalciler tarafınca kurşuna dizildi.
Franz-Josep’in 3 kızından başka bir tek dünyaya gelmiştir ki, bu, «Mayerling Faciası» denen olayın kahramanı Veliaht-Arşidük Rudolf’tur. Rudolf’un yalnız bir kızı vardı. Onun için Franz-Joseph’ in yerine, kardeşi Karl-Ludwig’in ortanca oğlu Arşidük Otto’nun (1865-1906) büyük oğlu Karl (1887-1922) geçmiştir ki, bu ünlü imparatorluğun son hükümdarı olduğu süre 29 yaşındaydı. 11 Kasım 1918’e kadar 2 yıl tahtta kaldı.
Arşidük Karl-Ludwig’in büyük oğlu Veliaht Arşidük Franz-Ferdinand (1863-1914) Bosnasarayı’nda, eşiyle birlikte öldürülünce, Birinci Dünya Savaşı çıktı.
İmparator Franz-Joseph ve İmparator I. Karl, İstanbul’a gelmiş olarak Abdülâziz’i, II. Abdülhamit’i, V. Mehmet Reşat’ı ziyaret etmişlerdir. Sultan Aziz de İmparator’u Viyana’ da ziyaret etmiş, ünlü Schönbrunn imparatorluk sarayında kalmıştı. Franz-Joseph, Süveyş Kanalı’nın açılması töreninde de Fransız İmparatoriçesi Eugenie ile birlikte bulunmuştur.
YORUMLAR