gamze isim Arapça ¦amze 1 . Bazı insanların çenelerinde, yanaklarında naturel olarak bulunan bilhassa güldüklerinde daha iyi görül...
gamze
isim Arapça ¦amze
"Bu şekilde gülümsediği süre ağzının iki yanında iki şirin gamze belirirdi."- H. Taner.
2 . eskimiş Yan bakış, göz süzme, sitemli bakma:
"Elif kaşlarını çatar / Gamzesi sineme batar."- Karacaoğlan.
yapmfizik itibarıyla " yanakta naturel olarak bulunan ve gülümseme esnasında oluşan çukurluk" diye bir tanımı olsa da uşşâk ve şuarâ milleti için gamze: "yârîn kirpik altından kaçamak bakışı , gizlice göz süzmesi , nazar değmesi"" olarak görülmüş , dillendirilmiştir .
Bu açıdan nedime bakılırsa cellat (âfet-i cân dediler gamze-i cellâdın için), karaca oğlan'a bakılırsa saplanmaya,can almaya hazır ok (aslı şirin,sözü şirin bir güzel/gamzesi ok,kaşı yay'a bağlıdır) , kadı burhaneddin'e bakılırsa ciğere saplanıp iki büklüm etmiş ok (acâip gamzesi vardır ki vuralı ciğerde ok / kaddim ok benzer biçimde doğruyken kaşı benzer biçimde kemânn oldu) , râmiz'e bakılırsa gönülleri tutsak eden bir avcı (gene sürgün avına çıkdı meğer gamzelerin / sürüsüyle tutulur âşık-ı ser-bâz sana), nâbî'ye bakılırsa aşıkların vazgeçilmezi naz (naz ederse gamzesi uşşâk-ı zâra naz eder) , nefi'ye bakılırsa lisân-ı hâl'e bir tercumandır(gamzen suâl'e başlasa uşşâk'a her müjen / gûyâ lisân-ı hâl ile bir tercuman olur)
o aşama telef edicidir ki gamze bir fars şairi yarısı için şöyleki söylemiş :
neuzubillaha eğer ""gamze" râ tamâm kunî
(Yâr'in yarım bir gamzesi bile âşıklar içinde katliama sebep oldu . Tanrı korusun ya o gamze tamam olsayıdı!...)
Gamzelerim...
Ben hüzünlerle sevdim şiirleri
Ben hüzünlerle büyüttüm kendimi
Küçükken gamzelerim vardı benim
Büyüdükçe hüzne sattım hepsini...
Bedirhan GÖKÇE
Gamzedeler
Gam vurur gam zedeler
Sinemi hakkak delemez
Delerse gamze deler
YORUMLAR