Gazneliler Devleti Hakkında Kısa Bilgi

İlk İslamiyeti kabul etmiş Türk Devleti olan Gazneliler Devleti ve sultanları hakkında kısa bilgiler. İslam dinini ilk kabul etmiş Türk imp...

İlk İslamiyeti kabul etmiş Türk Devleti olan Gazneliler Devleti ve sultanları hakkında kısa bilgiler.

İslam dinini ilk kabul etmiş Türk imparatorluğudur. 962’den 1187’ye kadar 225 yıl sürmüştür. Sultan Mahmut tarafınca bir imparatorluk haline getirilmiştir.

Gazneliler Devleti en geniş şimdiki Afganistan, Türkmenistan, Harzem, İran’da Kirman, Horasan, Semnan Damgan, Lâristan, Isfahan, Rey, Hemedan, Yezd, Kazvin, Kaşan, Mazenderan, Esterabad, Geylân, Hindistan’da da Sind, Belûcistan, Pathunistan, Pencap, Racistan, Malva, Gucarat, Delhi, Agra, Ud, Allahabad ülkelerini içine alıyordu (tahminen 4.480.170 kilometrekare). Devletin başkenti 1157’ye kadar Gazne, o tarihten sonrasında Lâhur’du, 997’den sonrasında birden fazla yıl Belh de başkent olmuştur. Gazneliler Devleti 999’a kadar İranlı Samanoğulları devletine bağlı kaldı, 1072’de Selçuklular’a bağlandı, bu, 1157’ye kadar 85 yıl sürdü. Devlet dilleri Türkçe ile Farsça idi.

Devletin temellerini atan, Alp Tekin isminde, Müslümanlığı kabul etmiş bir Türk komutanıdır. Alp Tekin, 955’te Samanoğulları’nın Herat valiliğine getirilmişti, 961’de Horasan genel valisi oldu, 962’de Samanoğulları’nın egemenliğini tanımak şartı ile, bağımsızlığını duyuru etti. 963’te, Alp Tekin ölünce, yerine oğlu Ebu-İshak İbrahim geçti, onun da 966′ da ölümü üstüne Alp Tekin’in tinsel oğlu Bilge Tekin hükümdar oldu.

Bilge Tekin, daha 935’te Samanoğulları’nın Belh valisi bulunuyordu. 972’ye kadar 6 yıl Gazne’de yargı sürdükten sonrasında yerine, Alp Tekin’in diğeri tinsel oğlu Piri Tekin geçti, bunun da 977’de ölümü üstüne Alp Tekin’in üçüncü manevî oğlu Nasırettin Sebük Tekin hükümdar oldu. Gazneliler Devleti’ni Gurlular ortadan kaldırdı.

Gazneli imparatorları ve saltanat yılları şunlardır:

1) Sebük Tekin (977-997)

2) İsmail (997)

3) Sultan Mahmut (997-1030)

4) Sultan Muhammet (1030 + 1040 -1041 )

5) Sultan I. Mesut (1030-1040)

6) Sultan Mevdut (1041-1048)

7) Sultan II. Mesut (1048-1049)

8) Sultan Ali (1049-1051 )

9) Sultan Abdürreşit (1051-1052)

10) Sultan Ferruhzât (1052-1059)

11) Sultan İbrahim (1059-1099)

12) Sultan III. Mesut (1099-1115)

13) Sultan Şirzât (1115-1116)

14) Sultan Arslan-Şah (1116-1117)

15) Sultan Behram-Şah (1117-1152)

16) Sultan Husrev-Şah (1152-1160)

17) Sultan Husrev Melik-Şah (1 160-1187)