Oyun Deyişleri Meydan Oyunları; genellikle, meydanlarda ve harmanlarda, erkekler tarafınca oynanan oyunlardır. Halay, Ağırlama, Üç ayak, Fat...
Oyun Deyişleri
Meydan Oyunları; genellikle, meydanlarda ve harmanlarda, erkekler tarafınca oynanan oyunlardır. Halay, Ağırlama, Üç ayak, Fatmah (Le Nuri), Köçekçe, Avreş, Bıçak. Kalkan Kılıç, Tamzara, Güvercin benzer biçimde… Bu tür durumlar, erkekler tarafınca oynanır.
Erkekler tarafınca meydanlarda oynanan, (Deve Oyunu) ve (Sipahi) benzer biçimde temsili olanlar da vardır.
Hanımlar tarafınca, Harputda ve yakın köylerinde, meydan oyunları oynanmaz, bağnazlık engel olmuştur. Fakat uzak dağ köylerinde, özellikle Alevi köylerinde, hanım adamın birlikte olarak meydan, oyunları oynadığı görülmektedir.
Hanımlarında meydan oyunlarına düşkünlüğü, (düg çitimi, at arkama) benzer biçimde güzel fıkralarla anlatılagelmektedir.
Kalkan-Kılıç; Çaçdaçırayla güveği gezdirilirken, ya da «Deve Oyunu» temsil edildiği vakit, bununla birlikte (Sipahi oyunu) içinde da, oynanır.
Oda Oyunlarına erişince:
Bu tür durumlar, ekseriyetle hanım oyunlarıdır. Hanımlar öykünmek edilerek, erkekler tarafınca da oynanır.
Hanım oyunları da; en başta (Çayda- Çıra), sonrasında (İsfihan), (Sudan geçirme), (Urum kızı), (Çikçiko), Karşılamalar, (Çiftetelli), (hanım bıçak oyunu), (hanım kama oyunu) ,(hanım bıçak oyunundan ayrı bir oyundur), (yüzük oyunları), (Lele Aşe), (Kara kuş), (Oğlan), (Çayıra serdim postu), (Hanım güvercini), (Kına yakma oyunu), (Şeve kırma) vb oyunlar oynanır.
Bu oyunların, oynanış seçimi, figürleri vs özellikleri hakkında Harput Halk Bilgisi kitabında açıklama yerilmiş olduğundan, burada yine etmiyoruz.
Fakat, bu oyunlardan türküsü planların deyişlerini almakla yetineceğiz.
Oyunların türküleri de, ekseriyetle Şirvan Makamına girmektedir. Bu makamın türküleri, hemedense, ya insanı ağlatan, ya da şevk ye neşeyle oynatan özelliktedir.
Oyunların türküleri de, ekseriyetle Şirvan Makamına girmektedir. Bu makamın türküleri, hemedense, ya insanı ağlatan, ya da şevk ye neşeyle oynatan özelliktedir.
‘Dikkati çeken yön, tüm temsili oyunların, kadınlı erkekli.oynanacak şekilde tertiplenmiş olmasıdır. Aslına bakarsak bunların, kadınlı erkekli oynandığında tereddüt edilemez. Hanım ve erkeği, oyunda da birbirlerinden ayrıştıran sebep, muhakkak ki bağnazlık, kıskançlık ve kemgözlülüktür.
Fakat temsili oyunlarımızın, tertibinden esin alabilmek suretiyle, sanat ustalarımızın, ileride büyük ulusal eserler vereceğini umuyoruz.
YORUMLAR