Osmanlı'nın sünger deposuydu bugün Ege'nin gizli saklı cenneti Bodrum Yarımadası'nın karşısındaki Kilimli ya da yaygın...
Osmanlı'nın sünger deposuydu bugün Ege'nin gizli saklı cenneti
Bodrum Yarımadası'nın karşısındaki Kilimli ya da yaygın adıyla Kalimnos, Yunanistan'ın 12 Adalar'ı içinde minimum bilineni. Sakin koyları, tipik ada atmosferi, yürüyüş, dalma ve kaya tırmanışı alanlarıyla albeni merkezi. Bodrum'dan her gün Kos'a ya da Çeşme'den Sakız'a meydana getirilen seferlerle Yunanistan'a geçip, aktarmalı olarak Kalimnos'a ulaşmak mümkün.
Ege'deki adalar, Anadolu'dan yuvarlanarak maviliklere saplanmış dev kaya parçaları benzer biçimde görünür karşıdan bakıldığında. Bir gerdanlığı oluşturan taşlar benzer biçimde yanyana dizilidir. Arkalarında engin Ege Denizi uzanır.
Türkiye'de bir süredir "Mavi Seyahat"un devamı olarak Onikiadalar, bilhassa de bu adalar grubunun kuzeyinde kalanlar ilgi mevzusu olmaya başladı. Iyi mi olmasın? Kıyılarımızın derhal karşısında, bizlere çok yakın mini dünyalar. Dilleri değişik, yaşam şekli, algılanışı ise pek değişik olmayan bir kültür dünyası. İnsana Ege'nin hakimi bulunduğunu düşündüren tenha koylar, pırıl pırıl deniz, bolca balık, bolca kalamar ve misafirperver adalılar...
1522'de "Onikiadalar"ın Osmanlı hakimiyetine geçmesiyle ortalama 400 yıl ortak tarih oluşmuş. Geçen yüzyıla kadar Bodrum, İstanköy (Kos) ve Kalimnos adaları bir bütünün parçaları benzer biçimde yaşamış. Gelenekler, çıkarlar içiçe geçmiş. Yannis Manglis'in romanı "Ağanın Evlatları" şimdi ötelerde kalmış benzer biçimde görünen yakın zamanı öylesine içten anımsatıyor ki! Bu coğrafyaya, halkına değişik gözle bakılmasını sağlıyor... 1912'de İtalya'nın eline geçen adalar 1947'de Yunanistan'a katılmış.
BALIK BOL RESTORANLAR UCUZ
Bir yaz gününde teknemiz Kalimnos Adası'nın en mühim yerleşimi Pothia'nın limanına giriyor. Bulgu, dinlence fikirleri kafamızda birbirine karışmış. Liman karşılıklı iki yüksekçe tepeyi kendisine siper edinmiş, oldukça geniş. Kent karşıdaki düzlüğün yanısıra limana hakim tepelere neredeyse terastan terasa atlayarak tırmanmış. Evler denize kuşbakışı. Tipik bir ada şehri. Kalimnos'un 16 bin nüfusunun mühim kısımı, merkezde yaşıyor.
Limanı boydan boya geçen sahil yoluna kafeterya, restoranlar sıralanmış. Heybetli belediye binasına kadarki bölümde gençlerin uğramış olduğu, geç saatlere kadar müzik çalınan bar ve kafeteryalar var. Sonrasında tipik taverna, restoranlar. Akşamları adanın yerlileri, çoluk çocuk balık restoranlarına doluşuyor. Müzik eşliğinde keyifle geceyarısına kadar eğlenirken, evlatları kucakta ya da birleştirilmiş sandalyelerde uyuyor. Başka Ege adaları kadar gezinsel olmayan Kalimnos'ta balık, kalamar bolca, restoranlar hesaplı. Kalimnos'un balıkçıları, Kos ve başka adaların da balığını gönderiyor.
Kalimnos binlerce senedir süngerciliğiyle ün yapmış. 2500 yıl öncesinden kalma seramiklerde sünger için dalanları görmek mümkün. Tekneye bağlı halat ve büyük taşla denize atlarmış dalgıç. 150 yıl öncesine kadar, vurgun yiyecek basit bir kazaymış. Ada Osmanlı'ya vergisini dahi süngerle ödemiş. Topkapı Sarayı'nın Harem'inde, zırhların iç kaplamalarında kullanılmış sürgerler.
1865'ten itibaren kullanılan hususi başlık, kostüm sünger üretimini artırıp, deniz dibini kurutmuş. Balıkçılığa yönelmiş halk. Bugün dükkan raflarında görülen süngerlerin bir kısmının Florida sahillerinden geldiğini söylüyorlar. Geçmişin öyküleri müzede yaşıyor. Adanın arkeoloji müzesinin koleksiyonu Neolitik Çağ'a kadar uzanıyor.
TURİSTLER BATI KIYISINDA
Kalimnos'u keşfetmek için garp kıyısındaki başka yerleşimleri dolaşmak gerekiyor. Adada ulaşım kolay, hesaplı. Yabancılar çoğu zaman motosiklet kiralıyor. Yolun sol tarafında Şövalyeler Kalesi'nin kalıntıları görülebiliyor. Az bir yukarda ise Pera Castro isminde kale. Ak evleriyle görünen Horio, adanın 150 yıl öncesine kadar merkeziymiş. Yakın çevredeki "Yedi Bakireler Mağarası"nda, korsanlardan kaçan yedi genç kızın kaybolduğuna inanılıyor.
Turistler genellikle adanın garp yönüne ilgi gösteriyor. Çünkü pek çok Kalimnos'a sakin plajları ya da tabii yürüyüş güzergahları, kaya tırmanışı bölgeleri için geliyor. Korunaklı koylar, Panormos, Mirties, Masuri plajları bu tarafta. Günbatımını seyretmek için ideal mekan Mirties. Karşıdaki Telendos Adası tabii dalgakıran benzer biçimde ada sahillerini kısmen rüzgar ve dalgalardan koruyor. Kalimnos'tan koparak oluştuğu söylenen bu adada Roma, Bizans kalıntılarının yanı sıra tabii plajlarıyla tanınıyor. Tenha plajları sevenler için bir başka adres Kalimnos'un doğusundaki Pserimos Adası.
Kalimnos'un en sakin kısımları kuzeyinde. Kastelli Köyü'nden sonrasında erişilen Emporeios çevredeki yürüyüş parkurlarının başlangıç noktası. Ada son yıllarda kayalık alanlara tırmanma merakı olanlar için bir çekim merkezi olma yolunda. Kafi ekipmana haiz olanları bekleyen 60'tan fazla tırmanma noktası var. Kalimnos bununla birlikte dalış sporu yapanlar için de garip.
Adanın doğusundaki Vathy Koyu, korsan öykülerine mevzu olabilir. Daracık, epeyce içeriye doğru uzanıyor. Aynı ismi taşıyan vadide üç köy sıralanmış. Bunlardan biride Platanos, ismini köyün yaşlı çınar ağacından almış. Derhal her Yunan adasında bu şekilde bir ağacın bulunması garip. Halk bu ağaçlara kıskançlıkla haiz çıkarken sanki kendi köklerine ve adalı kimliklerine de haiz geliyor. Kalimnoslular için adalılık ve milliyetçilik birbirine karışmış hisleri...
Bir Bodrum teknesi ile denize açılıp karşıdaki adalara yönelmek garip bir dinlence alternatifi olabilir. Birinden diğerine sıçrayarak erişilen her bir ada ayrı bir dünya...
TEPEDEKİ MUCİZELER MANASTIRI
Limandan bakıldığında Pothia'ya hakim tepede, talibi korumuş olan dev haçın arkasında, kırmızı kubbeli bir yapı dikkat çekiyor: Aya Savvas Manastırı. Yolu, yürümeyi sevenler için garip bir güzergah. Ilkin yer yer merdivenlerden oluşan dar, ara sokaklardan geçiliyor. Her evin önünde rengarenk çiçekler içinde bir masa, iskemle dikkat çekiyor. Her an gelebilecek komşuları karşılamaya hazır gibiler. Akşam üstü adanın ak saçlı dulları, siyah giysileriyle kapılarının önüne geliyor, kımıldamadan limanı seyrediyorlar. Sanki uzaktan gelecek birisini bekliyorlar.
Manastıra tırmanmanın ödülü bir tek panoramik kent manzarası değildir. Kiliselerin kubbeleri, çevredeki orman ve alt taraftaki masmavi denizle birlikte doyumsuz görüntü sunuyor. Aziz Savvas 1862 -1948 içinde yaşamış bir din adamı. Bir çok mucize gerçekleştirdiğine inanılıyor. Manastırdaki kilise adalıların her durumda derman sağlamak için koştukları mukaddes mekan. Renkli bir ortodoks kilisesi. Varlıklı duvar resimleri Aziz Savvas'ın yaşantısını konu alıyor. Kapıdaki rahibe içeri giren yabancıların giyim kuşamına çekidüzen veriyor, vücutlar iyice örtülüyor.
Güzel bir tesadüf, kilisede o gün vaftiz töreni yapılacak. İçeride, bir kenara çekilip bekliyoruz. Son model otomobilden davetliler iniyor. Adamların şıklığından çok Kalimnoslu hanımefendilerin dekolteleri dikkatimizi çekiyor. Kısacık, neredeyse transparan giysilerle kiliseye rahatça giriyorlar. Kapıdaki rahibe davetlilere gülümsemekle yetiniyor. Adalıların ortak özelliği dine bağlılıkları, hanımefendilerin her fırsatta alımlı görünme uğraşı. Ortodoks geleneğine gore, bebek vaftiz için suya batırıldığında bir feryat yükseliyor. Sükunet içinde kiliseyi terk ediyoruz. İniş yolumuzdaki kafeteryada içtiğimiz buzlu kahve (frape) yorgunluğumuzu alıyor.
Özgürlük
Bodrum Yarımadası'nın karşısındaki Kilimli ya da yaygın adıyla Kalimnos, Yunanistan'ın 12 Adalar'ı içinde minimum bilineni. Sakin koyları, tipik ada atmosferi, yürüyüş, dalma ve kaya tırmanışı alanlarıyla albeni merkezi. Bodrum'dan her gün Kos'a ya da Çeşme'den Sakız'a meydana getirilen seferlerle Yunanistan'a geçip, aktarmalı olarak Kalimnos'a ulaşmak mümkün.
Ege'deki adalar, Anadolu'dan yuvarlanarak maviliklere saplanmış dev kaya parçaları benzer biçimde görünür karşıdan bakıldığında. Bir gerdanlığı oluşturan taşlar benzer biçimde yanyana dizilidir. Arkalarında engin Ege Denizi uzanır.
Türkiye'de bir süredir "Mavi Seyahat"un devamı olarak Onikiadalar, bilhassa de bu adalar grubunun kuzeyinde kalanlar ilgi mevzusu olmaya başladı. Iyi mi olmasın? Kıyılarımızın derhal karşısında, bizlere çok yakın mini dünyalar. Dilleri değişik, yaşam şekli, algılanışı ise pek değişik olmayan bir kültür dünyası. İnsana Ege'nin hakimi bulunduğunu düşündüren tenha koylar, pırıl pırıl deniz, bolca balık, bolca kalamar ve misafirperver adalılar...
1522'de "Onikiadalar"ın Osmanlı hakimiyetine geçmesiyle ortalama 400 yıl ortak tarih oluşmuş. Geçen yüzyıla kadar Bodrum, İstanköy (Kos) ve Kalimnos adaları bir bütünün parçaları benzer biçimde yaşamış. Gelenekler, çıkarlar içiçe geçmiş. Yannis Manglis'in romanı "Ağanın Evlatları" şimdi ötelerde kalmış benzer biçimde görünen yakın zamanı öylesine içten anımsatıyor ki! Bu coğrafyaya, halkına değişik gözle bakılmasını sağlıyor... 1912'de İtalya'nın eline geçen adalar 1947'de Yunanistan'a katılmış.
BALIK BOL RESTORANLAR UCUZ
Bir yaz gününde teknemiz Kalimnos Adası'nın en mühim yerleşimi Pothia'nın limanına giriyor. Bulgu, dinlence fikirleri kafamızda birbirine karışmış. Liman karşılıklı iki yüksekçe tepeyi kendisine siper edinmiş, oldukça geniş. Kent karşıdaki düzlüğün yanısıra limana hakim tepelere neredeyse terastan terasa atlayarak tırmanmış. Evler denize kuşbakışı. Tipik bir ada şehri. Kalimnos'un 16 bin nüfusunun mühim kısımı, merkezde yaşıyor.
Limanı boydan boya geçen sahil yoluna kafeterya, restoranlar sıralanmış. Heybetli belediye binasına kadarki bölümde gençlerin uğramış olduğu, geç saatlere kadar müzik çalınan bar ve kafeteryalar var. Sonrasında tipik taverna, restoranlar. Akşamları adanın yerlileri, çoluk çocuk balık restoranlarına doluşuyor. Müzik eşliğinde keyifle geceyarısına kadar eğlenirken, evlatları kucakta ya da birleştirilmiş sandalyelerde uyuyor. Başka Ege adaları kadar gezinsel olmayan Kalimnos'ta balık, kalamar bolca, restoranlar hesaplı. Kalimnos'un balıkçıları, Kos ve başka adaların da balığını gönderiyor.
Kalimnos binlerce senedir süngerciliğiyle ün yapmış. 2500 yıl öncesinden kalma seramiklerde sünger için dalanları görmek mümkün. Tekneye bağlı halat ve büyük taşla denize atlarmış dalgıç. 150 yıl öncesine kadar, vurgun yiyecek basit bir kazaymış. Ada Osmanlı'ya vergisini dahi süngerle ödemiş. Topkapı Sarayı'nın Harem'inde, zırhların iç kaplamalarında kullanılmış sürgerler.
1865'ten itibaren kullanılan hususi başlık, kostüm sünger üretimini artırıp, deniz dibini kurutmuş. Balıkçılığa yönelmiş halk. Bugün dükkan raflarında görülen süngerlerin bir kısmının Florida sahillerinden geldiğini söylüyorlar. Geçmişin öyküleri müzede yaşıyor. Adanın arkeoloji müzesinin koleksiyonu Neolitik Çağ'a kadar uzanıyor.
TURİSTLER BATI KIYISINDA
Kalimnos'u keşfetmek için garp kıyısındaki başka yerleşimleri dolaşmak gerekiyor. Adada ulaşım kolay, hesaplı. Yabancılar çoğu zaman motosiklet kiralıyor. Yolun sol tarafında Şövalyeler Kalesi'nin kalıntıları görülebiliyor. Az bir yukarda ise Pera Castro isminde kale. Ak evleriyle görünen Horio, adanın 150 yıl öncesine kadar merkeziymiş. Yakın çevredeki "Yedi Bakireler Mağarası"nda, korsanlardan kaçan yedi genç kızın kaybolduğuna inanılıyor.
Turistler genellikle adanın garp yönüne ilgi gösteriyor. Çünkü pek çok Kalimnos'a sakin plajları ya da tabii yürüyüş güzergahları, kaya tırmanışı bölgeleri için geliyor. Korunaklı koylar, Panormos, Mirties, Masuri plajları bu tarafta. Günbatımını seyretmek için ideal mekan Mirties. Karşıdaki Telendos Adası tabii dalgakıran benzer biçimde ada sahillerini kısmen rüzgar ve dalgalardan koruyor. Kalimnos'tan koparak oluştuğu söylenen bu adada Roma, Bizans kalıntılarının yanı sıra tabii plajlarıyla tanınıyor. Tenha plajları sevenler için bir başka adres Kalimnos'un doğusundaki Pserimos Adası.
Kalimnos'un en sakin kısımları kuzeyinde. Kastelli Köyü'nden sonrasında erişilen Emporeios çevredeki yürüyüş parkurlarının başlangıç noktası. Ada son yıllarda kayalık alanlara tırmanma merakı olanlar için bir çekim merkezi olma yolunda. Kafi ekipmana haiz olanları bekleyen 60'tan fazla tırmanma noktası var. Kalimnos bununla birlikte dalış sporu yapanlar için de garip.
Adanın doğusundaki Vathy Koyu, korsan öykülerine mevzu olabilir. Daracık, epeyce içeriye doğru uzanıyor. Aynı ismi taşıyan vadide üç köy sıralanmış. Bunlardan biride Platanos, ismini köyün yaşlı çınar ağacından almış. Derhal her Yunan adasında bu şekilde bir ağacın bulunması garip. Halk bu ağaçlara kıskançlıkla haiz çıkarken sanki kendi köklerine ve adalı kimliklerine de haiz geliyor. Kalimnoslular için adalılık ve milliyetçilik birbirine karışmış hisleri...
Bir Bodrum teknesi ile denize açılıp karşıdaki adalara yönelmek garip bir dinlence alternatifi olabilir. Birinden diğerine sıçrayarak erişilen her bir ada ayrı bir dünya...
TEPEDEKİ MUCİZELER MANASTIRI
Limandan bakıldığında Pothia'ya hakim tepede, talibi korumuş olan dev haçın arkasında, kırmızı kubbeli bir yapı dikkat çekiyor: Aya Savvas Manastırı. Yolu, yürümeyi sevenler için garip bir güzergah. Ilkin yer yer merdivenlerden oluşan dar, ara sokaklardan geçiliyor. Her evin önünde rengarenk çiçekler içinde bir masa, iskemle dikkat çekiyor. Her an gelebilecek komşuları karşılamaya hazır gibiler. Akşam üstü adanın ak saçlı dulları, siyah giysileriyle kapılarının önüne geliyor, kımıldamadan limanı seyrediyorlar. Sanki uzaktan gelecek birisini bekliyorlar.
Manastıra tırmanmanın ödülü bir tek panoramik kent manzarası değildir. Kiliselerin kubbeleri, çevredeki orman ve alt taraftaki masmavi denizle birlikte doyumsuz görüntü sunuyor. Aziz Savvas 1862 -1948 içinde yaşamış bir din adamı. Bir çok mucize gerçekleştirdiğine inanılıyor. Manastırdaki kilise adalıların her durumda derman sağlamak için koştukları mukaddes mekan. Renkli bir ortodoks kilisesi. Varlıklı duvar resimleri Aziz Savvas'ın yaşantısını konu alıyor. Kapıdaki rahibe içeri giren yabancıların giyim kuşamına çekidüzen veriyor, vücutlar iyice örtülüyor.
Güzel bir tesadüf, kilisede o gün vaftiz töreni yapılacak. İçeride, bir kenara çekilip bekliyoruz. Son model otomobilden davetliler iniyor. Adamların şıklığından çok Kalimnoslu hanımefendilerin dekolteleri dikkatimizi çekiyor. Kısacık, neredeyse transparan giysilerle kiliseye rahatça giriyorlar. Kapıdaki rahibe davetlilere gülümsemekle yetiniyor. Adalıların ortak özelliği dine bağlılıkları, hanımefendilerin her fırsatta alımlı görünme uğraşı. Ortodoks geleneğine gore, bebek vaftiz için suya batırıldığında bir feryat yükseliyor. Sükunet içinde kiliseyi terk ediyoruz. İniş yolumuzdaki kafeteryada içtiğimiz buzlu kahve (frape) yorgunluğumuzu alıyor.
Özgürlük
Symi Adası (Simi Adası Hakkında)
Mallorca Adası (Mayorka Adası Hakkında)
Türkiye'nin Adaları - Tavşan Adası (Balıkçı Adası)
Kaynak:msxlabs.org
YORUMLAR